ถ้าท่านผู้ฟังคิดว่าคนอื่นเป็นศัตรู คิดผิด ไม่มีใครเป็นศัตรูของท่านได้เลยจริงๆ นอกจากอกุศลธรรมของท่านเอง โดยเฉพาะเมื่อโทสะเกิดขึ้นขณะใด ประทุษร้ายขณะนั้น ศัตรูมาแล้ว แต่เป็นศัตรูที่อยู่ใกล้ที่สุด ที่สามารถเข้ามาประทุษร้ายได้ ทุกโอกาส โดยที่ไม่มีเครื่องกั้นเลย

มีใครสามารถกั้นโทสะไม่ให้เกิดได้ไหม ไม่ได้เลย เมื่อมีเหตุปัจจัยที่โทสะจะเกิด โทสะก็เกิด ถ้าสติจะเกิดภายหลัง ก็เพียงแต่ขับไล่หรือระงับโทสะที่จะเกิด เพิ่มมากขึ้นให้คลายลง ถ้ายังไม่เป็นผู้ที่ดับกิเลสเป็นสมุจเฉท มีปัจจัยของโทสะที่จะเกิดขณะใด ขณะนั้นโทสะก็ต้องเกิด ตามเหตุตามปัจจัย

โทสะไม่ใช่เพียงแต่ความโกรธ แต่ความรู้สึกไม่สบายใจทั้งหมดในวันหนึ่งๆ เป็นสภาพของโทสเจตสิกซึ่งเกิดขึ้นประทุษร้ายจิต และต้องเกิดร่วมกับโทมนัสเวทนา ในขณะนั้น

ขอเชิญรับฟัง

โทสมูลจิต ว่าโดยประเภทมี ๒ ดวง

กราบนอบน้อมพระรัตนตรัยด้วยเศียรเกล้า

ในวันหนึ่งๆ ขณะใดที่มีความรู้สึกไม่สบายใจ ไม่ว่าจะเป็นในลักษณะใดทั้งสิ้น จะเป็นในลักษณะความเดือดร้อนใจ ความกังวลใจ ความกระสับกระส่าย ความเศร้าโศก ความหงุดหงิด ความขุ่นเคือง ขณะที่ไม่เพลิดเพลินยินดี แต่รู้สึกยินร้าย ขณะนั้นเป็นจิตซึ่งประกอบด้วยโทสเจตสิก และโทมนัสเวทนา ในอารมณ์ต่างๆ ที่กำลังปรากฏทางตา ทางหู ทางจมูก ทางลิ้น ทางกาย ทางใจ

ในวันหนึ่งๆ แต่ละคนจะสังเกตได้ว่า เป็นเจ้าโลภะ หรือเจ้าโทสะ ขณะใดที่โกรธบ่อยๆ ลักษณะของโทสะเกิดมากเป็นไปในอาการต่างๆ เป็นผู้ที่มีความโกรธเกิดขึ้นง่าย และเร็ว ขณะนั้นก็เป็นผู้สะสมโทสะมามาก ก็จะรู้สึกตัวว่า เป็นคนเจ้าโทสะ

กราบเท้าบูชาพระคุณ ท่านอาจารย์สุจินต์ บริหารวนเขตต์ ด้วยความเคารพอย่างสูงยิ่ง

ศึกษาพระธรรมจึงได้รู้ว่า ธรรมะคือชีวิตประจำวันจริงๆ ค่ะ ชาตินี้เป็นบุญอย่างยิ่ง ที่ได้เริ่มรู้ว่า การจะรู้จัก สิ่งที่มีจริงตามความเป็นจริง ต้อง อาศัยการฟังคำของพระสัมมาสัมพุทธเจ้าที่ทรงแสดงความเป็นสภาพธรรมะโดยละเอียด ลึกซึ้งและเห็นได้ยาก แต่มีจริงเป็นจริง ไม่ได้อยู่ที่ไหนเลย ในชีวิตประจำวันทั้งสิ้น แต่ไม่สามารถรู้ได้เอง และไม่เคยรู้มาก่อน จึงเห็นประโยชน์สะสมความเข้าใจถูก ด้วยการฟังพระธรรม ต่อไป เพราะยังมีอีกมาก ที่ต้องอบรมปัญญา ที่จะหลุดพ้น จากความไม่รู้

ขอบพระคุณยินดีในกุศลในการเผยแพร่พระธรรมของทุกท่านด้วยค่ะ