เนื่องจากโรงเรียนของผมเป็นโรงเรียนคริสต์ บางครั้งก็จะมีวิชาที่เข้าโบสถ์และได้ศึกษาพระคัมภีร์ ซึ่งก็มีการสอนเรื่อง ห้ามกราบไหว้รูปเคารพหรือทำรูปปั้นบูชาสำหรับตน ด้วยเหตุนี้ผมจึงอยากจะเรียนถามท่านอาจารย์ว่า การกราบรูปพระพรหม พระภูมิเจ้าที่ หรือ พระพุทธรูป เหล่านี้จะจัดอยู่ในประเภทการบูชารูปเคารพหรือไม่ ขอท่านอาจารย์ช่วยให้ความกระจ่างด้วยครับ

ขอนอบน้อมแด่พระผู้มีพระภาคอรหันตสัมมาสัมพุทธเจ้าพระองค์นั้น

การไหว้ ในพระไตรปิฎกมี 2 อย่าง คือ ไหว้ด้วยกาย และไหว้ด้วยใจ การไหว้ หรือ การกราบ มีได้เพราะอาศัย จิต เจตสิกและรูปทีเกิดขึ้น การไหว้ มีได้ทั้งที่เป็นกุศลจิตและอกุศลจิตครับ ที่เป็นกุศลจิตก็ด้วยการเคารพในพระคุณของผู้นั้น หรือ ด้วยอกุศลก็เพราะความกลัวบุคคลนั้นจึงไหว้ หรือ เพราะต้องการประจบ เป็นต้น การไหว้จึงมี 4 อย่าง ดังนี้ครับ

พระสุตตันตปิฎก มัชฌิมนิกาย มูลปัณณาสก์ เล่ม ๑ ภาค ๑ - หน้าที่ 330

ก็การพนมมือไหว้นั้นมีอยู่ ๔ อย่าง คือ (ถวายมือ) เพราะเป็นญาติเพราะความกลัว เพราะเป็นอาจารย์ และเพราะเป็นทักขิไณยบุคคล.

การกราบไหว้ด้วย กุศลจิต ก็ด้วยจิตที่นอบน้อมระลึกถึงพระคุณ เป็นต้น แม้ไม่ได้แสดงออกมาก็เป็นการไหว้แล้วในขณะนั้นที่มีจิตเคารพ

เพราะฉะนั้น การไหว้ ด้วยกุศลจิต ด้วยความเห็นถูก ในบุคคลที่มีพระคุณ ที่ออกมาเป็นรูปภาพต่างๆ ย่อมสมควร แต่ต้องเข้าใจ รูปปั้น รูปเคารพใด ควรไหว้ เพราะต้องมีพระคุณตามความเป็นจริง ครับ

ขออนุโมทนา

ขอนอบน้อมแด่พระผู้มีพระภาคอรหันตสัมมาสัมพุทธเจ้าพระองค์นั้น

ต้องตั้งต้น ว่า อะไรคือสิ่งที่ควรเคารพกราบไหว้จริงๆ ไม่ใช่ไปเคารพกราบไหว้ในสิ่งที่ไม่รู้จัก บุคคลผู้ควรบูชา สูงสุด คือ พระผู้มีพระภาคอรหันตสัมมาสัมพุทธเจ้า พระองค์ทรงเป็นบุคคลผู้เลิศที่สุด ประเสริฐที่สุด เจริญที่สุดในโลก เมื่อพระองค์ทรงตรัสรู้เป็นพระสัมมาสัมพุทธเจ้าแล้ว ทรงมีพระมหากรุณาคุณต่อเวไนยสัตว์ จึงทรงแสดงพระธรรมโปรดเวไนยสัตว์ เพื่อหลุดพ้นจากกองทุกข์ทั้งปวง, นอกจากนั้นพระปัจเจกพุทธตลอดจนพระอริยบุคคลขั้นต่างๆ บิดามารดา ครู อาจารย์ พี่ชาย พี่สาว เป็นต้น เป็นบุคคลผู้ควรบูชา ทั้งนั้น บูชาด้วยการให้วัตถุสิ่งของที่เหมาะควร บูชาด้วยการเคารพกราบไหว้ บูชาด้วยการน้อมประพฤติในสิ่งที่ถูกต้องดีงาม ขณะที่บูชา เป็นกุศลจิต เป็นธรรมที่เกิดขึ้นเพราะเหตุปัจจัย ไม่ใช่เรา ครับ

...ขออนุโมทนาในกุศลจิตของทุกๆ ท่านครับ...

สาธุ

ขอบพระคุณ และขออนุโมทนาครับ

ขออนุโมทนาครับ

ขออนุโมทนาครับ

ขอบพระคุณ และขออนุโมทนาค่ะ