สำหรับรูปที่เป็นรูปหยาบมี ๑๒ รูป คือ นอกจากสี เสียง กลิ่น รส โผฏฐัพพะ (เย็น ร้อน อ่อน แข็ง ตึง ไหว) แล้ว ก็ยังรวมปสาทรูป ๕ คือ จักขุปสาทรูป โสตปสาทรูป ฆานปสาทรูป ชิวหาปสาทรูป กายปสาทรูป

แต่การที่จะรู้ลักษณะของปสาทรูปได้ ก็ต่อเมื่อระลึกสิ่งที่ปรากฏทางตา จึงจะรู้ได้ว่า สิ่งที่กำลังปรากฏทางตาที่ปรากฏได้นั้นต้องมีรูปที่สามารถรับกระทบสีทางตาได้ ในขณะที่ได้ยินเสียง ผู้ที่เจริญสติระลึกรู้ลักษณะของเสียงว่า เป็นรูปชนิดหนึ่ง แล้วก็รู้ว่ารูปเสียงที่ปรากฏนั้นก็จะต้องกระทบกับรูปอีกรูปหนึ่งซึ่งสามารถรับกระทบเสียงได้ เพราะเหตุว่าเสียงไม่กระทบกับตา เสียงไม่กระทบกับจมูก เสียงไม่กระทบกับลิ้น เสียงไม่กระทบกับกาย แต่รูปเสียงนั้นจะกระทบแต่เฉพาะกับโสตปสาทรูป ซึ่งเป็นรูปที่สามารถรับกระทบเสียงได้เท่านั้น

ที่มา และ อ่านเพิ่มเติม ...

แนวทางเจริญวิปัสสนา ตอนที่ 155