เรื่อง สิ่งที่ยากกว่าการให้คืออะไร?

พระสุตตันตปิฎก ขุททกนิกาย ชาดก เล่ม ๓ ภาค ๕ - หน้าที่ 253

ทสัณณกชาดก

ว่าด้วยให้แล้วไม่เดือดร้อนภายหลังทำได้ยาก

[๑๐๐๗] ชายคนนี้กลืนดาบทสรรณกะ ที่มีคมอัน

คมกริบ ดื่มเลือดผู้อื่นที่กระทบแล้ว ฟันแล้ว

ในท่ามกลางบริษัท ยังมีไหม สิ่งที่ทำได้ยาก

กว่าการกลืนดาบนี้ ท่านถูกเราถามแล้วจงบอก

เหตุอย่างอื่นที่ทำได้ยากกว่าแก่เรา.

[๑๐๐๘] ก็ผู้ใดฟังกล่าวว่า เราจะให้ การกล่าว ของผู้นั้น ทำได้ยากกว่าการกลืนดาบที่ดื่มโลหิต

ของผู้อื่นที่กระทบเข้าแล้ว ของชายคนนั้น

เพราะความโลภ เหตุอย่างอื่นทุกอย่าง เป็นสิ่ง

ที่ทำได้ง่าย ข้าแต่พระเจ้ามคธ ขอพระองค์

โปรดทรงทราบอย่างนี้เถิด.

[๑๐๐๙] อายุรบัณฑิตผู้ฉลาดในธรรม กล่าวแก้

ข้อความแห่งปัญญาแล้ว บัดนี้เราจะขอถาม

ปุกกุสบัณฑิตว่า สิ่งที่ทำได้ยากกว่าการบอกว่า

เราจะให้นั้นยังมีอยู่หรือ ท่านถูกเราถามแล้ว

จงบอกเหตุอย่างอื่นที่ทำได้ยากกว่าแก่เรา.

[๑๐๑๐] คนทั้งหลายไม่รักษาคำที่พูดไว้ คำที่พูด

ที่เปล่งออกไปนั้นก็ไม่มีผล ก็ผู้ใดให้ปฏิญญา

ไว้แล้ว ก็ตัดทอนความโลภได้ การบั่นทอน

ความโลภของผู้นั้นนั้น เป็นสิ่งที่ทำได้ยาก ว่า

การกลืนดาบและกว่าการให้ปฏิญญานั้น เหตุ

อย่างอันทุกอย่างเป็นสิ่งที่ทำได้ง่าย. ข้าแต่

พระเจ้ามคธ ขอพระองค์โปรดทรงทราบอย่าง

นี้เถิด

[๑๐๑๑] ปุกกุสบัณฑิตผู้ฉลาดในธรรม กล่าวแก้

ข้อความแห่งปัญหาแล้ว บัดนี้ เราจะถามเสนก-

บัณฑิตกว่า สิ่งที่ทำได้ยากว่าการให้สิ่งของนั้น

ยังมีอยู่หรือ ท่านถูกเราถามแล้ว ขอจงบอก

เหตุอย่างอื่นที่ทำได้ยากกว่าแก่เรา.

[๑๐๑๒] คนควรให้ทาน จะน้อยหรือมากก็ไม่ว่า

แต่ผู้ใดครั้นให้แล้ว ไม่เดือดร้อนใจในภายหลัง

การไม่เดือดร้อนใจนั้น เป็นสิ่งที่ทำได้ยากกว่า

การกลืนดาบ กว่าการพูดว่าจะให้สิ่งของและ

กว่าการให้สิ่งของที่รักนั้น. เหตุอย่างอื่นทั้ง

หมดเป็นสิ่งที่ทำได้ง่าย ข้าแต่พระเจ้ามคธ ขอ

พระองค์โปรดทรงทราบอย่างนี้.

[๑๐๑๓] อายุรบัณฑิตแก้ปัญหาแล้ว และปุกกุส-

บัณฑิต ก็แก้ปัญหาแล้ว ส่วนเสนกบัณฑิต

ครอบงำปัญหาหมดทุกข้อว่าคนให้ทานแล้วไม่

ควรร้อนใจภายหลัง อย่างที่เสนกบัณฑิตพูด.

จบ ทสัณณกชาดกที่ ๖