[เล่มที่ 25] พระสุตตันตปิฎก สังยุตตนิกาย สคาถวรรค เล่ม ๑ ภาค ๒ - หนาที่ 140
๔. พกสูตร
วาดวยพระพุทธเจาโปรดพกพรหม
[๕๖๖] สมัยหนึ่ง พระผูมีพระภาคเจาประทับ อยู ณ พระวิหารเชตวัน อารามของทานอนาถบิณฑิกเศรษฐี กรุงสาวัตถี. ก็สมัยนั้นแล พกพรหมไดเกิดทิฏฐิอันชั่วชาเห็นปานดังนี้วา ฐานะ แหงพรหมนี้ เที่ยง ยั่งยืน ติดตอกัน คงที่ มีความไมเคลื่อนไหวเปนธรรมดา ไมเกิด ไมแก ไมตาย ไมจุติ ไมอุปบัติ ก็แหละอุบายเปนเครื่องออกไปอันยิ่งอยางอื่นจากฐานะแหงพรหมนี้ไมมี.
[๕๖๗] ครั้งนั้นแล พระผูมีพระภาคเจาทรงทราบความปริวิตกแหงใจของพกพรหมดวยพระทัยแลว ทรงหายไปในพระเชตวันวิหารแลวไดปรากฏ ในพรหมโลกนั้น เปรียบเหมือนบุรุษมีกําลังพึงเหยียดออกซึ่งแขนที่คูเขา หรือคูเขาซึ่งแขนที่เหยียดออก ฉะนั้น.
พกพรหมไดเห็นพระผูมีพระภาคเจากําลังเสด็จมาแตไกลทีเดียว ครั้น แลวไดกราบทูลพระผูมีพระภาคเจาวา ขาแตพระองคผูนิรทุกข ขอพระองคจงเสด็จมาเถิด ขาแตพระองคผูนิรทุกข พระองคเสด็จมาดีแลว ขาแตพระองคผูนิรทุกข นานเทียวแลพระองคไดกระทําปริยายเพื่อการเสด็จมา ณ พรหมโลก นี้ ขาแตพระองคผูนิรทุกข ก็ฐานะแหงพรหมนี้ เที่ยง ยั่งยืน ติดตอกัน คงที่ มีความไมเคลื่อนไหวเปนธรรมดา ไมเกิด ไมแก ไมตาย ไมจุติ ไมอุปบัติ ก็อุบายเปนเครื่องออกไปอันยิ่งอยางอื่นจากฐานะแหงพรหมนี้ไมมี.
[๕๖๘] เมื่อพกพรหมกลาวเชนนี้แลว พระผูมีพระภาคเจาไดตรัสคํานี้ กะพกพรหมวา ทานผูเจริญทั้งหลาย พกพรหมนั้นถึงความโงเขลาแลวหนอ ทานผูเจริญทั้งหลาย พกพรหมนั้นถึงความโงเขลาแลวหนอ พกพรหมกลาวฐานะแหงพรหมที่เปนของไมเที่ยงเลยวาเที่ยง กลาวฐานะแหงพรหมที่เปนของไมยั่งยืนเลยวายั่งยืน กลาวฐานะแหงพรหมที่เปนของไมติดตอกันเลยวาติดตอกัน กลาวฐานะแหงพรหมที่เปนของไมคงที่เลยวาคงที่ กลาวฐานะแหงพรหม ที่เปนของความเคลื่อนไหวเปนธรรมดาทีเดียววา มีความไมเคลื่อนไหวเปนธรรมดา และกลาวฐานะแหงพรหมอันเปนที่เกิด แก ตาย เปนที่จุติและอุปบัติแหงตนวา ฐานะแหงพรหมนี้ ไมเกิด ไมแก ไมตาย ไมจุติ ไมอุปบัติ ก็แหละยอมกลาวอุบายเปนเครื่องออกไปอันยิ่งอยางอื่นซึ่งมีอยูวาไมมี ดังนี้.
[๕๖๙] พกพรหมทูลวา ขาแตพระโคดม พวกขาพระองค ๗๒ คน บังเกิดในพรหมโลกนี้เพราะ บุญกรรม ยังอํานาจใหเปนไป ลวงชาติ ชราไดแลว การอุปบัติในพรหมโลก ซึ่งถึงฝงไตรเภทนี้เปนที่สุดแลว ชนมิใชนอยยอมปรารถนาเปนดังพวกขาพระองค.
[๕๗๐] พระผูมีพระภาคเจาตรัสวา ดูกอนพกพรหม ทานสําคัญอายุใด วายืน ก็อายุนั้นสั้น ไมยืนเลย ดูกอนพรหม เรารูอายุหนึ่งแสนนิรัพพุท ๑ ของทานไดดี.
[๕๗๑] พกพรหมทูลวา ขาแตพระผูมีพระภาคเจา พระองค ตรัสวา เราเปนผูมีปกติเห็นไมมีที่สิ้นสุด ลวงชาติชราและความโศกไดแลวดังนี้ อะไรเปนวัตรเกาแกของขาพระองคหนอ ขอพระองคจงตรัสบอกศีลวัตรซึ่งขาพระองคควรรูแจงชัด.
[๕๗๒] พระผูมีพระภาคเจาตรัสตอบวา
๑. ขอที่ทานยังมนุษยเปนอันมาก ผูซึ่งระหายน้ําอันแดดแผดเผาแลว ในฤดูรอนใหไดดื่มน้ํากิน เปนศีลวัตรเกาแกของทาน เรายังระลึกไดอยู ประดุจหลับ แลวตื่นขึ้นฉะนั้น.
๒. ขอที่ทานชวยปลดเปลื้องประชุมชน ซึ่งถูกโจรจับพาไปอยูที่ฝงแม่น้ําคงคา เปนศีลวัตรเกาแกของทาน เรายัง ระลึกไดอยูประดุจหลับแลวตื่นขึ้น ฉะนั้น.
๓. ขอที่ทานขมขี่ดวยกําลัง แลวชวยปลดเปลื้องเรือซึ่งถูกนาคผูรายกาจจับไวในกระแสของแมน้ําคงคา เพราะความ เอ็นดูในหมูมนุษย ขอนั้นเปนศีลวัตรเกา แกของทาน เรายังระลึกไดอยู ประดุจ หลับแลวตื่นขึ้น ฉะนั้น.
๔. และเราไดเปนอันเตวาสิกของทาน นามวากัปปมาณพ เราไดเขาใจทานแลววา มีความรูชอบ มีวัตร ขอนั้นเปนศีลวัตรเกาแกของทาน เรายังระลึกไดอยู ประดุจหลับแลวตื่นขึ้น ฉะนั้น.
พกพรหมทูลวา พระองคทรงทราบอายุนี้ของขาพระองคแนแท แมสิ่งอื่นๆ พระองคก็ทรงทราบได เพราะพระองคเปนพระพุทธเจา ฉะนั้น อานุภาพอันรุงโรจนของพระองค นี้ จึงยังพรหมโลกใหสวางไสวตั้งอยู.
๑. นิรัพพุท เปนสังขยาซึ่งมีจํานวนสูญ ๖๘ สูญ
ขอเชิญอ่านเพิ่มเติม ...
อรรถกถาพกสูตร
ขอนอบน้อมแด่พระผู้มีพระภาคอรหันตสัมมาสัมพุทธเจ้าพระองค์นั้น
ขอเชิญอ่านเพิ่มเติม ...
พกพรหมชาดก วาดวยศีลและพรตของพกพรหม
ขอเชิญรับฟัง ...
พกพรหมชาดกที่ ๑๐
ยินดีในกุศลจิตค่ะ