ถ. การเจริญสติปัฏฐาน ไม่มีเข้า ไม่มีออก อยู่ที่ความเข้าใจของเรา คือ เวลาเข้าเราก็ต้องมนสิการว่า เราจะดูรูปนาม เวลาออก เราก็ต้องมนสิการใหม่ว่า เราจะต้องไปตามสมมติ เดี๋ยวไปเห็นพ่อแม่ ไปเห็นแต่รูปแต่นาม เดี๋ยวก็ได้ดุพ่อแม่เข้า...เราต้องนับถือ เจอพ่อแม่ เจออาจารย์ ไปทางสมมติ คือ เป็นการถ่ายความรู้สึก ไม่ใช่ว่า ว่ากันง่ายๆ คือ ถ่ายความรู้สึกจากเรา เวลานี้เรานั่ง ความรู้สึกนั้นเป็นอย่างไร แล้วรูปนั่งนี่ ความรู้สึกนี่จะต้องตรงกันข้ามกันเลย การที่จะค่อยๆ ถ่ายความรู้สึกไปทีละเล็กทีละน้อยนี้ ปัญญาเราไม่คมพอ ความเข้าใจเราไม่คมพอ เพราะความรู้สึกยังเป็นเราอยู่ หมักดองอยู่มาก

สุ. ในมหาสติปัฏฐานสูตร มีรูปนั่งไหม

ถ. มี รูปนั่งมี มีอิริยาบถ ๔ บรรพ ๔ มีแน่ ปัญญาอย่างเรานี้ดีนัก อิริยาบถ ผมหลงไปกำหนดลมหายใจอยู่ถึง ๒๐ ปี แต่ที่จริงอิริยาบถนี้ดีมาก เห็นง่ายที่สุด อย่างอื่นยาก มีครับรูปนั่ง

สุ. รูปนั่งอยู่ในอะไรในรูป ๒๘ รูป การที่เราไม่ใช่อุคฆฏิตัญญู ไม่ใช่ วิปจิตัญญู ถ้าจะเป็น ก็เป็นเนยยบุคคล ต้องอาศัยการสอบทาน เทียบเคียงเหตุผลข้อประพฤติปฏิบัติให้ถูกต้องตามพระธรรมวินัยอยู่เสมอ ซึ่งที่จริงแล้ว ถึงแม้ว่ากาลเวลาจะล่วงเลยไปนานสักเท่าไรก็ตาม สติปัฏฐานที่พระอริยเจ้าท่านเจริญในอดีตอย่างไร ผู้ที่จะเป็นพระอริยเจ้าในสมัยนี้ หรือในสมัยต่อไปข้างหน้าก็จะต้องเจริญอย่างนั้น จะเปลี่ยนแปลงตามใจชอบของแต่ละคนไม่ได้

ที่มา และ อ่านเพิ่มเติม ...

แนวทางเจริญวิปัสสนา ตอนที่ 118