เรียนอาจารย์ทั้งสองท่าน

ผลของกรรมกับวิบากแตกต่างกันหรือไม่ครับ ขอความอนุเคราะห์ด้วยครับ ขออนุโมทนาครับ

ขอนอบน้อมแด่พระผู้มีพระภาคอรหันตสัมมาสัมพุทธเจ้าพระองค์นั้น

ถ้ากล่าวถึงผลของกรรมแล้ว กว้างขวางมาก ครอบคลุมทั้งนามธรรมที่เป็นวิบาก และรวมถึงรูปที่เกิดจากกรรม ด้วย

ตัวอย่างผลของกรรม เช่น จักขุวิญญาณ (เห็น) เป็นวิบาก จักขุวิญญาณเป็นจิตชาติวิบาก เจตสิกธรรมที่เกิดร่วมกับจักขุวิญญาณ ก็เป็นชาติวิบากด้วย นี้คือ ตัวอย่างของผลของกรรมที่เป็นวิบาก ซึ่งเป็นนามธรรม แต่ถ้าเป็นผลของกรรมที่เป็นรูปแล้ว เช่น จักขุปสาทะ เป็นรูปธรรม ที่เป็นผลของกรรม เพราะเกิดขึ้นเพราะกรรมเป็นปัจจัย แต่ไม่เรียกว่าวิบากเพราะเมื่อกล่าวถึงวิบากแล้ว ต้องเป็นนามธรรม เท่านั้น คือ จิตชาติวิบากและเจตสิกธรรมที่เกิดร่วมด้วย เท่านั้น

ความเป็นจริงของสภาพธรรม เป็นอย่างไร ก็เป็นอย่างนั้น ใครๆ ก็ไม่สามารถเปลี่ยนแปลงได้ ไม่อยู่ในอำนาจบังคับบัญชาของใครทั้งสิ้น สำหรับในเรื่องผลของกรรม ก็เป็นธรรม โดยมีกรรมเป็นเหตุ ซึ่งมีทั้งเหตุที่ดี และเหตุที่ไม่ดี เมื่อเหตุต่างกัน ผลก็ต้องต่างกัน จะเหมือนกันไม่ได้ เหตุดี ย่อมให้ผลที่ดี ที่น่าปรารถนาน่าใคร่ น่าพอใจ ในทางตรงกันข้าม ถ้าเป็นเหตุไม่ดี ผลก็ย่อมเป็นผลที่ไม่ดี ไม่น่าปรารถนา ไม่น่าใคร่ ไม่น่าพอใจ โดยไม่มีใครทำให้เลย ผลของกรรมมีทั้งนามธรรม (วิบากจิต และเจตสิกที่เกิดร่วมด้วย) และรูปธรรม (รูปที่เกิดจากกรรม) โดยไม่มีใครจัดสรร แต่ความจริงเป็นอย่างนั้น เป็นธรรมที่เกิดเพราะเหตุปัจจัย ไม่อยู่ในอำนาจบังคับบัญชาของใครทั้งสิ้น ครับ

ขออนุโมทนาในกุศลจิตของทุกๆ ท่านครับ

ขอนอบน้อมแด่พระผู้มีพระภาคอรหันตสัมมาสัมพุทธเจ้าพระองค์นั้น

เมื่อกล่าวถึงผลของกรรม ก็จะต้องเข้าใจคำว่า กรรม ที่เป็นตัวเหตุ คือ กุศลกรรม และอกุศลกรรมที่จะทำให้เกิดผล ผลของกุศลกรรม และอกุศลกรรม มีสองอย่างคือ รูปและนาม กุศลกรรม และอกุศลกรรมเป็นเหตุให้เกิดนาม คือ จิต เจตสิก ที่เรียกว่า วิบาก เมื่อใช้คำว่า วิบาก จะมุ่งหมายถึง นามธรรมเท่านั้น ที่เป็นจิต เจตสิก ส่วนผลของกรรม ที่เกิดจากเหตุ คือ กุศล อกุศล ไม่ใช่มีแค่จิต เจตสิก แต่มีรูปด้วย เช่น กัมมัชชรูป คือ ตา หู จมูก ลิ้น กาย ซึ่งเกิดในขณะที่ปฏิสนธิจิต ที่เป็นวิบากจิตเกิดขึ้น พร้อมกับ รูป คือ กัมมัชรูป รูปที่เกิดจากกรรม เพราะฉะนั้น กุศลกรรม และอกุศลกรรมที่เป็นเหตุ เป็นเหตุให้เกิด ทั้งนาม คือ จิต เจตสิก ที่เรียกว่าวิบากจิต วิบากเจตสิก รวมทั้ง กุศลกรรม อกุศลกรรม เป็นเหตุปัจจัยให้เกิดรูป ที่เกิดจากกรรม กัมมชรูป คือ ตา หู จมูก ลิ้น กาย เป็นต้นด้วย แต่รูป ไม่ใช่วิบาก แต่รูปเป็นผลของกรรม ครับ ดังนั้น เราจะต้องแยกคำว่า วิบาก กับ ผลของกรรม ว่าไม่เหมือนกัน วิบาก มุ่งหมายถึง จิต เจตสิกเท่านั้นไม่รวมรูป ส่วนผลของกรรม รวมทั้งรูปและนาม จึงกล่าวได้ว่า กุศลกรรม อกุศลกรรมที่เป็นเหตุ ผลของกรรม คือ วิบาก (จิต เจตสิก) และ รูป ครับ

ขออนุโมทนา

ขอบคุณ และขออนุโมทนาครับ