ผมกำหนดสติให้รู้ทันอารมณ์พยาบาท ความคิดฟุ้งช่าน และความลังเลใจจนควบคุมได้มากขื้นตามลำดับของความเพียร แต่เมื่อเผชิญกับถีนมิธะกับกามฉันทะอันเกิดแต่รูปเช่นเดียวกับน้ำย่อยทำให้หิว น้ำตาลในเลือดลดลงทำให้ง่วงนอน ควบคุมได้ไม่นานพอสารเคมีในร่างกายมีมากขึ้นการควบคุมอารมณ์ก็ทำได้ลำบาก ระดมทั้งสติปัญญาก็ไม่ก้าวหน้ามาก ผมเข้าใจว่านิวรณ์สองประการหลังมีลักษณะเป็นบัญญัติของรูป เป็นอนัตตา ควบคุมไม่ได้ ดั่งนี้ถูกหรือผิด ช่วยแนะวิธีเจริญปัญญาให้ผมก้าวล่วงได้จักเป็นพระคุณยิ่ง

ผู้ที่เป็นปุถุชนย่อมมีกิเลสนิวรณ์ท่วมทับเป็นธรรมดา ในมหาสติปัฏฐานแสดงว่าเมื่อกามฉันทะเกิดขึ้นภายในก็รู้ชัดตามเป็นจริง ว่ากามฉันทะเกิดขึ้นภายใน ในเบื้องต้นควรศึกษาพระธรรมให้เข้าใจก่อนกระทำสิ่งใดๆ ธรรมทั้งปวงเป็นอนัตตาควบคุมไม่ได้ แต่ค่อยๆ รู้ ค่อยๆ เข้าใจเพิ่มขึ้น เป็นการศึกษาตามลำดับ