[เล่มที่ 45] พระสุตตันตปิฎก ขุททกนิกาย อิติวุตตก เล่ม ๑ ภาค ๔ - หน้าที่ 10

อีกประการหนึ่ง พึงทราบความหมายของบทว่า ภควา ตามนัยที่มาในนิทเทสว่า พระพุทธเจ้านั้น บัณฑิตขนานพระ นามว่า ภควา เพราะเหตุที่พระองค์ทรง มีภคธรรม ๑ ทรงมีปกติเสพภคธรรม ๑ ทรงมีภาคธรรม ๑ ทรงจำแนกแจกแจง ธรรม ๑ ทรงทำลายนามรูป ๑ ทรง เป็นที่เคารพ ๑ ทรงมีภาคยธรรม ๑ ทรงมีพระองค์อบรมดี แล้วด้วยญายธรรม จำนวนมาก ๑ ทรงถึงที่สุดแห่งภพ ๑.และด้วยอำนาจแห่งคาถานี้ว่า เพราะเหตุที่ พระพุทธเจ้าทรงมีภาคย- ธรรม ๑ ทรงมีภัคคธรรม ๑ ทรงประกอบ ด้วยภัคคธรรม ๑ ทรงจำแนกแจกแจง ธรรม ๑ ทรงมีคนภักดี ๑ ทรงคายการ ไปในภพทั้งหลาย ๑ ฉะนั้น จึงได้รับ ขนานพระนามว่า ภควา

ความหมายของภควาอีกนัยหนึ่ง อีกนัยหนึ่ง. พระนามว่า ภควา เพราะหมายความว่า ทรงมีภาคธรรม พระนามว่า ภควา เพราะหมายความว่า ผู้อบรมพุทธธรรม พระนามว่า ภควา เพราะหมายความว่า ทรงเสพภาคธรรม พระนามว่า ภควา เพราะหมายความว่า ทรงเสพภคธรรม พระนามว่า ภควา เพราะหมายความว่า ทรงมีคนภักดี พระนามว่า ภควา เพราะหมายความว่า ทรงคายภาคธรรม

พระชินเจ้าทรงพระนามว่า ภควา เพราะหมายความว่า ทรงมีภาคธรรม ๑ ทรงอบรมพุทธกรธรรม ๑ ทรงเสพภาคธรรม ๑ ทรงเสพภคธรรม ๑ ทรงมีคน ภักดี ๑ ทรงคายภคธรรม ๑ ทรงคายภาคธรรม ๑. ฯลฯ

ขอนอบน้อมแด่พระผู้มีพระภาคอรหันตสัมมาสัมพุทธเจ้าพระองค์นั้น