[เล่มที่ 27] พระสุตตันตปิฎก สังยุตตนิกาย ขันธวารวรรค เล่ม ๓ - หน้า 597
๕๕. วิญญาณอัปปัจจักขกัมมสูตร
อ่านหัวข้ออื่นๆ ... [เล่มที่ 27]
พระสุตตันตปิฎก สังยุตตนิกาย ขันธวารวรรค เล่ม ๓ - หน้า 597
๕๕. วิญญาณอัปปัจจักขกัมมสูตร
[๕๘๕] กรุงสาวัตถี. ดูก่อนวัจฉะ เพราะกรรมคือการไม่เห็นประจักษ์ในวิญญาณ ในเหตุเกิดแห่งวิญญาณ ในความดับแห่งวิญญาณ ในปฏิปทาที่จะให้ถึงความดับแห่งวิญญาณ จึงเกิดทิฏฐิหลายอย่างเหล่านี้ขึ้นในโลกอย่างนี้ว่า โลกเที่ยงบ้าง ฯลฯ สัตว์หลังจากตายแล้วย่อมเกิดอีกก็หามิได้ ย่อมไม่เกิดอีกก็หามิได้บ้าง ดูก่อนวัจฉะ ข้อนี้แลเป็นเหตุเป็นปัจจัยให้ทิฏฐิหลายอย่างเหล่านี้เกิดขึ้นในโลกว่า โลกเที่ยงบ้าง โลกไม่เที่ยงบ้าง โลกมีที่สุดบ้าง โลกไม่มีที่สุดบ้าง ชีพก็อันนั้น สรีระก็อันนั้นบ้าง ชีพเป็นอย่างอื่น สรีระก็เป็นอย่างอื่นบ้าง สัตว์หลังจากตายแล้วย่อมเกิดอีกบ้าง สัตว์หลังจากตายแล้วย่อมไม่เกิดอีกบ้าง สัตว์หลังจากตายแล้วย่อมเกิดอีกก็มี ย่อมไม่เกิดอีกก็บ้าง สัตว์หลังจากตายแล้วย่อมเกิดอีกก็หามิได้ ย่อมไม่เกิดอีกก็หามิได้บ้าง.
จบ วัจฉโคตตสังยุต
พระสุตตันตปิฎก สังยุตตนิกาย ขันธวารวรรค เล่ม ๓ - หน้า 598
อรรถกถาวัจฉโคตตสังยุต
พึงทราบวินิจฉัยในวัจฉโคตตสังยุต ดังต่อไปนี้ :-
บทว่า อญฺาเต แปลว่า เพราะไม่รู้.
พึงทราบความหมายในทุกบทด้วยอำนาจเป็นตติยาวิภัตติเหมือนกับดังพรรณนามาฉะนี้. ก็บทเหล่านี้ทุกบทเป็นไวพจน์ของกันและกันนั่นเองแล.
ก็แลในสังยุตนี้พึงทราบว่า พระผู้มีพระภาคเจ้าตรัสสูตรไว้ ๑๑ สูตร ตรัสไวยากรณะไว้ ๕๕ ไวยากรณะ.
จบ อรรถกถาวัจฉโคตตสังยุต
รวมพระสูตรในสังยุตนี้ คือ
๑. อัญญาณสูตร ๕ สูตร ๖ - ๑๐. อทัสสนสูตร ๕ สูตร
๑๑- ๑๕. อนภิสมยสูตร ๕ สูตร ๑๖ - ๒๐. อนนุโพธสูตร ๕ สูตร
๒๑ - ๒๕. อัปปฏิเวธสูตร ๕ สูตร ๒๖ - ๓๐. อสัลลักขณสูตร ๕ สูตร
๓๑ - ๓๕. อนุปลักขณสูตร ๕ สูตร ๓๖ - ๔๐. อสมเปกขณสูตร ๕ สูตร
๔๑ - ๔๕. อัปปัจจเวกขณสูตร ๕ สูตร ๔๖ - ๕๐. อัปปัจจุปลักขณสูตร ๕ สูตร
๕๑ - ๕๔. อัปปัจจักขกัมมสูตร ๔ สูตร ๕๕. วิญญาณอัปปัจจักขกัมมสูตร.