วิปัสสนาญาณที่ 1 นามรูปปริจเฉทญาณ
โดย pornchai.s  7 ก.ค. 2549
หัวข้อหมายเลข 1561

มหากุศลญาณสัมปยุตตจิตเกิดขึ้นประจักษ์แจ้งลักษณะ ของนามธรรมและรูปธรรมที่แยกขาดจากกันทีละอารมณ์โลกปรากฏสภาพที่สูญเปล่าจากตัวตน ขณะนั้นไม่มีอัตตสัญญาที่เคยทรงจำสภาพธรรมรวมกันเป็นโลก เมื่อสภาพธรรมขณะนั้นปรากฏลักษณะที่เป็นอนัตตา สัญญาจำลักษณะที่เป็นอนัตตาของสภาพธรรมนั้นๆ จึงจะเริ่มมีได้ และสติปัฏฐานก็จะต้องระลึกถึงอนัตตสัญญาที่ได้ประจักษ์แล้วเมื่อพิจารณาลักษณะของนามธรรมและรูปธรรมอื่นๆ ต่อไป เพราะถ้าไม่ระลึกถึงอนัตตสัญญาที่ได้ประจักษ์แล้ว ในนามรูปปริจเฉทญาณเพิ่มขึ้นอีก อัตตสัญญาที่สะสมพอกพูนมาเนิ่นนานในสังสารวัฏฏ์ ก็หมดสิ้นไปไม่ได้

จากหนังสือ ปรมัตถธรรมสังเขป ฯ หน้า 469 - 470



ความคิดเห็น 1    โดย somjad  วันที่ 8 ก.ค. 2549
แล้วที่รู้เฉพาะนามธรรม สองขณะ มีลักษณะเดียวปรากฏให้รู้ ยังไม่ใช่ นามรูปปริเฉท.... ใช่ไหมครับ แสดงว่า ญาณนี้ จะเกิดได้ก็ต้อง ทางตา ทางหู ทางจมูก ทางลิ้น ทางกาย แล้วทางใจจะปรากฏอย่างไร เช่น อิสสามัจฉริยะ เป็นนามเป็นรูปอย่างไร ช่วยอธิบายด้วยครับ

ความคิดเห็น 2    โดย study  วันที่ 9 ก.ค. 2549
ทางปัญจทวารจะรู้นามธรรมไม่ได้ รู้เฉพาะรูป ๗ รูป อย่างใดอย่างหนึ่ง คือ สี เสียง กลิ่น รส โผฏฐัพพะ (ดิน ไฟ ลม) ส่วนทางใจรู้ทั้งนามธรรมและรูปธรรม แต่จิตรู้เพียงอย่างใดอย่างหนึ่งที่ปรากฏ ไม่สามารถรู้พร้อมกันสองอย่างในจิตขณะเดียว

ความคิดเห็น 3    โดย pornchai.s  วันที่ 12 ก.ค. 2549

อิสสาเจตสิก และ มัจฉริยะเจตสิก เป็นนามธรรมวิปัสสนาญาณ ทั้ง 16 ญาณ เกิดทางมโนทวาร เท่านั้น ไม่เกิดทางปัญจทวาร

แต่ กุศลที่ประกอบด้วยปัญญา (มหากุศลญาณสัมปยุตตจิต) ซึ่งไม่ใช่วิปัสสนาญาณ สามารถเกิดทางปัญจทวาร ได้