ถ. มีจิตดวงหนึ่งดวงใดไปสั่ง หรือไปบงการว่า อิริยาบถเหล่านี้จงทรงอยู่ในอาการอย่างนี้ได้ไหม

สุ. เป็นการเข้าใจธรรมคลาดเคลื่อนที่เข้าใจว่า มีจิตสั่งให้นั่ง ให้นอน ให้ยืน ให้เดิน หรือให้ไหวไปในลักษณะต่างๆ พระธรรมที่ได้ทรงแสดงไว้ ทรงแสดงไว้ว่า รูปที่เกิดจากกรรมเป็นปัจจัย หรือเป็นสมุฏฐานก็มี รูปที่เกิดจากจิตเป็นสมุฏฐานก็มี รูปที่เกิดจากอุตุ ความเย็น ร้อน เป็นสมุฏฐานก็มี รูปที่เกิดจากอาหารเป็นสมุฏฐานก็มี แต่ไม่ใช่กรรมสั่ง ไม่ใช่จิตสั่ง ไม่ใช่อุตุสั่ง ไม่ใช่อาหารสั่ง

เวลาที่มีโลภมูลจิตเกิดขึ้นต้องการสิ่งหนึ่งสิ่งใด ความต้องการ คือ โลภมูลจิตที่เกิดนั้นเป็นปัจจัยให้รูปไหวไป ทำให้มหาภูตรูปเกิดขึ้น มีวิการที่อ่อนที่ควรแก่การงาน ที่จะทำให้ได้สิ่งนั้นมา แต่ไม่ใช่หมายความว่าจิตสั่ง

ที่มา และ อ่านเพิ่มเติม ...

แนวทางเจริญวิปัสสนา ตอนที่ 145