เพื่อความบริสุทธิ์ของเหล่าสัตว์ เพื่อล่วงความโศกและปริเทวะ เพื่อความดับสูญแห่งทุกข์และโทมนัส เพื่อบรรลุธรรมที่ถูกต้อง เพื่อทำให้แจ้งซึ่งพระนิพพาน หนทางนี้คือ สติปัฏฐาน ๔ การที่จะรู้ลักษณะของสภาพธรรมตามความเป็นจริง ไม่ใช่เพียงขั้นการฟัง ไม่ใช่เพียงขั้นการพิจารณา แต่เป็นการระลึกรู้ลักษณะของสิ่งที่กำลังปรากฏ

ขอเชิญรับฟัง

หนทางนี้เป็นที่ไปอันเอก คือ สติปัฏฐาน ๔

การที่มีสติเกิดขึ้นรู้ลักษณะของสิ่งที่กำลังปรากฏ ปัญญาเพิ่มขึ้นทีละเล็กทีละน้อยเป็นการเจริญมรรคที่จะทำให้รู้แจ้งอริยสัจจธรรม เพราะเหตุว่า การรู้แจ้งอริยสัจจธรรม นั้นก็คือ การรู้แจ้งสภาพลักษณะของสิ่งที่กำลังปรากฏตามปกติตามความเป็นจริง ไม่ใช่รู้อย่างอื่น แต่ขอให้คิดว่า สิ่งที่กำลังปรากฏชัดทางตา คือ กำลังเห็นในขณะนี้ ไม่ใช่เมื่อวานนี้ ไม่ใช่ขณะอื่น หรือขณะที่กำลังได้ยิน หรือเสียงที่กำลังปรากฏ ชัดเจนด้วยสติสัมปชัญญะปกติบริบูรณ์ในขณะนี้ทั้งทางตา ทางหู ทางจมูก ทางลิ้น ทางกาย ทางใจ ถ้าปัญญาไม่รู้ลักษณะของสิ่งที่กำลังประจักษ์ แก่ตา แก่หู แก่จมูก แก่ลิ้น แก่กาย แก่ใจ ในขณะนี้แล้ว จะมีปัญญาไปรู้อะไร นี่เป็นสิ่งที่สำคัญมาก เพราะบางท่านข้ามไป ไม่พิจารณาที่กำลังเห็น แล้วเมื่อไหร่ปัญญาจะรู้ลักษณะของเห็นกับสีที่กำลังปรากฏ ไม่พิจารณาลักษณะที่ได้ยินกับเสียง แล้วเมื่อไหร่จะรู้ชัดในลักษณะของได้ยินกับเสียงซึ่งปรากฏชัดเป็นปกติ เป็นอนัตตา ไม่อยู่ในอำนาจบังคับบัญชาของใครเลย ถ้าไม่มีปัญญาที่จะรู้ความจริงของสิ่งที่กำลังปรากฏตามความเป็นจริงตามปกติด้วยสติสัมปชัญญะอย่างนี้ จะมีปัญญารู้อะไรได้

การเจริญสติ คือ การระลึกรู้ลักษณะของสิ่งที่กำลังปรากฏ เป็นการเจริญมรรคมีองค์ ๘

ใน สังยุตตนิกาย มหาวารวรรค วิรัทธสูตร มีข้อความว่า

ดูกร ภิกษุทั้งหลาย สติปัฏฐาน ๔ อันบุคคลเหล่าใดเหล่าหนึ่งไม่ปรารภแล้ว บุคคลเหล่านั้นชื่อว่า ไม่ปรารภอริยมรรคประกอบด้วยองค์ ๘ ที่ยังสัตว์ให้ถึงความสิ้นทุกข์โดยชอบ สติปัฏฐาน ๔ อันบุคคลเหล่าใดเหล่าหนึ่งปรารภแล้ว บุคคลเหล่านั้นชื่อว่า ปรารภอริยมรรคอันประกอบด้วยองค์ ๘ ที่ยังสัตว์ให้ถึงความสิ้นทุกข์โดยชอบ สติปัฏฐาน ๔ เป็นไฉน

แล้วพระผู้มีพระภาคก็ได้ทรงแสดงสติปัฏฐาน ๔ คือ การพิจารณาเห็นกายในกาย เห็นเวทนาในเวทนา เห็นจิตในจิต เห็นธรรมในธรรมนั่นเอง

ที่มา ฟัง และ อ่านเพิ่มเติม

รวมสติปัฎฐาน ตอนที่ 01

ขอเชิญรับฟัง

รวมสติปัฎฐาน แผ่นที่ ๑

รวมสติปัฎฐาน แผ่นที่ ๒