ในขั้นศึกษา ทำให้รู้ว่าเป็นการยากมากๆ เลยที่จะรู้สภาพธรรมตามเป็นจริง เพราะความเร็วในการเกิดดับ เพราะความชินในการยึดถือว่าเป็นเรา เพราะคิดนึกเป็นเรื่องราว เพราะการรู้ที่ต้องอาศัยรูปเป็นที่เกิด จึงยึดเอาที่รูปนั่นแหละ จึงเห็นผิด

การยึดถือผิดด้วยทิฏฐิ และอวิชชาปกปิดมานานจึงไม่รู้สภาพธรรมตามเป็นจริงผู้ที่มีปัญญาคมกล้าย่อมสามารถรู้และเข้าใจสภาพธรรมตามเป็นจริงได้ ปัญญาย่อมเกิดขึ้นได้ด้วยการสะสมอบรม แม้ว่าสภาพธรรมจะเกิดดับอย่างรวดเร็วก็ตาม ปัญญาย่อมรู้ได้ กิจของปัญญาคือ รู้แจ้ง รู้ทั่ว รู้ชัด

ถ้าบอกว่าธรรมะยาก ถูกแล้วค่ะ เป็นการสรรเสริญพระสัมมาสัมพุทธเจ้า กว่าท่านจะตรัสรู้ยังต้องบำเพ็ญบารมีมานานถึง 4 อสงไขยแสนกัปป์เลย เราก็เพียงเริ่มต้น ขั้นแรกให้รู้ว่า ขณะที่สติสัมปชัญญะเกิดระลึกรู้สภาพธรรม ต่างกับขณะที่สติไม่เกิดค่ะ

เห็นด้วยค่ะถ้าบอกว่าง่ายก็ไม่ใช่แน่นอน อย่าท้อแท้นะคะ ฟังธรรมะอย่างสบายๆ ไม่ต้องเครียดนะคะ ฟังไปเรื่อยๆ พร้อมๆ โยนิโสมนสิการ

เป็นจริงอย่างนั้นครับ แต่ทุกอย่างอบรมได้ แต่นานและต้องอดทน เป็นกำลังใจให้และขออนุโมทนาที่ร่วมสนทนาธรรมครับ

ยากและยาวนานครับ ไม่ใช่เพื่อให้ท้อ แต่เพื่อให้ไม่ประมาทครับ