* ผู้ที่ฟังพระธรรมแล้วเข้าใจมี 4 บุคคล คือ

1. บุคคลที่สะสมปัญญาในอดีตมาอย่างมาก เมื่อฟังพระธรรมเพียงสั้นๆ ก็สามารถรู้แจ้งอริยสัจจธรรมเป็นพระอริยะได้โดยเร็ว (อุคฆฏิตัญญูบุคคล) เช่น ท่านพระพาหิยทารุจิริยะ เพียงพระสัมมาสัมพุทธเจ้าตรัสว่า เห็น เป็นเพียงสักแต่ว่าเห็น เป็นต้น ท่านก็รู้แจ้งอริยสัจจธรรมตามลำดับ จนถึงความเป็นพระอรหันต์

2. บุคคลที่ต่อเมื่อได้ฟังพระธรรม ซึ่งมีการขยายเนื้อความพอสมควร แล้วจึงรู้แจ้งอริยสัจจธรรมเป็นพระอริยบุคคล (วิปจิตัญญูบุคคล) เช่น ท่านพระอัญญาโกณฑัญญะ ต่อเมื่อพระสัมมาสัมพุทธเจ้าทรงประกาศพระธรรมจักร (ปฐมตถาคตสูตร) ซึ่งทรงขยายความถึงหนทางสายกลาง และการรู้อริยสัจจ์ 4 พอสมควร ท่านจึงบรรลุคุณธรรมเป็นพระโสดาบัน

3. บุคคลที่ต้องอาศัยการฟังพระธรรมทั้งโดยหัวข้อและส่วนขยายความ จากผู้เป็นบัณฑิตบ่อยๆ เนืองๆ ปัญญาจึงเจริญขึ้นๆ จนสามารถรู้แจ้งอริยสัจจธรรมเป็นพระอริยบุคคลในชาตินั้น (เนยยบุคคล)

4. บุคคลที่แม้จะฟังพระธรรมมาก ทรงจำพระธรรมมาก แสดงพระธรรมมาก แต่ก็ไม่สามารถรู้แจ้งอริยสัจจธรรมเป็นพระอริยบุคคลในชาตินี้ (ปทปรมบุคคล)

* ในยุคนี้ ไม่มีบุคคลประเภทที่ 1. และ 2. แล้ว ดังนั้น ผู้ที่มีศรัทธาศึกษาพระธรรมในยุคนี้ สูงสุดที่จะเป็นไปได้ก็คือ บุคคลประเภทที่ 3. ซึ่งก็แสนยาก แต่แม้จะเป็นเพียงบุคคลประเภทที่ 4. ซึ่งไม่สามารถรู้แจ้งอริยสัจจธรรมเป็นพระอริยบุคคลในชาตินี้ แต่การได้ฟังพระธรรม อบรมปัญญา ก็จะสะสมเป็นอุปนิสัยต่อไป

* ดังนั้น บุคคลในยุคนี้ที่จะฟังพระธรรมเพียงครั้งเดียว แล้วรู้ธรรมได้ทันที เป็นสิ่งที่เป็นไปไม่ได้ จึงสมควรอย่างยิ่งที่จะไม่ประมาทในการฟังพระธรรม อบรมปัญญาบ่อยๆ เนืองๆ

โดย อ.อรรณพ หอมจันทร์

อ่านหัวข้ออื่นๆ คลิกที่นี่ ... คติธรรม

ขออนุโมทนาครับ