หทเย นิเธตพฺพยุตฺตกํ
(ข้อความที่ควรเก็บไว้ในหทัย)
[๑๓๑]

เขาไม่ดี เราควรจะเป็นอย่างไร

เขาไม่ดี เราควรจะเป็นอย่างไร ควรจะเกลียด ควรจะโกรธ หรือควรจะไม่ดีอย่างเขา? หรือว่าเขาไม่ดี เขาต้องได้รับผล การสะสมความโกรธแล้วก็จะทำให้มีกำลังที่จะประทุษร้ายเบียดเบียน หรือทำสิ่งซึ่งคิดไม่ถึงว่าจะทำได้ ก็ทำได้ ก็เป็นอันตรายของความโกรธและก็เป็นอันตรายของบุคคลที่สะสมความโกรธและเมื่อผลเกิดขึ้นก็น่าสงสารจริงๆ เพราะว่า ทุกคนจะสงสารสัตว์เดรัจฉาน คนที่เกิดในนรก คนที่เป็นเปรตหรือว่าคนที่กำลังได้รับความทุกข์เดือดร้อน เพราะฉะนั้น ถึงอย่างไร ก็โกรธแน่ ใช่ไหม? แต่ว่าการฟังแต่ละครั้งเป็นสังขารขันธ์ (ปรุงแต่ง) ที่กำลังทำกิจของสังขารขันธ์อย่างละเอียดละเมียดละไมเกินวิสัยที่ใครจะไปรู้ได้ว่าจะปรุงแต่งให้ขณะต่อไปหลังจากโกรธเกิดแล้วเป็นอะไร เพราะอาจเป็นการคิดขึ้นได้ อย่างหลายคนเคยโกรธไปเติมน้ำมัน เด็กที่เติมน้ำมันพูดไม่ดีทำไม่ดี สงสารเลยได้ทันที แล้วก็เกิดอย่างนั้นโดยที่ไม่ต้องเตรียมตัวเลย เพราะฉะนั้น ขณะนี้ความเข้าใจที่เกิดจากการฟังแล้วเริ่มเข้าใจเห็นโทษของอกุศลแล้วเห็นประโยชน์ของกุศล แม้ทีละเล็กทีละน้อยไม่สามารถที่จะไม่ให้ความโกรธเกิดอีกก็จริง แต่เมื่อโกรธเกิดแล้วก็สามารถที่จะรู้ได้ว่าหลังจากนั้นผลของการที่ได้ฟังได้เข้าใจธรรมจะทำให้มีขณะที่เป็นกุศลเกิดก็ได้ หรือว่า ขณะนั้นยังไม่พอ ยังไม่เป็นปัจจัยที่จะทำให้กุศลเกิด ก็เป็นอกุศลในลักษณะหลากหลายซึ่งเห็นความเป็นธรรม เพราะฉะนั้น ก่อนอื่นจะไปหวังอะไรกับสิ่งที่หวังไม่ได้เพราะเป็นอนัตตา อะไรจะเกิดเมื่อมีปัจจัยก็ต้องเกิดแล้วก็เปลี่ยนลักษณะนั้นให้เป็นอย่างอื่นไม่ได้ แต่ประโยชน์ของการฟังเข้าใจธรรมที่มีอยู่ก็จะเป็นปัจจัยปรุงแต่งให้ธรรมที่เป็นกุศลเกิดแล้วก็ค่อยๆ เพิ่มขึ้นได้แทนที่จะเร่งร้อนเมื่อไหร่เราจะเป็นคนดีอย่างนั้น เมื่อไหร่เขาว่าเราแล้วเราจะไม่โกรธ นั่นคือเรื่องความคิดซึ่งไม่ใช่ความจริง แต่ความจริงคือฟังแล้วก็เข้าใจขึ้นว่าเป็นธรรม ซึ่งขณะนี้ธรรมกำลังทำกิจการงานแต่ละประเภท แม้ขณะกำลังพูดกำลังคิดก็เกิดเพราะเหตุปัจจัยของแต่ละคนที่ได้สะสมธรรมประเภทนั้นๆ มา

กราบเท้าบูชาคุณ ท่านอาจารย์สุจินต์ บริหารวนเขตต์ ที่เคารพยิ่ง

อ่านหัวข้ออื่นๆ คลิกที่นี่ ... เก็บไว้ในหทัย

ขอบพระคุณ และขออนุโมทนาครับ