๑. ไม่มีโภคทรัพย์
๒. กิตติศัพท์ไม่งาม
๓. ประหม่าขวยเขินในที่ประชุมชน
๔. ทำกาละโดยหลง
๕. ไปสู่อบาย
ขอนอบน้อมแด่พระรัตนตรัย
อธิบาย บุคคลผู้ทุศีลย่อมเสื่อมจากโภคทรัพย์
พระสุตตันตปิฎก ขุททกนิกาย อุทาน เล่ม ๑ ภาค ๓ - หน้าที่ 769
จริงอยู่ คฤหัสถ์เลี้ยงชีพด้วยความหมั่นต่อการศึกษาได้จะเป็นกสิกรรมก็ดี พาณิชยกรรมก็ดี โครักขกรรมก็ดี เป็นผู้ประมาทด้วยปาณาติปาตเป็นต้น ไม่สามารถจะยังความหมั่นในศิลปะนั้นให้สำเร็จได้ตามกาลอันสมควร เมื่อเป็นเช่นนี้การงานของเขาก็จักพินาศไป แต่เมื่อเขาทำปาณาติปาตเป็นต้น ในเวลาที่เขาอาฆาต ย่อมถึงความเสื่อมจากโภคะใหญ่ ด้วยอำนาจอาชญา.
อธิบาย บุคคลผู้ทุศีล กิตติศัพท์อันลามกของคฤหัสถ์ ย่อมฟุ้งขจรไป
บทว่า ปาปโก กิตฺติสทฺโท ความว่า กิตติศัพท์อันลามกของคฤหัสถ์ ย่อมฟุ้งขจรไปในท่ามกลางบริษัท ๔ ว่าคฤหัสถ์ชื่อโน้น เกิดในสกุลชื่อโน้น เป็นผู้ทุศีล เป็นผู้มีธรรมอันลามก เป็นผู้สละเสียทั้งโลกนี้และโลกหน้า ย่อมไม่ให้ทาน แม้วัตถุเพียงสลากภัต. กิตติศัพท์อันลามกของบรรพชิต ย่อมฟุ้งขจรไปอย่างนี้ว่า บรรพชิตชื่อโน้น บวชในพระศาสนาของพระศาสดา ไม่อาจเพื่อจะรักษาศีล ไม่อาจเพื่อจะเรียนพระพุทธพจน์ เป็นผู้ประกอบด้วยอคารวะ ๖ ประการเลี้ยงชีพด้วยอเนสนากรรม มีเวชกรรมเป็นต้น.
อธิบาย บุคคลผู้ทุศีล ประหม่าขวยเขินในที่ประชุมชน
บทว่า อวิสารโท ความว่าอันดับแรก คฤหัสถ์ผู้มีภัตหลีกเลี่ยงไม่ได้ เข้าไปในที่ชุมนุมชนเป็นอันมากด้วยคิดว่า ใครๆ จักรู้ความชั่วของเรา จักนินทา จักข่มเรา หรือจักชี้แจงแก่ราชสกุล เป็นผู้เก้อเขินคอตก นั่งก้มหน้า เป็นผู้ไม่กล้าพูด. แต่บางคนถึงเป็นคนทุศีลก็ย่อมประพฤติเหมือนผู้มีศีล. แม้คนทุศีลนั้นก็ย่อมเป็นผู้เก้อเขินด้วยอัธยาศัย เหมือนกัน.
อธิบายบุคคลผู้ทุศีล หลงทำกาละ
บทว่า สมฺมุฬฺโห กาล กโรติ ความว่า จริงอยู่ เมื่อบุคคลผู้ทุศีลนอนอยู่บนเตียงเป็นที่ตาย ฐานะที่ตนสมาทานกรรม คือความเป็นผู้ทุศีลย่อมมาปรากฏ เขาลืมตาเห็นโลกนี้ หลับตาเห็นโลกหน้า อบาย ๔ ย่อมปรากฏแก่เขาตามสมควรแก่กรรม ย่อมเป็นเหมือนถูกทิ่มแทงด้วยหอก ๑๐๐ เล่ม และเหมือนถูกลวกด้วยเปลวไฟ เขาพลางร้องครวญครางว่า ขอเถอะ ขอทีเถอะ ดังนี้ จนตาย. ด้วยเหตุนั้น ท่านจึงกล่าวว่า หลงทำกาละดังนี้เป็นต้น.
อธิบาย บุคคลผู้ทุศีล ย่อมไปอบายบทว่า กายสฺส เภทา ได้แก่เพราะชีวิตินทรีย์ขาดไป. บทว่า ปรมฺมรณาได้แก่ เบื้องหน้าแต่จุติ. บทว่า อปาย เป็นต้น เป็นไวพจน์ของนรกทั้งหมด. จริงอยู่ นรกชื่อว่าอบาย เพราะปราศจากความเจริญ ขออนุโมทนาครับ
ขอนอบน้อมแด่พระรัตนตรัย
ขออนุโมทนาค่ะ
ขออนุโมทนาคุณแล้วเจอกัน ได้ประโยชน์มากๆ จากการค้นคว้าพระสูตรมาให้ศึกษา
ขอเชิญคลิกอ่านได้ที่ ...
อานิสงส์ ๕ ประการของศีลสัมปทา
ยินดีในกุศลจิตค่ะ