โดย Sam  28 พ.ค. 2552

หัวข้อหมายเลข 12509

การศึกษาพระธรรม มีขั้นปริยัติได้แก่การศึกษาพระบัญญัติ อันเป็นเรื่องราว

ของสภาพธรรม ขั้นปฏิบัติ คือการที่สติปัฏฐานระลึกรู้ตรงลักษณะของสภาพธรรม

ที่กำลังปรากฎ และขั้นปฏิเวธ อันได้แก่โลกุตตรจิตเกิดขึ้นทำกิจประหารกิเลส ซึ่ง

การรู้แจ้งอริยสัจธรรมเป็นพระโสดาบัน พระสกทาคามี พระอนาคามี และพระอรหันต์

นั้น มีปัญญาเกิดขึ้นทั้ง สัจจญาณ กิจญาณ และกตญาณ ถึง ๓ รอบ รวมเป็น ๑๒

รอบสำหรับพระอรหันต์

ขออนุญาตเรียนถามครับว่า

๑. สัจจญาณแต่ละรอบเป็นปัญญาจากการศึกษาขั้นปริยัติ ปฏิบัติ หรือปฏิเวธ

๒. เวลานี้ ผมคิดว่าสัจจญาณรอบที่ ๑ เป็นปัญญาจากการศึกษาขั้นปริยัติ

หากเป็นดังนี้แล้ว ปัญญาของผู้ศึกษาเรื่องราวของสภาพธรรมที่เป็นสัจจญาณกับที่

ไม่เป็นสัจจญาณแตกต่างกันอย่างไรครับ

๓. สัจจญาณของพระเสขบุคคล รู้อะไรครับ

ความคิดเห็น 1    โดย prachern.s  วันที่ 28 พ.ค. 2552

๑. สัจจญาณมีได้ทุกระดับ คือขั้นศึกษา และ ขั้นปฏิบัติ ปฏิเวธ ก็ไม่ขาดสัจญาณ๒. ถ้าผู้ศึกษาเริ่มเข้าใจมากขึ้น ความเข้าใจนั่นแหละเป็นสัจจญาณครับ๓. สัจจญาณของพระอริยะต้องรู้ตัวอริยสัจจ์ครับ

ความคิดเห็น 2    โดย พุทธรักษา  วันที่ 28 พ.ค. 2552

ความคิดเห็น 3    โดย choonj  วันที่ 29 พ.ค. 2552

อธิบายเพิ่มเติมสำหรับผู้ที่ไม่รู้ว่า ๑๒ รอบมาจากไหน เรา มีปริยัติ คือการศึกษาธรรมขั้นเรียนรู้ ปฎิบัติ คือ เมื่อเรียนรู้แล้วเจตสิก ๕๒ จะปรุงแต่งปฎิบัติเองไม่ใช่เรา ปฎิเวธ คือผลของการปรุงแต่งนั้น รวมเป็น ๓ แล้วเราก็มี อริยสัจ ๔ คือ ทุกข์ สมุทัย นิโรจน์ มรรค เป็น ๔ และ ๓ คูน ๔ ก็เป็น ๑๒ จึงเรียกว่า ๑๒ รอบ หมายความว่า ปริยัติเข้าใจในทุกข์ สมุทัย นิโรจน์ มรรค เรียก ๔ รอบ ปฎิบัติ ปฎิเวธก็เช่นเดียวกัน เป็น ๑๒รอบ ในขณะปริยัติเรียนรู้ธรรมและมีความเข้าใจเพิ่มขึ้นเรียนๆ เรียก สัจจญาณ ในขณะที่สังขารปรุงแต่งมีกำลังขึ้นเรือยๆ เรียก กิจญาณ ในขณะที่ผลปรากฎ เรียกกตญาณ ครับ

