[เล่มที่ 79] พระอภิธรรมปิฎก ธาตุกถา-บุคคลบัญญัติ เล่ม ๓ - หน้าที่ 422

[๑๓๙]

๑. บุคคล ผู้มีสุตะน้อย และไม่ได้ประโยชน์เพราะสุตะ เป็นไฉน

สุตะ คือ สุตตะ เคยยะ เวยยากรณะ คาถา อุทาน อิติวุตตกะ ชาตกะ อัพภูตธรรม เวทัลละ ของบุคคลบางคนในโลกนี้มีน้อย บุคคลนั้นไม่รู้อรรถ ไม่รู้ธรรมแห่งสุตะอันน้อยนั้น ไม่เป็นผู้ปฏิบัติธรรมสมควรแก่ธรรม บุคคลอย่างนี้ชื่อว่า ผู้มีสุตะน้อย และไม่ได้ประโยชน์เพราะสุตะนั้น

๒. บุคคล ผู้มีสุตะน้อย แต่ได้ประโยชน์เพราะสุตะ เป็นไฉน

สุตะ คือ สุตตะ เคยยะ เวยยากรณะ คาถา อุทาน อิติวุตตกะ ชาตกะ อัพภูตธรรม เวทัลละ ของบุคคลใดในโลกนี้มีน้อย บุคคลนั้นรู้อรรถ รู้ธรรมของสุตะน้อยนั้น เป็นผู้ปฏิบัติธรรมสมควรแก่ธรรม บุคคลอย่างนี้ชื่อว่า ผู้มีสุตะน้อย แต่ได้ประโยชน์เพราะสุตะ

๓. บุคคล ผู้มีสุตะมาก แต่ไม่ได้ประโยชน์เพราะสุตะ เป็นไฉน

สุตะ คือ สุตตะ เคยยะ เวยยากรณะ คาถา อุทาน อิติวุตตกะ ชาตกะ อัพภูตธรรม เวทัลละ ของบุคคลบางคนในโลกนี้มีมาก บุคคลนั้นไม่รู้อรรถ ไม่รู้ธรรมของสุตะอันมากนั้น ไม่ปฏิบัติธรรมสมควรแก่ธรรม บุคคลอย่างนี้ชื่อว่า ผู้มีสุตะมาก แต่ไม่ได้ประโยชน์เพราะสุตะ

๔. บุคคล ผู้มีสุตะมาก และได้ประโยชน์เพราะสุตะ เบ็นไฉน

สุตะ คือ สุตตะ เคยยะ เวยยากรณะ คาถา อุทาน อิติวุตตกะ ชาตกะ อัพภูตธรรม เวทัลละ ของบุคคลบางคนโลกนี้มาก บุคคลนั้นรู้อรรถ รู้ธรรมของสุตะอันมากนั้น เป็นผู้ปฏิบัติธรรมสมควรแก่ธรรม บุคคลอย่างนี้ชื่อว่า ผู้มีสุตะมาก และได้ประโยชน์เพราะสุตะ

อรรถกถาบุคคลผู้มีสุตะน้อย เป็นต้น

วินิจฉัยในคำว่า "ผู้มีสุตะน้อย" เป็นต้น. ข้อว่า "อปฺปกํ สุตํ โหติ" ความว่า สุตะ คือ การฟัง การเรียน ในนวังคสัตถุศาสน์ มีบางส่วน คือ มีนิดหน่อยเท่านั้น. ข้อว่า "น อตฺถมญฺญาย น ธมฺมญฺญาย ธมฺมานุธมฺมปฏิปนฺโน โหติ" ความว่า เป็นผู้รู้บาลี อรรถกถา แล้วปฏิบัติธรรม อันเป็นข้อปฏิบัติเบื้องต้น อันสมควรแก่โลกุตตรธรรม ย่อมไม่มีแก่เขา ในบททั้งปวง บัณฑิตพึงทราบเนื้อความโดยนัยนี้

ขอนอบน้อมแด่พระผู้มีพระภาคอรหันตสัมมาสัมพุทธเจ้าพระองค์นั้น

ขอบคุณ และขออนุโมทนาครับ

ขออนุญาตเรียนสอบถามว่า พระสูตรข้างต้นจะพอสรุปได้หรือไม่ครับว่า สุตะจะมากจะน้อย แต่หากไม่เข้าใจอรรถและธรรมะของสุตะนั้นเสียแล้ว ก็ไม่มีประโยชน์ใดๆ เลย

ขอบพระคุณและขออนุโมทนาคุณหมอครับ

เรียนความเห็นที่ 2 ครับ

สุตะ คือ การฟัง แต่ไม่ว่าจะฟังมาก หรือ น้อย หากไม่พิจารณาด้วยปัญญา ไม่เกิดปัญญาแล้ว การฟังนั้นย่อมไม่เป็นประโยชน์ ก็เหมือนเป็นการผ่านหูไป เพราะเมื่อไม่เกิดปัญญา ก็ไม่ปฏิบัติตามพระธรรมที่ได้ฟังครับ หากฟังแล้วพิจารณาไม่ถูกต้อง หรือ ไม่พิจารณาในสิ่งที่ฟัง ก็ไม่ทำให้เกิดปัญญา ก็ไม่เป็นประโยชน์กับผู้ที่ฟังเลย ไม่ว่าจะฟังมาก หรือ น้อยครับ ดังนั้น คุณผู้ร่วมเดินทางมีความเข้าใจถูกต้องแล้วครับ

ขออนุโมทนา

ขอบคุณ และขออนุโมทนาครับ

การมีเครื่องรับสภาวะธัมแล้วไม่พิจารณาก็น่าเสียดายครับ

กราบอนุโมทนาครับ

ขอบคุณมากครับ และ อนุโมทนากุศลทุกประการที่ทุกท่านได้เจริญแล้วครับ

ขออนุโมทนาค่ะ

อนุโมทนาสาธุค่ะ

กราบอนุโมทนาค่ะ

ขอบพระคุณ และขออนุโมทนาค่ะ

ขอบพระคุณ และขออนุโมทนาครับ