การตัดสินใจว่าจะทำหรือไม่ทำ ว่าจะพูดหรือไม่พูด เกิดจากเหตุปัจจัยอะไรคะ กรรมเก่าในอดีตชาติมีผลหรือไม่คะ หรือเกิดจากการคบหา การเสพทางตา หู จมูก ลิ้น กาย ใจ ชวนให้ฟังให้อ่านสิ่งที่สร้างความเข้าใจต่างๆ ที่สะสมเรื่อยมา เข้าใจถูก ก็ตัดสินใจถูก เข้าใจผิด ก็ตัดสินใจผิด กรรมเก่าในอดีตชาติ เสือกไสให้ชีวิตในปัจจุบันต้องเป็นไปโดยวิจิตรพิสดาร แทบจะต้านกระแสการให้ผลของกรรมไม่ได้ การตัดสินใจใดๆ ที่จะล่วงออกมาเป็นกายกรรม วจีกรรม ในชาติปัจจุบัน มีผลต่อกระแสวิบากที่ตามมาจากอดีตชาติหรือไม่คะ

ขอนอบน้อมแด่พระผู้มีพระภาคอรหันตสัมมาสัมพุทธเจ้าพระองค์นั้น

การตัดสินใจว่าจะทำหรือไม่ทำ จะพูดหรือไม่พูด ก็เป็นการทำหน้าที่ของจิต เจตสิก แต่เป็นจิตที่เป็นกุศลจิต อกุศลจิต ซึ่งกุศลจิต อกุศจิตที่คิดจะทำหรือไม่ทำ พูดหรือไม่พูด ไม่ได้เกิดจากกรรมเก่าที่เป็นวิบาก ที่เป็นกรรมที่เคยทำ ที่ทำให้เกิดวิบาก แต่เกิดจากการสะสมกุศลจิต อกุศลจิตที่เคยสะสมมา กล่าวโดยง่าย คือ กุศลจิต อกุศลจิต ที่เกิดขึ้นในปัจจุบัน มาจากการที่เคยเกิดกุศลจิต อกุศลจิต ในกาลก่อน ที่ดับไปแล้ว สะสมเป็นอุปนิสัย เป็นปัจจัยให้คิดนึก ที่จะตัดสินที่จะทำหรือไม่ทำ จะพูดหรือไม่พูด ยกตัวอย่างเช่นขณะที่งดเว้นที่จะพูดไม่ดี ขณะนั้น เป็นกุศลจิตที่ตัดสินใจที่จะไม่พูดสิ่งที่ไม่ดีเมื่อได้ยินคนอื่นพูดไม่ดี การตัดสินใจเช่นนี้ เกิดจากการสะสมมาในอดีตที่เคยสะสม เคยเกิดกุศลจิตประเภทนี้ในอดีต ที่เคยงดเว้นจากการพูดไม่ดีมาก่อน นั่นเองครับ อีกตัวอย่าง ในฝ่ายอกุศล ขณะที่พูดวาจาไม่ดี หรือ ตัดสินใจไปในทางอกุศล ก็เพราะ เคยพูด เคยเกิดอกุศลจิตประเภทนี้มาก่อน จึงเป็นปัจจัยให้พูดไม่ดีอีก เพราะ มีกิเลสเป็นปัจจัยสำคัญ ครับ

ส่วนคำถามที่ว่า การตัดสินใจใดๆ ที่จะล่วงออกมาเป็นกายกรรม วจีกรรม ในชาติปัจจุบัน มีผลต่อกระแสวิบากที่ตามมาจากอดีตชาติหรือไม่

การตัดสินใจที่เป็นกุศลกรรม อกุศลกรรม ที่ล่วงออกมาทางกาย วาจา เช่น การฆ่าสัตว์ การลักทรัพย์ หรือ ฝ่ายกุศล เช่น การให้ทาน รักษาศีล เป็นต้น เหล่านี้ ย่อมมีผลต่อวิบากกรรมที่จะให้ผลได้ ที่เคยทำไว้ในอดีตชาติ ซึ่งกุศลกรรม อกุศลกรรม ทางกาย วาจา ที่กระทำในปัจจุบัน เรียกว่า ปโยคะสมบัติ คือ ความเพียรที่ดี และ ปโยควิบัติ ความเพียรที่ไม่ดี ย่อมมีผลทำให้ ตัดรอน หรือ อุปถัมภ์ กรรมที่เคยทำและให้ผลอยู่ อันเกิดจากรรมที่เคยทำในอดีตได้ เช่น อกุศลกรรมในอดีตชาติให้ผลอยู่ แต่เพราะเป็นผู้ทำกุศลกรรมทางกาย วาจาเนืองนิตย์ กรรมดี ย่อมห้ามอกุศลกรรม ไม่ให้ผลได้ ครับ