ความคิดเห็น 4    โดย suwit02  วันที่ 29 พ.ค. 2552

ความคิดเห็น 5    โดย prachern.s  วันที่ 29 พ.ค. 2552

ขอเรียนเพิ่มเติมความเห็นที่ ๓ ครับ

การรู้แจ้งอริยสัจจ์มีญาณวน ๓ รอบ อาการ ๑๒ คือ

รู้ทุกขอริยสัจจ์ ด้วยสัจจญาณ กิจจญาณ กตญาณ

รู้สมุทัยอริสัจจ์ ด้วยสัจจญาณ กิจจญาณ กตญาณ

รู้นิโรธอริยสัจจ์ ด้วยสัจจญาณ กิจจญาณ กตญาณ

รู้มรรคอริยสัจจ์ ด้วยสัจจญาณ กิจจญาณ กตญาณ

แต่ละสัจจะมีวน ๓ รอบ สัจจทั้งหมดมี ๔ จึงมีอาการ ๑๒

ความคิดเห็น 6    โดย Sam  วันที่ 29 พ.ค. 2552

จากความคิดเห็นที่ 5 หมายความว่าพระโสดาบันบุคคลก็มีญาณวน ๓ รอบ

อาการ ๑๒ พระสกทาคามี พระอนาคามี และพระอรหันต์ก็โดยนัยเดียวกันใช่ไหมครับ

ความคิดเห็น 7    โดย wannee.s  วันที่ 30 พ.ค. 2552

ถ้าพูดถึงการรู้แจ้งอริยสัจจ์มีญาณ 3 รอบ อาการ 12 ไม่ว่าจะเป็นพระโสดาบัน หรือ

พระสกทาคามี พระอนาคามี พระอรหันต์ เหมือนกันหมด การบรรลุก็ต้องเป็นตามนี้ค่ะ

ความคิดเห็น 8    โดย paderm  วันที่ 31 พ.ค. 2552

ความคิดเห็น 9    โดย Sam  วันที่ 1 มิ.ย. 2552

ความคิดเห็น 10    โดย akrapat  วันที่ 1 มิ.ย. 2552

๑๕] ดูกรภิกษุทั้งหลาย ดวงตา ญาณ ปัญญา วิทยา แสงสว่าง ได้เกิดขึ้นแล้วแก่เรา ในธรรมทั้งหลายที่เราไม่เคยฟังมาก่อนว่า นี้ทุกขอริยสัจ. ดูกรภิกษุทั้งหลาย ดวงตา ญาณ ปัญญา วิทยา แสงสว่าง ได้เกิดขึ้นแล้วแก่เราในธรรมทั้งหลายที่เราไม่เคยฟังมาก่อนว่า ทุกขอริยสัจนี้นั้นแล ควรกำหนดรู้. ดูกรภิกษุทั้งหลาย ดวงตา ญาณ ปัญญา วิทยา แสงสว่าง ได้เกิดขึ้นแล้วแก่เราในธรรมทั้งหลายที่เราไม่เคยฟังมาก่อนว่า ทุกขอริยสัจนี้นั้นแล เราก็ได้กำหนดรู้แล้ว. ดูกรภิกษุทั้งหลาย ดวงตา ญาณ ปัญญา วิทยา แสงสว่าง ได้เกิดขึ้นแล้วแก่เราในธรรมทั้งหลายที่เราไม่เคยฟังมาก่อนว่า นี้ทุกขสมุทัยอริยสัจ ดูกรภิกษุทั้งหลาย ดวงตา ญาณ ปัญญา วิทยา แสงสว่าง ได้เกิดขึ้นแล้วแก่เราในธรรมทั้งหลายที่เราไม่เคยฟังมาก่อนว่า ทุกขสมุทัยอริยสัจนี้นั้นแล ควรละเสีย. ดูกรภิกษุทั้งหลาย ดวงตา ญาณ ปัญญา วิทยา แสงสว่าง ได้เกิดขึ้นแล้วแก่เราในธรรมทั้งหลายที่เราไม่เคยฟังมาก่อนว่า ทุกขสมุทัยอริยสัจนี้นั้นแล เราได้ละแล้ว ดูกรภิกษุทั้งหลาย ดวงตา ญาณ ปัญญา วิทยา แสงสว่าง ได้เกิดขึ้นแล้วแก่เราในธรรมทั้งหลายที่เราไม่เคยฟังมาก่อนว่า นี้ทุกขนิโรธอริยสัจ. ดูกรภิกษุทั้งหลาย ดวงตา ญาณ ปัญญา วิทยา แสงสว่าง ได้เกิดขึ้นแล้วแก่เราในธรรมทั้งหลายที่เราไม่เคยฟังมาก่อนว่า ทุกขนิโรธอริยสัจนี้นั้นแล ควรทำให้แจ้ง. ดูกรภิกษุทั้งหลาย ดวงตา ญาณ ปัญญา วิทยา แสงสว่าง ได้เกิดขึ้นแล้วแก่เราในธรรมทั้งหลายที่เราไม่เคยฟังมาก่อนว่า ทุกขนิโรธอริยสัจนี้นั้นแล เราทำให้แจ้งแล้ว. ดูกรภิกษุทั้งหลาย ดวงตา ญาณ ปัญญา วิทยา แสงสว่าง ได้เกิดขึ้นแล้วแก่เราในธรรมทั้งหลายที่เราไม่เคยฟังมาก่อนว่า นี้ทุกขนิโรธคามินีปฏิปทาอริยสัจ. ดูกรภิกษุทั้งหลาย ดวงตา ญาณ ปัญญา วิทยา แสงสว่าง ได้เกิดขึ้นแล้วแก่เราในธรรมทั้งหลายที่เราไม่เคยฟังมาก่อนว่า ทุกขนิโรธคามินีปฏิปทาอริยสัจนี้นั้นแล ควรให้เจริญ. ดูกรภิกษุทั้งหลาย ดวงตา ญาณ ปัญญา วิทยา แสงสว่าง ได้เกิดขึ้นแล้วแก่เราในธรรมทั้งหลายที่เราไม่เคยฟังมาก่อนว่า ทุกขนิโรธคามินีปฏิปทาอริยสัจนี้นั้นแล เราให้เจริญแล้ว. พอดีอ่านไปเจอ ก็เลยคัดมาให้พิจารณาครับ