อกุศลธรรมทั้งหมดจะต้องละ จะต้องดับให้หมดสิ้นเป็นสมุจเฉท ไม่ว่าจะเป็นความตระหนี่ ความหวงแหน ความริษยา ความมานะถือตนต่างๆ ก็เป็นอกุศลธรรมที่จะต้องละทั้งนั้น ซึ่งท่านไม่ทราบว่า ภายในจิตใจของท่านมีอกุศลธรรมหนาแน่นมากมายสักเท่าไร แต่ถ้าท่านเป็นผู้ที่เจริญสติปัฏฐานเป็นปกติ ท่านจะรู้จักตัวของท่านเอง และรู้ว่าการเจริญสติปัฏฐานนั้นต้องเจริญกันนานสักเท่าไร ต้องขัดเกลาความไม่รู้ลักษณะของนามธรรมและรูปธรรมอย่างละเอียดเพียงไร

แม้ในขณะที่ให้ทาน ถ้าขณะนั้นสติไม่เกิดไม่ระลึกรู้ว่าเป็นแต่เพียงนามธรรมฝ่ายดีชนิดหนึ่งไม่ใช่ตัวตน ถึงท่านจะให้ทานสักเท่าไรๆ ก็ไม่สามารถที่จะดับภพชาติ หรือละคลายกิเลสที่ได้สะสมมามากนั้นให้หมดสิ้นเป็นสมุจเฉทได้

และในขณะที่ไม่ให้ สติก็ไม่ได้ระลึกรู้ว่า เป็นแต่เพียงนามธรรมชนิดหนึ่งซึ่งเกิดขึ้นเพราะเหตุปัจจัย ซึ่งท่านที่เจริญสติปัฏฐานจะต้องเจริญสติระลึกรู้ลักษณะของนามธรรมอย่างละเอียด รู้ลักษณะของรูปธรรมที่ปรากฏถูกต้องจริงๆ จึงจะสามารถคลายการที่เคยยึดถือสภาพของนามธรรมและรูปธรรมว่า เป็นตัวตน เป็นสัตว์ เป็นบุคคลได้

แต่ถ้าท่านไม่ได้เจริญอบรมอินทรีย์บารมีมาอย่างมากแล้ว กุศลทุกประเภทเกิดยาก แม้แต่ทาน เพียงขั้นทาน ก็เกิดยาก

ที่มา และ อ่านเพิ่มเติม ...

แนวทางเจริญวิปัสสนา ตอนที่ 199