อย่างไรจึงจะเรียกว่าประจักษ์ จะทราบได้อย่างไรว่าประจักษ์แล้ว

คำว่า ประจักษ์ หมายถึง ปรากฏชัด แจ่มแจัง ฯ โดยทั่วไปหมายถึง วิปัสสนาปัญญา วิปัสสนาปัญญาย่อมประจักษ์แจ้ง ในนามธรรมและรูปธรรม ประจักษ์ในไตรลักษณะของนามธรรมและรูปธรรม เช่นคำว่า สกฺขิ ชานามิ แปลว่า ย่อมรู้ประจักษ์ คือว่าย่อมรู้ประจักษ์ ด้วยสามารถแห่งการแทงตลอด. ผู้ที่ประจักษ์ย่อมทราบชัดด้วยปัญญาของตนเอง

ประจักษ์ คือ ปัญญารู้สภาพธรรมตามความเป็นจริง ซึ่งเป็นการรู้ลักษณะของนามธรรมหรือรูปธรรมที่กำลังปรากฎทีละอย่าง ทีละทวาร ไม่มีรูปร่างสันฐาน ไม่มีชื่อ ไม่มีความหมาย ไม่มีอะไรเลย นอกจากสี่งที่ปรากฎ ซึ่งเป็นสภาพไม่รู้หรือเป็นสภาพรู้เพราะเป็นปรมัตถธรรม คือ ไม่ใช่สัตว์ ไม่ใช่บุคคล ไม่ใช่ตัวตน เราเขา ที่สั้นแสนสั้นและเล็กน้อยมาก เพราะเป็นปริตตธรรม ประจักษ์หมายถึงรู้ชัด และวิปัสสนาญาณและปฎิเวธ เลยนะครับ

ประจักษ์มีหลายความหมาย คือ การได้พบ การได้สัมผัส การเห็น การรู้ชัดเจน คือ รู้ชัดด้วยจิต รู้ชัดด้วยปัญญา หรือประจักษ์แจ้งพระนิพพาน เป็นต้น

มิใช่ขั้นคิดนึก ตรึกตามอาการ แต่เป็นวิปัสสนาญาณ และโลกุตตรมรรค (ประจักษ์นิพพาน)

อนุโมทนาทุกท่านครับ

ยินดีในกุศลจิจค่ะ