จิตของคนธรรมดาทั่วไป
โดย PMnapad  9 ก.ค. 2558
หัวข้อหมายเลข 26755

เรียนถามวิทยากรครับ
โดยปกติปุถุชนคนทั่วในแต่ละวัน มีจิตเกิดกับเขากี่ประเภทครับ



ความคิดเห็น 1    โดย paderm  วันที่ 9 ก.ค. 2558

ขอนอบน้อมแด่พระผู้มีพระภาคอรหันตสัมมาสัมพุทธเจ้าพระองค์นั้น

จิต เป็นสภาพธรรมที่มีจริง เป็นสภาพรู้ เป็นใหญ่ เป็นประธานในการรู้ เมื่อจิตเกิดขึ้นก็ต้องมีเจตสิกเกิดร่วมด้วย เจตสิกที่มี มี 52 เจตสิก ประกอบกับจิต เกิดร่วมกับจิต ทำให้จิตมีความแตกต่างกันไป ตามเจตสิกที่เกิดร่วมด้วย ครับ จิต จึงแบ่งเป็นชาติ มี 4 ชาติครับ ซึ่งก่อนอื่นก็เข้าใจ คำว่า ชาติ ก่อน ครับ

ชาติ ไม่ได้หมายความว่า เป็นชาติต่างๆ เช่น ชาติไทย ชาติจีน ฯลฯ และ ไม่ใช่ ชนชั้น วรรณะ แต่ เป็น "สภาพของจิต" ชาติ (ชา- ติ) จึงหมายถึงการเกิด คือ การเกิดขึ้นของจิตและเจตสิก เกิดขึ้น ต้องเป็นชาติหนึ่ง ชาติใด คือ กุศลชาติ อกุศลชาติ วิบากชาติ กริยาชาติ จะไม่เป็นชาติหนึ่งชาติใดไม่ได้เลย ครับ

ชาติของจิต หรือ ประเภทของจิตที่มีการเกิดขึ้น มี 4 ชาติ ดังนี้ ครับ

1.กุศลจิต หรือ กุศลชาติ

2.อกุศลจิต หรือ อกุศลชาติ

3.วิบากจิต หรือ วิบากชาติ

4.กิริยาจิต หรือ กิริยาชาติ

กุศลชาติ กุสล (กุศล) + ชาติ (การเกิด , จำพวก , หมู่ , เหล่า , ชนิด) คือ การเกิดที่เป็นกุศล , จำพวกกุศล หมายถึง กุศลจิต ๒๑ ดวง และเจตสิกที่เกิดร่วมด้วย เป็นชาติที่เป็น เหตุ ให้เกิด กุศลวิบาก เมื่อจิตเกิดขึ้น ๑ ขณะ มีเจตสิกเกิดร่วมด้วยหลายดวง ทั้งจิตและเจตสิกจะต้องเป็นชาติเดียวกัน เช่น ขณะที่เมตตาเกิดขึ้น ขณะนั้น จิตเป็นกุศลจิต ประกอบด้วยเจตสิกที่ดี มี ศรัทธาเจตสิก เป็นต้น

อกุศลชาติ อกุสล (อกุศล) + ชาติ (การเกิด , จำพวก , หมู่ , เหล่า , ชนิด) คือการเกิดเป็นอกุศล , จำพวกอกุศล หมายถึง อกุศลจิต ๑๒ ดวง และเจตสิกที่เกิดร่วมด้วย เป็นชาติที่เป็น เหตุ ให้เกิด อกุศลวิบาก เช่น โลภมูลจิต (จิตที่ติดข้อง) โทสมูลจิต เป็นต้น

วิบากชาติ วิปาก (ความสุกวิเศษ, ผล) ชาติ (การเกิด, จำพวก) คือการเกิดเป็นวิบาก , จำพวกวิบาก หมายถึง วิบากจิต ๓๖ ดวง และเจตสิกที่เกิดร่วมด้วย เป็นชาติที่เป็น ผลของกรรม คือ กุศลวิบากเป็นผลของกุศลกรรม อกุศลวิบาก เป็นผลของอกุศลกรรม เช่น ขณะที่เกิด ปฏิสนธิจิต เป็นผลของกรรม ขณะที่ เห็น ได้ยิน ได้กลิ่น ลิ้มรส รู้กระทบสัมผัส เป็นต้น เป็นวิบากจิต ที่เป็นผลของกรรมในชีวิตประจำวัน

กิริยาชาติ กิริยา (สักว่ากระทำ) + ชาติ (การเกิด, จำพวก, หมู่, เหล่า, ชนิด) การเกิดเป็นกิริยา , จำพวกกิริยา หมายถึง กิริยาจิต ๒๐ ดวง และเจตสิกที่เกิดร่วมด้วย เป็นชาติที่ไม่ใช่ เหตุ และไม่ใช่ ผล เพียงเกิดขึ้นกระทำกิจการงาน แล้วก็ดับไปเท่านั้น

