หทเย นิเธตพฺพยุตฺตกํ
(ข้อความที่ควรเก็บไว้ในหทัย)
[๔๕๘]

พระธรรมเตือนใจให้ไม่ประมาทในชีวิต

ในอังคุตตรนิกาย ติกนิบาต สุขุมาลสูตร พระผู้มีพระภาคทรงแสดงความเมา ๓ ประการ คือ ความเมาในความเป็นหนุ่มสาว ๑ ความเมาในความไม่มีโรค ๑ ความเมาในชีวิต ๑

ซึ่งท่านผู้ฟังก็พอจะเปรียบเทียบได้ว่า ความเมา ๓ ประการที่พระผู้มีพระภาคทรงแสดงนี้เป็นความจริงเพียงไร เช่น บุคคลที่เมาในความเป็นหนุ่มสาว ก็ไม่คิดว่าก็จะต้องถึงความแก่ความชรา ซึ่งการไปถึงความแก่ความชรานี้ คือทุกขณะที่ล่วงไป เพราะฉะนั้นการที่เห็นความชราในตนเองหรือว่าในบุคคลอื่น จะเป็นอนุสสติที่ทำให้เห็นว่าเป็นสภาพธรรมที่จริง ซึ่งไม่มีใครพ้นไปได้ เพราะฉะนั้นก็ไม่ควรที่จะหมกมุ่นเพลิดเพลินมัวเมาในความเป็นหนุ่มสาว จนกระทั่งไม่คิดถึงสิ่งที่เป็นประโยชน์เป็นสาระในชีวิต เพราะเหตุว่าถ้าจะรอไปจนกระทั่งถึงแก่เฒ่า จึงจะศึกษาธรรมบ้างหรือว่าปฏิบัติธรรมบ้าง เวลาที่ผ่านไปเหล่านี้จะเพิ่มพูนกิเลสให้ยิ่งขึ้นทำให้การละคลายขัดเกลากิเลสยากขึ้น
สำหรับความเมาในความไม่มีโรค ถ้าขณะนี้ท่านผู้ฟังยังไม่มีโรค ก็ลองคิดดูว่าท่านเป็นผู้ที่ยังมีความเมาในความไม่มีโรคในขณะนี้บ้างไหม เพราะว่าไม่มีใครทราบแน่เลยว่า โรคทั้งหลายจะเกิดกับท่านเมื่อไหร่ขณะใด เช่นเดียวกับโรคที่กำลังเกิดกับบุคคลอื่นอยู่ก่อนนั้น บุคคลนั้นก็ไม่คิดว่าจะต้องเป็นโรคอย่างนี้ เพราะฉะนั้นถ้าในขณะนี้ท่านกำลังเป็นผู้ที่ไม่มีโรค ท่านก็ควรจะอบรมเจริญปัญญา เตรียมพร้อมที่จะผจญกับโรคต่างๆ ซึ่งอาจจะเกิดกับท่านก็ได้ เพราะว่าบางท่านเวลาที่มีโรคเกิดขึ้น ก็คร่ำครวญรำพันเป็นทุกข์กระวนกระวาย ไม่ระลึกรู้ลักษณะของสภาพธรรมที่เป็นจริง คือนามธรรมและรูปธรรมที่ปรากฏในขณะนั้นว่า เป็นแต่เพียงสภาพธรรมที่เกิดขึ้นเพราะเหตุปัจจัยไม่ใช่ตัวตน
และสำหรับความเมาในชีวิต ก็เป็นเรื่องที่เป็นปกติอยูเสมอทีเดียว สำหรับท่านที่ไม่ได้ระลึกเลยว่า ความตายใกล้ที่สุด อาจจะเกิดขึ้นขณะหนึ่งขณะใดได้ทั้งสิ้น เพราะฉะนั้น เมื่อเป็นผู้ที่ประมาทมัวเมาไม่คิดถึงว่าจะต้องเป็นผู้ที่ถึงแก่ความตาย จะเร็วหรือจะช้าก็เป็นสิ่งที่ไม่แน่นอน ถ้าไม่ระลึกอย่างนี้บ้างเลย วันหนึ่งๆ ก็ผ่านไป โดยการที่ท่านไม่ได้อบรมเจริญกุศลให้ยิ่งขึ้น ซึ่ง (การอบรมเจริญกุศล) เป็นการที่จะอยู่ในโลกนี้อย่างมีประโยชน์มีสาระ เพราะว่าเรื่องของอกุศลมีปัจจัยพร้อมที่จะเกิดอยู่เสมอ แต่เรื่องของกุศลนานๆ ก็จะมีโอกาสมีปัจจัยที่จะเกิดขึ้น
เพราะฉะนั้นจะเห็นได้ว่า ความเมาในความเป็นหนุ่มสาวบ้าง ความเมาในความไม่มีโรคบ้าง ความเมาในชีวิตบ้างนั้น ก็เป็นสิ่งที่มีอยู่สำหรับผู้ที่ไม่ได้อบรมขัดเกลากิเลส แต่ถ้าท่านเป็นผู้ที่อบรมเจริญขัดเกลากิเลสให้เบาบางลงไป ท่านก็ย่อมจะอบรมเจริญกุศลทุกประการ

กราบเท้าบูชาคุณ ท่านอาจารย์สุจินต์ บริหารวนเขตต์ ที่เคารพยิ่ง

อ่านหัวข้ออื่นๆ คลิกที่นี่ ... เก็บไว้ในหทัย

ขออนุโมทนาครับ 

สาธุ

ขอบพระคุณ และขออนุโมทนาค่ะ 

กราบอนุโมทนาค่ะ