"ดูก่อนภิกษุทั้งหลาย อริยสาวกผู้ได้สดับแล้ว เมื่อเห็น (ถูก) อย่างนี้ ย่อมเบื่อหน่าย ย่อมฟอกจิตให้หมดจด เพราะการฟอกจิตให้หมดจดได้ จิตนั้นก็พ้นจากอาสวะทั้งปวง เมื่อจิตพ้นพิเศษแล้ว ก็มีญาณหยั่งรู้ว่า พ้นแล้ว และเธอรู้ประจักษ์ชัดว่า ชาติสิ้นแล้ว พรหมจรรย์คือกิจพระศาสนาได้ทำเสร็จแล้ว กิจอื่นที่จะต้องทำเช่นนี้ ไม่มีอีก ฯ"

ด้วยความเคารพอย่างสูง

ขอนอบน้อมแด่พระผู้มีพระภาคอรหันตสัมมาสัมพุทธเจ้าพระองค์นั้น

ปัญญา วิชชา ความเห็นถูก เป็นหัวหน้าของกุศลธรรมทั้งหลาย เพราะมีปัญญา ย่อมทำให้กุศลประการต่างๆ เกิดขึ้น เจริญขึ้น ปัญญา มีความเห็นตามความเป็นจริงเป็นลักษณะ เปรียบเหมือน แสงสว่างเมื่อเกิดขึ้นในห้องมืด ย่อมส่องเห็น สิ่งต่างๆ ในห้องได้ ฉันใด ปัญญาเมื่อเกิดขึ้น ย่อมเห็นตามความเป็นจริงของสภาพธรรมที่มีในขณะนี้ว่าเป็น ธรรมไม่ใช่เรา และเมื่อปัญญาเกิดขึ้น ย่อมละกิเลส กิเลสที่เกิดกับใจ เกิดกับจิต ดังนั้น ปัญญา ความเห็นถูก จึงฟอกจิตใจ ให้สะอาดจากกิเลสประการต่างๆ มี อวิชชา ความไม่รู้ เป็นต้น สิ่งที่ไม่ดี มีคราบ สนิม น้ำมัน และสิ่งสกปรก ที่เกาะที่เหล็กมาเป็นเวลา นานย่อมจะทำให้คราบสกปรกเหล่านั้นหมดไปได้ ต้องอาศัยเวลา และ ด้วยกรรมวิธีในการ ทำความสะอาดที่ถูกต้อง ด้วยการซักฟอกที่ถูกต้อง ฉันใด กิเลสที่สะสมมามาก สะสมในจิตใจ มามากมายนับชาติไม่ถ้วน การจะซักฟอกกิเลสให้หมดไปได้ ก็ด้วยวิธีการที่ถูกต้อง ก็คือ สภาพธรรมฝ่ายดี คือ สติและปัญญาที่เกิดขึ้น ด้วยการเจริญสติปัฏฐาน ระลึกลักษณะของสภาพธรรมที่มีในขณะนี้ว่าเป็นธรรมไม่ใช่เรา แต่กิเลสสะสมมามาก จึงต้องค่อยๆ ละ ค่อยๆ ละคราบกิเลสประการต่างๆ ไปทีละน้อย ตามกำลังปัญญาที่เจริญขึ้น จึง เป็นการอบรมยาวนานที่เป็นจิรกาลภาวนา อาศัยความอดทน ขันติ พร้อมๆ กับการอบรม เหตุ คือ การฟังพระธรรม ศึกษาพระธรรม คราบกิเลสก็จะค่อยๆ ละไปทีละน้อย จนในที่สุด ก็ซักฟอกกิเลสด้วยปัญญาระดับสูงที่เป็นปัญญาระดับมรรคจิต ซักฟอกคราบกิเลสได้หมดสิ้น และผู้ที่ซักฟอก คือ ตัวปัญญา ก็เห็นตามความเป็นจริงว่า ได้ละคราบกิเลสเหล่านี้แล้ว จะไม่มีการเกิดขึ้นของกิเลสอีก ด้วยปัญญาที่เกิดขึ้นครับ ดังนั้นปัญญา จึงเป็นธรรมที่อุปการะมาก ต่อการบรรลุธรรม ดังที่ผู้ร่วมสนทนาได้กล่าว ไว้ครับ

ขออนุโมทนา

พระสุตตันตปิฎก เล่ม ๒๑ ขุททกนิกาย มหานิทเทส - หน้าที่ 128

เพราะเหตุอะไร ปัญญา จึงเรียกว่าโธนา เพราะปัญญานั้นเป็นเครื่องกำจัด ล้าง ชำระ ซักฟอก ซึ่งกายทุจริต วจีทุจริต มโนทุจริต ราคะ โทสะ โมหะ ความโกรธ ความผูกโกรธ ความลบหลู่ ความตีเสมอ ความ ... กิเลสทั้งปวง ทุจริตทั้งปวง ความกระวนกระวายทั้งปวง ความเร่าร้อน ทั้งปวง อกุสลาภิสังขารทั้งปวง เพราะเหตุนั้น ปัญญาจึงชื่อว่าโธนา.