ซึ่งจิตของปุถุชน ก็เกิด จิต ทั้ง 4 ชาติ 4 ประเภท ตามสมควร ว่าจะเกิดจิตประเภทใดมากหรือ น้อย ครับ ขออนุโมทนา


ความคิดเห็น 2    โดย tanrat  วันที่ 9 ก.ค. 2558

กราบอนุโมทนาสาธุค่ะ


ความคิดเห็น 3    โดย PMnapad  วันที่ 9 ก.ค. 2558

ขอบคุณครับ ขอถามต่อว่า ในบรรดาจิต๘๙/๑๒๑ ดวงนั้น
ปุถุชนสามัญทั่วไป ผู้ที่ไม่ได้ฌาน นั้นจะมีจิตเกิดขึ้นกับเขาในแต่ละวันกี่ดวงครับ
จะมีเฉพาะกามวจรจิต ๔๕ คือเว้น มหากิริยา ๘และ หสิตุปปาทจิต๑ ใช่หรือไม่ครับ


ความคิดเห็น 4    โดย ประสาน  วันที่ 9 ก.ค. 2558

ขอบพระคุณ และขออนุโมทนาครับ


ความคิดเห็น 5    โดย paderm  วันที่ 9 ก.ค. 2558

ใช่ครับ โดยทั่วไปเป็นอย่างนั้น แต่ก็มากน้อยแตกต่างกันไปครับ ขออนุโมทนา


ความคิดเห็น 6    โดย Phutporn  วันที่ 9 ก.ค. 2558

ขอบพระคุณ และขออนุโมทนาค่ะ


ความคิดเห็น 7    โดย peem  วันที่ 9 ก.ค. 2558

ขอบพระคุณ และขออนุโมทนาค่ะ


ความคิดเห็น 8    โดย khampan.a  วันที่ 9 ก.ค. 2558

ขอนอบน้อมแด่พระผู้มีพระภาคอรหันตสัมมาสัมพุทธเจ้าพระองค์นั้น

ปุถุชน เป็นผู้มากไปด้วยกิเลส ยังละกิเลสอะไรๆ ไม่ได้ ยังถูกกิเลสพัดพาไป ยังต้องเกิดในภพต่างๆ อยู่ร่ำไป โดยปกติก็มีอกุศลจิตเกิดเป็นปกติอยู่แล้ว แต่ก็ไม่ใช่ว่าจะมีแต่อกุศลอย่างเดียว กุศลก็มี ในขณะที่ให้ทานบ้าง งดเว้นจากทุจริตกรรมทั้งหลายบ้าง ฟังพระธรรมบ้าง เป็นต้น ขณะที่เป็นวิบาก ก็มี เช่น เห็น ได้ยิน เป็นต้น และ ถ้าศึกษาละเอียดยิ่งขึ้น ก็จะเข้าใจว่า แม้จิตชาติกิริยาของปุถุชนก็มีด้วย ก็ต้องตั้งต้นที่การฟังพระธรรมศึกษาพระธรรมให้เข้าใจจริงๆ จิตมีจริงๆ แต่ไม่มีรูปร่าง เพราะเป็นนามธรรม เป็นสภาพรู้เป็นธาตุรู้ ทุกขณะไม่เคยปราศจากจิตเลย มีจิตเกิดขึ้นเป็นไปอย่างไม่ขาดสาย จิตขณะหนึ่งดับไปเป็นปัจจัยให้จิตขณะต่อไปเกิดสืบต่อทันที เป็นธรรมที่เกิดเพราะเหตุปัจจัย ไม่ใช่เรา ครับ

...ขออนุโมทนาในกุศลจิตของทุกๆ ท่านครับ...


ความคิดเห็น 9    โดย PMnapad  วันที่ 9 ก.ค. 2558

สาธุ สาธุ สาธุ อนุโมทามิ


ความคิดเห็น 10    โดย kullawat  วันที่ 10 ก.ค. 2558

ขอบพระคุณ และขออนุโมทนาค่ะ


ความคิดเห็น 11    โดย wannee.s  วันที่ 13 ก.ค. 2558

ปกติทุกๆ วัน ทุกๆ ขณะของจิต ถ้าไม่ได้เป็นไปในทาน ในศีล ในการเจริญสติปัฏฐานแล้ว ส่วนมากจะเป็นไปในทางอกุศล ทั้ง โลภะ โทสะ โมหะ ค่ะ


ความคิดเห็น 12    โดย Jarunee.A  วันที่ 18 ต.ค. 2566

ขอบพระคุณ และขออนุโมทนาค่ะ