ขุททกนิกาย อปทาน ปัจเจกพุทธาปทานที่ ๒ มีข้อความว่า
พึงมีศีลบริสุทธิ์ มีปัญญาหมดจดดี มีจิตตั้งมั่น ประกอบความเพียร เจริญวิปัสสนา มีปกติเห็นธรรมพิเศษ พึงรู้แจ้งธรรมอันสัมปยุตต์ด้วยองค์มรรคและโพชฌงค์ นักปราชญ์เหล่าใดเจริญสุญญตวิโมกข์ อนิมิตตวิโมกข์ และอัปปณิหิตตวิโมกข์ ไม่บรรลุความเป็นพระสาวกในศาสนาพระชินเจ้า นักปราชญ์เหล่านั้นย่อมเป็นพระสยัมภูปัจเจกพุทธเจ้า
การประพฤติปฏิบัติที่ถูกต้อง การเจริญเหตุที่สมควร ไม่ได้เป็นหมันเลย จะรู้แจ้งอริยสัจธรรมเป็นสาวกของพระผู้มีพระภาคทรงพระนามว่าพระสมณโคดม หรือว่าจะเป็นพระปัจเจกพุทธเจ้า หรือว่าจะเป็นสาวกของพระผู้มีพระภาคทรงพระนามว่า พระศรีอริยเมตไตรย ก็ไม่ใช่เรื่องที่จะกะเกณฑ์ได้ตามใจชอบ ย่อมแล้วแต่เหตุ ถ้าเหตุเป็นเหตุที่ถูกต้อง ท่านก็ได้รับผลตามกาลที่สมควร
ท่านผู้ฟังท่านหนึ่งเล่าให้ฟังว่า ได้ยินผู้หนึ่งกล่าวว่า จะต้องบรรลุเป็นพระโสดาบันให้ได้ในปัจจุบันชาตินี้
ไม่ทราบทำไมถึงจะคิดว่า การที่จะรู้แจ้งอริยสัจธรรมเป็นพระโสดาบันบุคคลได้นั้น อยู่ในอำนาจบังคับบัญชาว่าต้องได้ในชาตินี้
ที่มา และ อ่านเพิ่มเติม ...
แนวทางเจริญวิปัสสนา ตอนที่ 203