สังฆรัตนะหรือพระสงฆ์ หมายถึงหมู่ของพระอริยบุคคล ในที่นี้หมายรวมถึงพระพุทธองค์ด้วยหรือไม่ครับ ไม่ใช่เฉพาะแต่สาวก

ขอนอบน้อมแด่พระผู้มีพระภาคอรหันตสัมมาสัมพุทธเจ้าพระองค์นั้น

คำว่า สังฆะ หรือ สงฆ์ นั้น แปลว่า หมู่หรือคณะ ไม่ว่าจะเป็นหมู่หรือคณะอะไรก็ได้ ไม่ได้ใช้สำหรับพระภิกษุเสมอไป ขึ้นอยู่กับคำที่อยู่ข้างหน้าของคำว่า สงฆ์ (สงฺฆ) นั้น จะเป็นคำอะไร เช่น หมู่นก หมู่แมลง ก็ใช้ได้เหมือนกัน ดังนั้น คำว่า ภิกษุสงฆ์ จึงหมายถึง หมู่แห่งภิกษุ ดังมีข้อความ ที่ว่า ภิกฺขุสงฺฆปริวาโร สตฺถา (พระศาสดามีหมู่แห่งภิกษุเป็นบริวาร) อีกประการหนึ่ง ถ้ากล่าวถึงในเรื่องของสังฆกรรม คำว่า ภิกษุสงฆ์ หรือ ภิกฺขุสงฺโฆ นั้น จะหมายถึงพระภิกษุตั้งแต่ ๔ รูปขึ้นไป ซึ่งสังฆกรรมแต่ละอย่างนั้นก็แตกต่างกันออกไป

ซึ่ง สังฆรัตนะ หรือ สงฆ์ หมายรวมพระพุทธเจ้าด้วยครับ ไม่ใช่แค่สงฆ์สาวก เพราะสังฆรัตนะ หรือ สงฆ์ หมายถึง บุคคลที่บรรลุธรรม เป็นพระโสดาบัน พระสกทาคามี พระอนาคามีและพระอรหันต์ ซึ่งพระพุทธเจ้า ก็บรรลุธรรมเป็นพะรอรหันต์ด้วยครับ ดังข้อความดังนี้

พระสุตตันตปิฎก อังคุตตรนิกาย สัตตก-อัฏฐก-นวกนิบาต เล่ม ๔ - หน้าที่ 787

ในบทว่า พุทฺธปฺปมุข นี้ สงฆ์ทำพระสัมมาสัมพุทธเจ้าเป็นพระสังฆเถระนั่งแล้ว พึงทราบว่า สงฆ์มีพระพุทธเจ้าเป็นประมุข ดังนี้.

ขออนุโมทนา

ขอนอบน้อมแด่พระผู้มีพระภาคอรหันตสัมมาสัมพุทธเจ้าพระองค์นั้น

พระสัมมาสัมพุทธเจ้าทรงเป็นยอดของหมู่ของพระอริยบุคคล พระสัมมาสัมพุทธเจ้า เป็นภิกษุ เป็นสมณะ เป็นบรรพชิต ดังนั้น สำคัญอยู่ที่ความเข้าใจว่า ถ้ากล่าวถึงโดยรวมแล้ว พระสัมมาสัมพุทธเจ้า ทรงเป็นสังฆรัตนะ ด้วย ในฐานะที่ทรงเป็นยอดของสงฆ์ จะตัดพระองค์ออกจากความเป็นสงฆ์ได้อย่างไร แต่ถ้าจะกล่าวถึง อริยสงฆ์สาวกของพระองค์ ก็มุ่งถึงเฉพาะอริยบุคคล ตั้งแต่พระโสดาบัน ถึง พระอรหันต์ ในฐานะที่เป็นสาวกของพระองค์ ไม่ว่าจะอยู่ในเพศใดก็ตาม ครับ

...ยินดีในความดีของทุกๆ ท่านครับ...

ขออนุโมทนาครับ 

ขอบพระคุณ และขออนุโมทนาครับ