ถาม อันนี้ก็เป็นปัญหาสำหรับนักศึกษาแพทย์คือ ถามว่า การปฏิบัติทดลองทางวิทยาศาสตร์บางอย่าง ที่ต้องทำให้สัตว์เสียชีวิต เพื่อที่จะให้ได้มาซึ่งความสำเร็จ จะไม่เป็นการขัดต่อศีลห้าในข้อปาณาติบาตหรือ เมื่อยังไม่ได้ศึกษาธรรม หรือตอนที่ยังเป็นเด็ก คงไม่มีใครเลยที่ไม่ฆ่าสัตว์ เมื่อมีโมหะความไม่รู้ก็เป็นปัจจัยให้เกิด โลภะบ้าง โทสะบ้างเป็นธรรมดา

ผู้ที่เป็นนักศึกษาแพทย์คงไม่รู้ว่า ทำไมจึงได้เป็นนักศึกษาแพทย์อาจจะคิดว่าเพราะอยากเป็นแพทย์หรือเพราะเห็นว่า เป็นวิชาที่สามารถทำประโยชน์ได้มากทีเดียว แต่ความจริงการที่แต่ละคนจะเป็นอะไรนั้น เพราะสะสมปัจจัยมาแล้วที่จะเป็นอย่างนั้น ธรรมทั้งหลายเป็นอนัตตา เกิดขึ้นเป็นไปต่างๆ ตามเหตุปัจจัย ใครจะมีความโน้มเอียงหรือมีความสามารถในศิลปการวาดรูป หรือในการดนตรีหรือในเรื่องใดนั้น ก็เพราะปัจจัยที่แต่ละบุคคลสะสมมา โดยเฉพาะเมื่อต่างก็เกิดมาตามปัจจัยที่สะสมมาต่างกัน ก็ย่อมศึกษาวิชาการต่างกัน ประกอบอาชีพต่างกัน บางอาชีพก็เป็นสัมมาชีพ และบางอาชีพก็เป็นมิจฉาชีพ ไม่มีใครอยากจะทำไม่ดี แต่เมื่อยังไม่ได้ดับเหตุที่ทำให้ล่วงศีลก็ย่อมล่วงศีลบ้างในบางครั้ง ผู้ที่จะรักษาศีลห้าได้สมบูรณ์จริงๆ นั้น ต้องเป็นพระอริยบุคคลขั้นพระโสดาบันบุคคลขึ้นไป

ที่ได้กล่าวมาแล้วนั้น ไม่ใช่จะสนับสนุนให้ฆ่าสัตว์ตัดชีวิตมากๆ แต่เพื่อให้รู้ความจริงว่าผู้ที่ละทุจริตกรรม และรักษาศีลห้าได้อย่างสมบูรณ์นั้น ต้องเป็นพระอริยบุคคลแล้ว แต่ถึงแม้ว่ายังไม่ใช่พระโสดาบันบุคคล ก็มีหลายท่านทั้งในอดีตกา และในปัจจุบันนี้และต่อไปในอนาคตด้วยที่มีศรัทธา และมีเจตนาวิรัติทุจริต ไม่เบียดเบียน ไม่ทำร้าย ไม่ทำอันตรายต่อบุคคลอื่นตามปัจจัยที่ได้สะสมมา

ฉะนั้น จึงมีบุคคลที่ละอาคารบ้านเรือนเป็นบรรพชิต แม้ว่าไม่ได้บรรลุอริยสัจจธรรมเป็นพระอริยบุคคล แต่ก็มีเจตนาที่จะขัดเกลาและรักษาศีลได้มากกว่าเพียงห้าข้อ การที่แต่ละบุคคลมีอัธยาศัย มีความโน้มเอียงที่จะกระทำสิ่งใดก็ย่อมทำตามปัจจัยที่ได้สะสมมา และย่อมล่วงศีลบ้างบางครั้งตราบที่ยังไม่เป็นพระอริยบุคคล แต่ว่าผู้ที่เป็นนักศึกษาแพทย์ก็คงจะฆ่าสัตว์ทำลายสัตว์เพื่อประโยชน์ ไม่เหมือนพวกมิจฉาชีพที่ทำอันตรายทั้งคนและสัตว์โดยที่ไม่ได้เป็นประโยชน์กับบุคคลอื่นๆ เลย

เมื่อยังไม่ใช่พระอริยเจ้า และสะสมอบรมในทางที่จะศึกษาวิชานี้ ก็ประพฤติในทางการศึกษา แต่ต้องทราบว่า ขณะที่ฆ่าสัตว์นั้นเป็นปาณาติบาต เป็นอกุศลกรรม ไม่ว่าใครกระทำ ไม่ว่าพระมหากษัตริย์กระทำ นักศึกษาแพทย์กระทำ ไม่ว่าโจรหรือบรรพชิตกระทำ ก็เป็นอกุศลกรรม ฉะนั้น ทุกคนจึงควรเจริญกุศลทุกทางมากๆ ด้วย อย่าละเลยการเจริญกุศล

พวกชาวประมงก็มีปัญหาเหมือนกันในเรื่องอาชีพ แต่ก็ไม่ใช่ว่าทุกคนจะเป็นชาวประมง คนที่สะสมเหตุปัจจัยซึ่งทำให้เกิดและมีสิ่งแวดล้อมหรือมีเชื้อสาย วงศ์ตระกูลที่ได้ประกอบอาชีพอย่างนั้นมา ก็มีความโน้มเอียงที่จะมีอาชีพอย่างนั้น ซึ่งบางท่านก็เลิก แต่บางท่านก็ไม่เลิก บางท่านก็สะสมเหตุปัจจัยใหม่โดยเจริญกุศลมากขึ้น เมื่อเจริญกุศลมากขึ้นเรื่อยๆ และอบรมเจริญปัญญา ขัดเกลากิเลสไปเรื่อยๆ จนรู้แจ้งอริยสัจจธรรมเป็นอริยบุคคล ก็พ้นจากกรรมที่ได้กระทำไว้ ซึ่งจะเป็นเหตุให้เกิดในอบายภูมิ ภูมิหนึ่งภูมิใดได้

ดังนั้น ถ้าเป็นนักศึกษาแพทย์ และได้เคยฆ่าสัตว์ตัดชีวิต ก็ควรเจริญกุศลมากๆ โดยเฉพาะควรเจริญกุศลที่ทำให้รู้แจ้งอริยสัจจธรรม เป็นพระอริยบุคคล ซึ่งทำให้ไม่ต้องเกิดในอบายภูมิอีกเลย เพราะถ้าไม่ใช่พระอริยบุคคล ก็ยังมีโอกาสได้รับผลของอกุศลกรรมที่ทำให้เกิดในอบายภูมิได้

ขอบพระคุณ และขออนุโมทนาค่ะ

ขอบพระคุณ และขออนุโมทนาครับ

ขออนุโมทนาค่ะ