เรียนถาม

ผู้ที่ปฏิสนธิ ด้วยกุศลอย่างอ่อน ถ้าไม่เป็นมนุษย์ ที่พิการ ก็ปฏิสนธิในสวรรค์ชั้นจาตุมหาราชิกา อยากเรียนถามว่า บุคคลที่ปฏิสนธิในสวรรค์ชั้นนี้ จะเรียกว่าเป็นเทวดา หรือเรียกว่าอะไรคะ และ สวรรค์ชั้นนี้ กับการปฏิสนธิเป็นมนุษย์ที่พิการ เรียกว่าปฏิสนธิอยู่ในระดับที่เท่ากันหรือเหมือนกัน หรือไม่อย่างไรคะ

ขอบพระคุณอย่างสูง

ขอนอบน้อมแด่พระผู้มีพระภาคอรหันตสัมมาสัมพุทธเจ้าพระองค์นั้น

การเกิดเป็นผลของกรรม การเกิดเป็นมนุษย์ต้องเป็นเพราะผลของกรรมที่ดี คือ เป็นกุศลวิบาก อันเกิดจากเหตุคือการกระทำกุศลกรรมไว้ แต่ในความเป็นจริง กุศลกรรมที่ทำนั้น มีความแตกต่าง ตามระดับความประณีตของกุศลที่แตกต่างกัน กุศลบางประเภทมีกำลัง ประกอบด้วยปัญญา เป็นต้น กุศลบางประเภทไม่ประกอบด้วยปัญญาก็มีกำลังประณีตน้อยกว่ากุศลที่ประกอบด้วยปัญญา และกุศลที่มีเวทนาที่เป็นอุเบกขาและไม่มีปัญญา รวมทั้งเป็นสสังขาริกที่มีกำลังอ่อน ก็เป็นกุศลเหมือนกัน แต่เป็นกุศลกรรมที่มีกำลังอ่อนมาก ดังนั้น เมื่อกุศลกรรมที่มีกำลังอ่อนมากให้ผล ก็สามารถเกิดเป็นมนุษย์ได้ แต่เมื่อผลของกุศลกรรมอย่างอ่อนให้ผล ปฏิสนธิจิต เป็นชาติวิบากที่ไม่ประกอบด้วยเหตุ คือ อุเบกขาสันตีรณกุศลวิบาก เป็นจิตที่มีกำลังอ่อน ไม่ประกอบด้วยเหตุ เพราะเกิดจากกุศลกรรมที่มีกำลังอ่อน จึงทำให้เกิดเป็นคนพิการตั้งแต่กำเนิด ผิดปกติตั้งแต่กำเนิด เช่น บ้า ใบ้ บอด หนวก หรือพิการทางสมอง เป็นต้น เพราะเกิดจากผลของกุศลกรรมอย่างอ่อนนำเกิด ซึ่งกุศลกรรมที่มีกำลังอ่อน สามารถนำเกิดเป็นเทวดาชั้นจาตุมหาราชิกา แต่ไม่ได้พิการเหมือนมนุษย์ครับ

ขออนุโมทนา

ขอนอบน้อมแด่พระผู้มีพระภาคอรหันตสัมมาสัมพุทธเจ้าพระองค์นั้น

ความเข้าใจเบื้องต้น คือ การเกิดเป็นมนุษย์ และเกิดเป็นเทวดาชั้นต้น (คือ ชั้นจาตุมหาราชิกา) ปฏิสนธิด้วยจิตที่ต่างกันจำแนกเป็น ๓ ประเภท ตามเหตุ คือ กุศลกรรมที่ต่างกัน ถ้าเป็นผลของกุศลที่มีกำลังอ่อน เช่น มหากุศลดวงที่ ๘ ไม่ประกอบด้วยปัญญา มีเวทนาเป็นอุเบกขา เป็นสสังขาริก มหากุศลดวงนี้ให้ผลปฏิสนธิด้วยมหาวิบากดวงที่ ๘ แต่ถ้ามีกำลังอ่อนมาก ให้ผลปฏิสนธิเป็นอุเบกขาสันตีรณกุศลวิบาก เกิดเป็นมนุษย์พิการบ้าใบ้บอดหนวกตั้งแต่กำเนิดหรือเทวดาชั้นต้น แต่ถ้ามหากุศลดวงที่ ๘ มีกำลัง นำเกิดเป็นทวิเหตุปฏิสนธิ เกิดพร้อมด้วยเหตุ ๒ คือ อโลภเหตุและอโทสเหตุ ในภูมิมนุษย์และเทวดา ส่วนผลของมหากุศลญาณสัมปยุตต์ ทำให้ปฏิสนธิเป็นติเหตุกบุคคล มีปัญญาเกิดร่วมด้วยในขณะเกิด ผู้ที่เกิดในสวรรค์ ๖ ชั้น เรียกว่า เป็นเทวดาได้ทั้งหมด

ดังนั้น แสดงถึงความเป็นเหตุเป็นผลของสภาพธรรม แสดงถึงความเป็นจริงของสภาพธรรมที่เกิดเพราะเหตุปัจจัย ไม่อยู่ในอำนาจบังคับบัญชาของใครทั้งสิ้น การเกิด เป็นผลของกรรม ไม่มีใครสร้างหรือบังคับบัญชาได้เลย ครับ

... ขออนุโมทนาในกุศลจิตของทุกๆ ท่านครับ ...

