สังยุตตนิกาย สคาถวรรค เชตวนสูตร ที่ ๘ มีข้อความว่า

อนาถปิณฑิกเทพบุตรได้มาเฝ้าพระผู้มีพระภาค ทูลสรรเสริญพระเชตวันวิหาร

ซึ่งมีข้อความโดยย่อว่า

เพราะเหตุนั้นแหละ คนผู้ฉลาด เมื่อเห็นประโยชน์ของตน ควรเลือกเฟ้นธรรม โดยอุบายอันแยบคาย เพราะเมื่อเลือกเฟ้นเช่นนี้ ย่อมหมดจดได้ในธรรมเหล่านั้น

ข้อความใน อรรถกถาสารัตถปกาสินี อธิบายว่า

ข้อว่า พึงเลือกเฟ้นธรรมโดยแยบคาย โยนิโส วิจิเน ธมฺมํ คือ พึงเลือกเฟ้นธรรม ได้แก่ ขันธ์ ๕ ด้วยอุบาย

สิ่งที่ไม่ใช่ขันธ์ ๕ ไม่มีลักษณะปรากฏ หลงไปพิจารณา และก็ไม่มีความเกิดดับปรากฏเลย ย่อมไม่ทำให้ปัญญารู้ชัดในสภาพธรรมที่เป็นขันธ์ ๕ ที่มีลักษณะไม่เที่ยง ไม่ใช่ตัวตน เป็นทุกข์ ตามความเป็นจริงได้ ถ้าใครไปหลงพิจารณาสิ่งที่ไม่มี และหวังจะให้สิ่งนั้นดับลงไป ให้ประจักษ์ความเกิดขึ้นและดับไป ก็เป็นสิ่งที่เป็นไปไม่ได้

และอนาถปิณฑิกเทพบุตร ก็ยังได้กล่าวว่า

เพราะเหตุนั้นแหละ คนผู้ฉลาด เมื่อเห็นประโยชน์ของตน ควรเลือกเฟ้นธรรมโดยอุบายอันแยบคาย เมื่อเลือกเฟ้นเช่นนี้ ย่อมหมดจดได้ในธรรมเหล่านั้น

ทำไมอนาถปิณฑิกเทพบุตรจะต้องมากล่าวคาถาอย่างนี้ด้วย ถ้าไม่ใช่เพื่อเตือน เพื่อประโยชน์แก่ผู้ฟังให้ได้ระลึกรู้สภาพธรรมที่ตรงที่จริงว่า จะต้องเลือกเฟ้น ไม่ใช่ว่าไม่เลือกเฟ้นธรรม ปฏิบัติไปผิดๆ ถูกๆ ย่อมจะหมดจดไม่ได้ในธรรมเหล่านั้น

ที่มา และ อ่านเพิ่มเติม ...

แนวทางเจริญวิปัสสนา ตอนที่ 178