หทเย นิเธตพฺพยุตฺตกํ
(ข้อความที่ควรเก็บไว้ในหทัย)
[๕๒๑]

ทุกขเวทนา เป็นทุกข์จริงๆ ที่ทุกคนหนีไม่พ้น

สำหรับวันนี้ก็ขอกล่าวถึงเรื่องของทุกข์จริงๆ ประการเดียวในวันหนึ่งๆ ซึ่งไม่มีใครหนีพ้นเลย ไม่ว่าคนที่ยังมีกิเลสอยู่หรือว่าคนที่ดับกิเลสหมดแล้ว ทุกข์จริงๆ ในสังสารวัฏฏ์ ได้แก่ทุกขเวทนาเจตสิก ที่เกิดกับกายวิญญาณที่รู้สิ่งที่กระทบสัมผัสกาย

เพราะฉะนั้นถ้าพิจารณาดูว่า วันหนึ่งๆ ไม่ใช่ทุกข์จริงทางกายที่จะเจ็บปวดทรมาน แต่ว่าเป็นทุกข์อื่นๆ ทั้งหมด ซึ่งไม่น่าที่จะเกิด และก็น่าที่จะบรรเทาหรือแก้ไขได้ ตราบใดที่กายยังไม่เป็นทุกข์

เพราะฉะนั้นเห็นได้ทีเดียวว่าถ้าวันนี้ใครเกิดความรู้สึกเป็นทุกข์ ให้พิจารณาว่าขณะนั้นเป็นทุกขเวทนากายวิญญาณหรือเปล่า ถ้าไม่ใช่ก็หมายความว่าในขณะนั้นเป็นทุกข์ใจ เป็นทุกข์เพราะความกังวล ความเป็นห่วงในเรื่องของลาภ ในเรื่องของยศ ในเรื่องของสรรเสริญ ในเรื่องของสุข ในเรื่องของทุกข์ ในเรื่องกิเลสต่างๆ เพราะเหตุว่าทางที่รับผลของกรรมมี ๕ ทาง ทางตา ๑ ทางหู ๑ ทางจมูก ๑ ทางลิ้น ๑ ทางกาย ๑ ที่เป็นวิบากจิต ที่รับผลของกรรม โดยการเห็น การได้ยิน การได้กลิ่น การลิ้มรส การรู้สิ่งที่กระทบสัมผัส

ถ้าทางตาจะเห็นสิ่งที่น่าพอใจหรือไม่น่าพอใจ แล้วไม่หวั่นไหว ช่วยทุกข์ทางใจไปได้ประการหนึ่งแล้ว คือไม่จำเป็นที่จะต้องมีทุกข์นั้นเกิดเลย

ทางหูก็เช่นเดียวกัน เวลาได้ยินเสียงที่ไม่น่าพอใจ ถ้าใจไม่หวั่นไหว แล้วก็รู้ว่าสภาพได้ยินก็เกิดขึ้นตามเหตุตามปัจจัย ชั่วขณะเดียวในสังสารวัฏฏ์ แล้วการได้ยินนั้นก็จะไม่กลับมาอีกเลย ก็ผ่านไปหมดแล้ว ก็จะไม่ยึดถือมีความสำคัญ มีความทุกข์ความเดือดร้อนมากมาย

เพราะฉะนั้นไม่ว่าจะเป็นทางตา ทางหู ทางจมูก ทางลิ้น เวทนาเจตสิกที่เกิดร่วมด้วยเป็นอุเบกขา เพราะฉะนั้นทุกข์จริงๆ ซึ่งทุกคนหนีไม่พ้นเลย ก็คือทุกขเวทนาที่เกิดกับกายวิญญาณอกุศลวิบาก แล้วลองพิจารณาดูว่าวันนี้ ทุกขเวทนาอกุศลวิบากที่เกิดกับกายวิญญาณมีหรือเปล่า หรือว่ามีมากไหม หรือว่าเต็มไปด้วยทุกข์อื่นทั้งหมด ซึ่งทุกข์อื่นทั้งหมดแก้ได้ เพราะเหตุว่าไม่ใช่ผลของกรรม แต่ว่าเกิดขึ้นเพราะอกุศลจิต ถ้าพิจารณาโดยแยบคายก็จะทำให้ทุกข์นั้นๆ เบาบางลงไป แต่สำหรับผู้ที่รับผลของกรรมทางกาย ไม่มีใครสามารถที่จะหลีกเลี่ยงได้เลย ไม่ว่าจะเป็นพระอรหันตสัมมาสัมพุทธเจ้าหรือบุคคลใดๆ ทั้งสิ้น

กราบเท้าบูชาคุณ ท่านอาจารย์สุจินต์ บริหารวนเขตต์ ที่เคารพยิ่ง

อ่านหัวข้ออื่นๆ คลิกที่นี่ ... เก็บไว้ในหทัย

กราบอนุโมทนาค่ะ

ขออนุโมทนาครับ