ข้อความในอรรถสาลินี ที่ว่า กุศลเจตนา และอกุศลเจตนา ๒๙ อันเป็นไปในภูมิ ๓
ชื่อว่า มโนกรรม และมโนทวาร เพราะเหตุว่ายังไม่ล่วงออกไปทางกาย หรือทางวาจา
ขอเรียนถามท่านอาจารย์วิทยากรว่า มโนกรรม และมโนทวาร หมายความว่าอย่างไร ทั้งสองอย่างเป็นกุศลและอกุศลกรรมบถหรือไม่ค่ะ ขอความกรุณาช่วยอธิบายค่ะ
ขออนุโมทนาค่ะ
คำว่ามโนกรรม หมายถึง กรรมทางมโนทวาร ไม่ใช่กายกรรม ไม่ใช่วจีกรรมคำว่า มโนทวาร หมายถึง ทางรู้อารมณ์ คือ ใจ ,ทางใจ ในบางแห่งหมายถึงวิถีจิตทางมโนทวารก็ได้ จริงอยู่ในอรรถกถาบางแห่งอธิบายกุศลจิต อกุศลจิตที่เป็นไปในทวารทั้ง ๓ โดยจำแนกชวนวิถีที่เป็นไปทางกาย เป็นกายกรรม (คือการเคลื่อนไหวทางกาย) ชวนวิถีทางวาจา เป็นวจีกรรม (เกี่ยวกับการพูด) แต่ถ้าชวนวิถีที่ไม่เป็นไปทวารทั้ง ๒ ข้างต้น เป็นมโนกรรมทั้งหมด..
สรุปคือ ในบางแห่งคำว่า มโกรรม มิได้หมายถึงกรรมบถก็มี..
ขอความกรุณายกตัวอย่างกรรมทางมโนทวาร ที่ไม่ใช่กายกรรม และไม่ใช่วจีกรรม
ด้วยค่ะ ขอขอบพระคุณค่ะ
ขอขอบพระคุณค่ะ ขอเรียนถามต่อว่ามโนกรรมมีทั้งที่ไม่ใช่กรรมบถ และที่เป็น
กรรมบถ ถ้าเพียงคิดในใจว่าแหวนเพชรของคนอื่นที่เอามาอวดนั้นสวยมาก เกิดความ
อยากได้ซึ่งเป็นความติดข้องอยากได้ธรรมดา แสดงว่าเป็นมโนกรรมที่ไม่เป็นกรรมบถ
ที่จะเป็นปัจจัยให้ปฎิสนธิวิญญาณเกิด (เข้าใจถูกไหมค่ะ) และถ้าหากว่าเป็นความอยาก
ที่มีกำลังแรงเกิดความคิดเพ่งเล็งอยากได้ของของคนอื่นมาเป็นของตน แต่ยังไม่ล่วง
ออกมาทางกายกรรม ขอเรียนถามว่าเป็นมโนกรรมที่จะเป็นปัจจัยให้ปฎิสนธิวิญญาณ
เกิดไหมค่ะ ขออนุโมทนาค่ะ
ถ้ามีกำลังแรงแล้วมักจะล่วงทางกายทางวาจา และถึงกรรมบถ
และเป็นปัจจัยให้นำเกิดในอบายได้ครับ
พอจะเข้าใจแล้วค่ะ ขอขอบพระคุณมากค่ะ
ขออนุโมทนาค่ะ