อีกอย่างหนึ่ง สัมมาทิฏฐิ เป็นเครื่องกำจัด ล้าง ชำระ ซักฟอกซึ่งมิจฉาทิฏฐิ สัมมาสังกัปปะ เป็นเครื่องกำจัด ล้าง ชำระ ซักฟอกซึ่งมิจฉาสังกัปปะ ...

อีกอย่างหนึ่ง อริยมรรคมีองค์ ๘ เป็นเครื่องกำจัด ล้าง ชำระ ซักฟอกซึ่งกิเลสทั้งปวงทุจริตทั้งปวง ความกระวนกระวายทั้งปวง ความเร่าร้อนทั้งปวง

ขอนอบน้อมแด่พระผู้มีพระภาคอรหันตสัมมาสัมพุทธเจ้าพระองค์นั้น

กิเลสเป็นสิ่งที่ละยาก เพราะสะสมมาอย่างเนิ่นนานในสังสารวัฏฏ์ ต้องเป็นปัญญาจึงละกิเลสได้ ถ้าปัญญาไม่เกิดก็ไม่มีทางดับกิเลส การที่พระสัมมาสัมพุทธเจ้าได้ทรงเป็นพระอรหันตสัมมาสัมพุทธเจ้า ก็ด้วยพระปัญญา ซึ่งได้ทรงบำเพ็ญพระบารมีมาจนถึงพร้อมที่จะตรัสรู้เป็นพระสัมมาสัมพุทธเจ้า ฉะนั้น บุคคลที่สนใจในการศึกษาพระธรรม ในการฟังพระธรรม ก็ย่อมเป็นผู้เห็นประโยชน์ของปัญญา ถ้าไม่มีปัญญาแล้ว เรื่องการดับกิเลส ก็เป็นสิ่งที่เป็นไปไม่ได้ พระอริยบุคคลทั้งหลายในอดีตที่ท่านได้รู้แจ้งอริยสัจจธรรม ดับกิเลสตามลำดับขั้น สูงสุด คือ ถึงความเป็นพระอรหันต์ ดับกิเลสทั้งปวงได้อย่างหมดสิ้น เพราะปัญญา ทั้งนั้น กล่าวได้ว่า ไกลจากกิเลสได้ ด้วยปัญญา

ดังนั้น แม้ว่ากิเลสของแต่ละคนจะมีมากมายในแสนโกฏิกัปป์ นับไม่ถ้วน รวมทั้งตลอดชีวิตตั้งแต่เกิดมาในชาตินี้ก็มีกิเลสมากมาย แต่ก็ไม่ท้อถอยในการที่จะฟังพระธรรม ศึกษาพระธรรมอบรมเจริญปัญญาต่อไป เพราะเป็นหนทางเดียวเท่านั้นที่จะเป็นเหตุให้ดำเนินไปถึงซึ่งการดับกิเลสได้ในที่สุด ครับ

...ขออนุโมทนาในกุศลจิตของทุกๆ ท่านครับ...

อนุโมทนาครับ

เหตุผลคือคำถาม ปัญญาคือคำตอบ

ขอนอบน้อมแด่พระผู้มีพระภาคอรหันตสัมมาสัมพุทธเจ้าพระองค์นั้น

ขอบคุณ และขออนุโมทนาครับ

ขอบคุณ และขออนุโมทนาครับ

ขอบคุณ และขออนุโมทนาค่ะ

ขอบคุณ และขออนุโมทนาค่ะ

ขอบคุณ และขออนุโมทนาค่ะ

บุคคลที่สนใจในการศึกษาพระธรรม ในการฟังพระธรรม ก็ย่อมเป็นผู้เห็นประโยชน์ของปัญญา

กราบอนุโมทนาค่ะอาจารย์ทั้งสองและทุกท่าน

ขอบพระคุณอย่างสูงค่ะ

ขออนุโมทนาครับ