นโม ตสฺส ภควโต อรหโต สมฺมาสมฺพุทธสฺส
นโม ตสฺส ภควโต อรหโต สมฺมาสมฺพุทธสฺส
นโม ตสฺส ภควโต อรหโต สมฺมาสมฺพุทธสฺส

พุทฺธํ สรณํ คจฺฉามิ
ธมฺมํ สรณํ คจฺฉามิ
สงฺฆํ สรณํ คจฺฉามิ

•••..... ขอนอบน้อมแด่พระรัตนตรัย .....•••

... สนทนาธรรมที่ ...

มูลนิธิศึกษาและเผยแพร่พระพุทธศาสนา (มศพ.)

พระสูตร ที่จะนำมาสนทนาที่มูลนิธิฯ

วันเสาร์ที่ ๙ กุมภาพันธ์ ๒๕๖๒

เวลา ๐๙.๐๐ - ๑๒.๐๐ น.

...จาก...

พระสุตตันตปิฎก อังคุตตรนิกาย ติกนิบาต เล่ม ๑ ภาค ๓ หน้าที่ ๕๗๔

๔. อุปปาทสูตร

(ว่าด้วยธรรมนิยาม)
[๕๗๖] ดูกร ภิกษุทั้งหลาย เพราะพระตถาคตทั้งหลาย เกิดขึ้นหรือไม่เกิดขึ้นก็ตาม ธาตุ คือ สิ่งที่ทรงตัวเองอยู่ได้อันนั้น ธัมมฐิตตา ความตั้งอยู่โดยธรรมดาอันนั้น ธัมมนิยามตา ความแน่นอนโดยธรรมดา อันนั้น พระตถาคต ตรัสรู้ บรรลุธาตุนั้นว่า สังขารทั้งปวงไม่เที่ยง สังขารทั้งปวงเป็นทุกข์ ธรรมทั้งปวง เป็นอนัตตา ครั้นได้ตรัสรู้แล้ว ได้หยั่งรู้แล้ว จึงบอก แสดง บัญญัติ แต่งตั้ง เปิดเผย จำแนก ทำให้ตื้น ว่า สังขารทั้งปวง ไม่เที่ยง สังขารทั้งปวง เป็นทุกข์ ธรรมทั้งปวง เป็นอนัตตา.

จบอุปปาทสูตรที่ ๔

อรรถกถาอุปปาทสูตร

พึงทราบวินิจฉัยในอุปปาทสูตรที่ ๔ ดังต่อไปนี้ :-

บทว่า ธมฺมฏฺฐิตตา ได้แก่ ภาวะที่ทรงตัวอยู่ได้เองตามสภาพ

บทว่า ธมฺมนิยามตา ได้แก่ ความแน่นอนโดยสภาพ

บทว่า สพฺเพ สงฺขารา ได้แก่ สังขารอันเป็นไปในภูมิ ๔

บทว่า อนิจฺจา ความว่า ชื่อว่า อนิจฺจา ด้วยอรรถว่า มีแล้วกลับไม่มี

บทว่า ทุกฺขา ความว่า ชื่อว่า ทุกข์ ด้วยอรรถว่า บีบคั้นเสมอ

บทว่า อนตฺตา ความว่า ชื่อว่า อนตฺตา เพราะอรรถว่า ไม่เป็นไปตามอำนาจ. ในพระสูตรนี้ เป็นอันพระผู้มีพระภาคเจ้า ตรัสลักษณะทั้ง ๓ อย่างไว้คละกัน ดังพรรณนามาฉะนี้

จบอรรถกถาอุปปาทสูตรที่ ๔

ขอนอบน้อมแด่พระผู้มีพระภาคอรหันตสัมมาสัมพุทธเจ้าพระองค์นั้น
๏ ข้อความโดยสรุป ๏

อุปปาทสูตร

(ว่าด้วยธรรมนิยาม)

พระผู้มีพระภาคเจ้า ทรงแสดงว่า ไม่ว่าพระองค์จะอุบัติหรือไม่อุบัติขึ้นในโลกก็ตาม ความเป็นจริงของธรรม ความเป็นธรรมดาของธรรม ไม่เคยเปลี่ยน เป็นจริงอย่างไรก็เป็นจริงอย่างนั้น แต่เมื่อพระองค์ ได้ทรงตรัสรู้ธรรมตามความเป็นจริงแล้ว จึงได้ทรงแสดงว่า สังขารทั้งปวง ไม่เที่ยง สังขารทั้งปวง เป็นทุกข์ และ ธรรมทั้งปวง เป็นอนัตตา.

ขอเชิญศึกษาเพิ่มเติมได้ที่หัวข้อด้านล่างนี้ครับ

ความละเอียดของสังขารธรรมและสังขตธรรม

ปัญญารู้โดยความเป็นธาตุ ความเป็นปรกติ

ธรรมนิยาม

ธรรม

สิ่งที่มีจริง เป็นธาตุทั้งหมด

นี่ คือ ความเป็นอนัตตา

เรื่องความเชื่อมโยงเกี่ยวข้องกันของไตรลักษณ์ (อนิจจัง ทุกขัง อนัตตา)

แม้คำว่า อนัตตา

อนัตตาไม่ใช่คำแปล
...อนุโมทนาในกุศลจิตของทุกๆ ท่านครับ...

กราบอนุโมทนาสาธุค่ะ

ขอนอบน้อมแด่พระผู้มีพระภาคอรหันตสัมมาสัมพุทธเจ้าพระองค์นั้น