เรียนถาม

ขอเรียนถามเพิ่มเติมค่ะ เทวดาชั้นจาตุมหาราชิกา เป็นเทวดาที่อยู่ตามต้นไม้ใหญ่ๆ หรือไม่ และเทวดาในสวรรค์ชั้นนี้ สามารถฟังพระธรรม เข้าใจพระธรรมได้หรือไม่คะ

อ้างอิงจาก ความคิดเห็นที่ 3 โดย วิริยะ

เทวดาชั้นจาตุมหาราชิกา หลากหลายมาก เป็นพวกภุมมัฏฐเทวดา ซึ่งเป็นเทวดาที่อาศัยอยู่ตามภาคพื้น ตามภูเขา มหาสมุทร บ้าน เป็นต้น รวมถึงเทวดาที่เป็นรุกขเทวดาอาศัยอยู่ตามต้นไม้ ด้วย แม้ไม่ใช่ต้นไม้ใหญ่ๆ ก็เป็นที่อาศัยได้ และอีกพวกหนึ่งคือ พวกที่เป็นอากาสัฏฐเทวดา มีวิมานอยู่อยู่ในอากาศ ก็มี

เทวดา ชั้นนี้ ก็สามารถฟังพระธรรม เข้าใจพระธรรม และบรรลุธรรมได้ ถ้าเป็นผู้สะสมเหตุที่ดีมา เห็นประโยชน์ของพระธรรม ตามการสะสมของแต่ละท่าน เช่น เทวดาที่อาศัยอยู่ที่ซุ้มประตูเรือนของท่านอนาถบิณฑิกเศรษฐี ในที่สุดพอได้ฟังพระธรรมที่พระสัมมาสัมพุทธเจ้าทรงแสดง ก็ได้บรรลุเป็นพระโสดาบัน ครับ

... ขออนุโมทนาในกุศลจิตของทุกๆ ท่านครับ ...

เรียนถาม

ขอเรียนถามเพิ่มเติมเพราะยังมีข้อสงสัยอยู่ค่ะการที่ปฏิสนธิเป็นเทวดาในชั้นจาตุมหาราชิกา จำเป็นหรือไม่ ที่เทวดาองค์นั้นๆ จะต้องปฏิสนธิด้วยสันตีรนกุศลวิบากเสมอไป ตามการศึกษา ถ้าเห็นผู้ที่พิการ บ้า ใบ้ บอด หนวกแต่กำเนิด ก็จะไม่สงสัยค่ะว่าเป็นผลของกุศลอย่างอ่อน เวลาเห็นสัตว์เดียรัจฉานหรือถ้ามีผู้ใดเคยเห็นเปรตก็จะไม่มีความสงสัยเลยค่ะว่าสันตีรนอกุศลวิบากนำให้เกิดเช่นนั้น แต่เทวดา และสวรรค์ ทำให้มีความคิดว่า อยู่สูงกว่ามนุษย์ แล้วทำไมจึงจะเป็นอุเบกขา สันตีรนกุศล วิบาก ทำปฏิสนธิให้แก่เทวดาชั้นจาตุมหาราชิกา

ขอบพระคุณ และขออนุโมทนาค่ะ

ขออนุญาตร่วมสนทนาธรรมด้วยค่ะ

การปฏิสนธิเป็นเทวดาในชั้นจาตุมหาราชิกานั้น ไม่จำเป็นต้องปฏิสนธิด้วย สันตีรณกุศลวิบากเสมอไป ปฏิสนธิด้วยมหาวิบากดวงที่ ๘ ไม่ประกอบด้วยปัญญา มีเวทนาเป็นอุเบกขา เป็นสสังขาริก ก็ได้ค่ะ

ขอบพระคุณ และขออนุโมทนาในกุศลจิตของทุกๆ ท่านค่ะ

ขอบพระคุณ และขออนุโมทนาค่ะ

ในพระไตรปิฏกเล่ม 37 ท่านแสดงไว้ว่า สัตว์ที่เกิดมาแล้วควรบำเพ็ญกุศลให้มากค่ะ

การฟังธรรม เพื่อให้เข้าใจในสิ่งที่กำลังฟัง พิจารณาไตร่ตรอง จนเป็นความรู้ของตน นี่แหละคือเหตุ และผล ควรจะสะสมเหตุ แลผลเช่นนี้ไปในขั้นของการฟังค่ะ

ยินดีในกุศลจิตครับ

ขอบพระคุณ และขออนุโมทนาค่ะ