ดังนั้น สิ่งที่เกิดขึ้น ทั้งความคิดนึก ในทางกุศล อกุศล พูดดี พูดไม่ดี คิดดี คิดไม่ดี ล้วนแล้วแต่เกิดจากเหตุปัจจัย ทั้งสิ้น เพราะฉะนั้นผู้ที่ศึกษาธรรม เมื่อมีความเข้าใจถูก ก็สะสมสิ่งที่ดี คือ ปัญญา ชาตินี้สะสมอย่างไร ก็สะสมไปต่อไปในชาติหน้า เพราะฉะนั้น สิ่งที่สมควร ก็คือ การเสพคุ้นสิ่งที่ดี คือ พระธรรมที่พระพุทธเจ้าทรงแสดง เพื่อสะสมเป็นอุปนิสัย ในการเกิดขึ้นของกุศลจิต อันจะเป็นปัจจัยให้เกิดกุศลจิต เกิดความคิดที่ดี วาจาดี เพราะจิตที่ดีทีเกิดขึ้นมาในครั้งก่อนๆ ครับ

ขออนุโมทนา

ขอนอบน้อมแด่พระผู้มีพระภาคอรหันตสัมมาสัมพุทธเจ้าพระองค์นั้น

แต่ละคนเป็นแต่ละหนึ่ง ไม่เหมือนกันเลย มีการคิด การกระทำ และคำพูด เป็นไปตามการสะสม คล้อยไปตามจิตที่เป็นกุศลหรืออกุศล ถ้าสะสมมาไม่ดี มีเหตุที่จะทำให้คิดไม่ดี พูดไม่ดี ทำไม่ดี สิ่งที่ไม่ดีเหล่านี้ก็เกิดขึ้นเป็นไป ถ้าล่วงเป็นทุจริตกรรมเพราะกำลังของกิเลส ก็ย่อมจะเป็นเหตุให้เกิดผลที่ไม่ดีในภายหน้าได้ แต่ถ้าสะสมมาดี ก็จะไม่เป็นอย่างนั้น กล่าวคือ มีแต่จะคิดดี พูดดี และทำดี ไม่กระทำในสิ่งที่ผิด หรือไม่ประทุษร้ายเบียดเบียนผู้อื่น เวลาจะพูดอะไรก็นึกถึงคนฟัง เวลาจะทำอะไรก็นึกถึงคนอื่น ไม่เบียดเบียนผู้อื่น เป็นการตัดสินใจทำในสิ่งที่ถูกต้อง ทั้งหมดล้วนเป็นธรรมที่เกิดขึ้นเป็นไปตามเหตุตามปัจจัย ซึ่งก็พอที่จะประมวลได้ว่า เหตุให้ความดีเกิดขึ้น กับ ความชั่วเกิดขึ้น มาจากเหตุ ๒ เหตุ คือ เหตุภายนอก คือ การคบหาสมาคม กับ เหตุภายใน คือ การสะสมมาของแต่ละบุคคล

การคบหาสมาคมกับพระธรรมที่พระสัมมาสัมพุทธเจ้าทรงแสดง ย่อมจะเป็นไปเพื่อความเข้าใจถูกเห็นถูก เป็นไปเพื่อความเจริญขึ้นของกุศลธรรม ความเข้าใจพระธรรมเท่านั้นที่จะเป็นเครื่องอุปการะเกื้อกูลให้มีความประพฤติที่ดีงามในชีวิตประจำวัน ความประพฤติในชีวิตประจำวันของแต่ละคนก็สามารถส่องให้เห็นได้ว่ามีความเข้าใจพระธรรมมากน้อยแค่ไหน ครับ

...ขออนุโมทนาในกุศลจิตของทุกๆ ท่านครับ...

กรรม คือ เจตนา คือ การกระทำ ถ้าเราคบบัณฑิต ก็ทำให้เราทำกรรมที่ดี ถ้าคบคนพาล ก็ทำให้เราทำกรรมไม่ดี การทำดีหรือไม่ดี ปัจจุบันส่วนหนึ่ง และ การสะสมมาในอดีตส่วนหนึ่ง ค่ะ

ขออนุโมทนาค่ะ

ขอบคุณ และขออนุโมทนาค่ะ

ขอบพระคุณ และขออนุโมทนาค่ะ