นโม ตสฺส ภควโต อรหโต สมฺมาสมฺพุทธสฺส
นโม ตสฺส ภควโต อรหโต สมฺมาสมฺพุทธสฺส
นโม ตสฺส ภควโต อรหโต สมฺมาสมฺพุทธสฺส

พุทฺธํ สรณํ คจฺฉามิ
ธมฺมํ สรณํ คจฺฉามิ
สงฺฆํ สรณํ คจฺฉามิ

•••..... ขอนอบน้อมแด่พระรัตนตรัย .....•••

... สนทนาธรรมที่ ...

มูลนิธิศึกษาและเผยแพร่พระพุทธศาสนา (มศพ.)

พระสูตร ที่จะนำมาสนทนาที่มูลนิธิฯ

วันเสาร์ที่ ๒๔ พฤศจิกายน ๒๕๖๑

...จาก...
[เล่มที่ 24] พระสุตตันตปิฎก สังยุตตนิกาย สคาถวรรค เล่ม ๑ ภาค ๑ - หน้าที่ ๓๑๗
๑๑. อรณสูตร

[๒๑๙] เทวดาทูลถามว่า คนพวกไหนหนอ ไม่เป็นข้าศึก ในโลกนี้ พรหมจรรย์ที่อยู่จบแล้ว ของชน พวกไหน ย่อมไม่เสื่อม คนพวกไหน กำหนดรู้ความอยากได้ในโลกนี้ ความเป็นไท มีแก่คนพวกไหน ทุกเมื่อ มารดาบิดา หรือพี่น้องย่อมไหว้บุคคลนั้น ผู้ตั้งมั่นใน ศีล คือ ใครหนอ พวกกษัตริย์ ย่อมอภิวาทใครหนอ ในธรรมวินัยนี้ผู้มีชาติต่ำ

[๒๒๐] พระผู้มีพระภาคเจ้า ตรัสตอบว่า สมณะทั้งหลาย ในธรรมวินัยนี้ ไม่เป็นข้าศึกในโลก พรหมจรรย์ที่อยู่จบแล้วของสมณะทั้งหลาย ย่อมไม่เสื่อม สมณะทั้งหลาย ย่อมกำหนดรู้ความอยากได้ ความเป็นไทย่อมมีแก่สมณะทั้งหลายทุกเมื่อ มารดาบิดาหรือพี่น้อง ย่อมไหว้บุคคลนั้น ผู้ตั้งมั่น (ในศีล) คือ สมณะ ถึงพวก กษัตริย์ ก็อภิวาทสมณะในธรรมวินัยนี้ ผู้มี ชาติต่ำ

จบ อรณสูตรที่ ๑๑

อรรถกถาอรณสูตร

พึงทราบวินิจฉัยในอรณสูตรที่ ๑๑ ต่อไป :-

บทว่า ไม่เป็นข้าศึก คือได้แก่ ไม่มีกิเลส

บทว่า วุสิตํ แปลว่าอยู่จบแล้ว

บทว่า โภชิสิยํ ได้แก่ ความไม่เป็นทาส

บทว่า สมณะทั้งหลาย ได้แก่ สมณะผู้มีอาสวะสิ้นแล้วทั้งหลาย. เพราะว่าสมณะผู้ขีณาสพเหล่านั้น ชื่อว่า ไม่มีกิเลสโดยสิ้นเชิง

บทว่า พรหมจรรย์ที่อยู่จบแล้วของสมณะย่อมไม่เสื่อม อธิบายว่า การอยู่ด้วยอริยมรรค ย่อมไม่เสื่อมไป

บทว่า ปริชานนฺติ อธิบายว่า พระเสกขะทั้งหลาย จำเดิมแต่เป็นกัลยาณปุถุชน ชื่อว่า ย่อมกำหนดรู้ด้วยปริญญาอันเป็นโลกิยะและโลกุตตระ

บทว่า โภชิสิยํ อธิบายว่า ชื่อว่า ความเป็นไท ตลอดกาลเป็นนิตย์ ย่อมมีแก่สมณะผู้เป็นพระขีณาสพเท่านั้น

บทว่า วนฺทติ ความว่า ย่อมไหว้ตั้งแต่วันบวช

บทว่า ปติฏฺฐิตํ ได้แก่ ตั้งมั่นในศีล

บทว่า สมณีธ แปลว่า ซึ่งสมณะในโลกนี้

บทว่า ชาติหีนํ ได้แก่ บวชมาจากตระกูลจัณฑาลก็มี

บทว่า พวกกษัตริย์ อธิบายว่า พวกกษัตริย์ เท่านั้นก็หาไม่ แม้พวกเทพ ก็ย่อมอภิวาทสมณะผู้สมบูรณ์แล้วด้วยศีลเหมือนกัน ดังนี้แล

จบอรรถกถาอรณสูตรที่ ๑๑

ขอนอบน้อมแด่พระผู้มีพระภาคอรหันตสัมมาสัมพุทธเจ้าพระองค์นั้น

ข้อความโดยสรุป

อรณสูตร *

เทวดาได้ทูลถามปัญหากับพระผู้มีพระภาคเจ้า แล้วพระองค์ได้ตรัสตอบตามลำดับดังนี้

-คนพวกไหนหนอ ไม่เป็นข้าศึกในโลกนี้ : สมณะทั้งหลายในธรรมวินัยนี้ ไม่เป็นข้าศึกในโลก

-พรหมจรรย์ที่อยู่จบแล้วของชนพวกไหน ย่อมไม่เสื่อม : พรหมจรรย์ที่อยู่จบแล้วของสมณะทั้งหลาย ย่อมไม่เสื่อม

-คนพวกไหนกำหนดรู้ความอยากได้ในโลกนี้ : สมณะทั้งหลาย ย่อมกำหนดรู้ความอยากได้

-ความเป็น ไทมีแก่คนพวกไหนทุกเมื่อ :ความเป็นไท (ความไม่เป็นทาส) ย่อมมีแก่สมณะทั้งหลายทุกเมื่อ

-มารดาบิดาหรือพี่น้องย่อมไหว้บุคคลนั้น ผู้ตั้งมั่นในศีล คือ ใครหนอ : คือ สมณะ

-พวกกษัตริย์ ย่อมอภิวาทใครหนอในธรรมวินัยนี้ ผู้มีชาติต่ำ : คือ สมณะ (ตามข้อความที่ปรากฏในพระสูตร)

ขอเชิญคลิกศึกษาเพิ่มเติมได้ที่นี่ครับ

สมณะ และ พราหมณ์ [มหาอัสสปุรสูตร]

พระขีณาสพ หมายถึงใคร?

อนุสัย และ อาสวะ ต่างกันอย่างไร

ประพฤติพรหมจรรย์

ที่ไม่พอ สำหรับเก็บ

* หมายเหตุ อรณะ แปลว่า ไม่มีข้าศึกคือกิเลส

...อนุโมทนาในกุศลจิตของทุกๆ ท่านครับ...

ขอบพระคุณ และขออนุโมทนาครับ

ขอนอบน้อมแด่พระผู้มีพระภาคอรหันตสัมมาสัมพุทธเจ้าพระองค์นั้น