รบกวนเรียนถามว่า

1. จากการฟัง เข้าใจว่าสิ่งที่คิด ไม่ใช่รูปธรรม เพราะอะไรคะ เพราะมีสิ่งที่คิด จึงเกิดการคิดได้?

2. จากการอ่านบัญญัติมีหลายประเภท สิ่งที่คิดเป็นบัญญัติอย่างไรคะ

3. รูปธรรม นามธรรม ต่างหรือเหมือนกับ รูปขันธ์ นามขันธ์ อย่างไรคะ

ขอบพระคุณและอนุโมทนาค่ะ

ขอนอบน้อมแด่พระผู้มีพระภาคอรหันตสัมมาสัมพุทธเจ้าพระองค์นั้น

-สิ่งที่คิด เป็นบัญญัติเรื่องราวต่างๆ ไม่มีสภาวะ ไม่มีจริงๆ แต่สิ่งที่มีจริง คือ สภาพธรรมที่คิด ที่เป็นนามธรรม ได้แก่จิตและเจตสิกธรรมที่เกิดร่วมด้วย เพราะถ้าจิตไม่คิด บัญญัติเรื่องราวต่างๆ ก็ไม่มี

-เพราะมีสภาพธรรมที่มีจริงๆ จึงมีบัญญัติ อย่างเช่นที่กล่าวว่าเป็นคน เป็นสัตว์ต่างๆ ถ้าหากว่าไม่มีสภาพธรรมที่เกิดดับ คือ นามธรรม กับ รูปธรรมแล้ว ก็ไม่สามารถที่จะมีการบัญญัติเรียกว่าเป็นคน หรือสัตว์ต่างๆ ได้เลย เป็นต้น

-ประโยชน์คือความเข้าใจถูกเห็นถูกตามความเป็นจริง ถ้ากล่าวถึง นามธรรม กับ รูปธรรม แล้วก็คือ สภาพธรรมที่มีจริงๆ นามธรรม กว้างมาก ครอบคลุมสภาพธรรมที่เป็นจิต เจตสิก และพระนิพพาน ส่วนรูปธรรม ก็คือ ธรรมที่มีจริงๆ ไม่ใช่สภาพรู้ ไม่ใช่ธาตุรู้ เช่น สี เสียง กลิ่น รส โผฏฐัพพะ ตา หู จมูก ลิ้น กาย เป็นต้น

เมื่อกล่าวถึงขันธ์ ๕ ก็ได้แก่ รูปธรรมทั้งหมด (รูปขันธ์) เวทนาเจตสิก (เวทนาขันธ์) สัญญาเจตสิก (สัญญาขันธ์) เจตสิกอีก ๕๐ ประเภท (สังขารขันธ์) และ จิตทั้งหมด, ขันธ์ ๕ เป็นสภาพธรรมที่เกิดดับ ส่วนพระนิพพาน แม้ว่าจะเป็นนามธรรม แต่ก็ไม่ใช่นามธรรมที่เกิดดับ จึงพ้นจากขันธ์ คือ ไม่ใช่ขันธ์ ๕ เพราะฉะนั้น สำคัญคือความเข้าใจถูกเห็นถูกค่อยๆ สะสมความเข้าใจถูกเห็นถูกไปทีละเล็กทีละน้อยจริงๆ ครับ

ขอเชิญคลิกอ่านข้อความเพิ่มเติมได้ที่นี่ครับ

บัญญัติ

ธรรม ธาตุ ขันธ์

...ขออนุโมทนาในกุศลจิตของทุกๆ ท่านครับ...

ขอบพระคุณ และขออนุโมทนาครับ

ขอบพระคุณ และขออนุโมทนาค่ะ

ขออนุโมทนาค่ะ

สาธุ

กราบขอบพระคุณและอนุโมทนา ครับ.

รูปธรรม เช่น โต๊ะ เก้าอี้ ต้นไม้ ฯลฯ อะไรที่ไม่รู้สึกสุขทุกข์เป็นรูปทั้งหมด ส่วนนามธรรม เป็นสภาพรู้ ธาตุรู้ สภาพรู้ เช่น รู้สึกสุขทุกข์ รู้บาปบุญ หรือรู้คิดนึก ยกเว้น นิพพาน เป็นนามธรรม และนิพพานเที่ยงเป็นสุข ค่ะ

ขอบพระคุณและขออนุโมทนาค่ะ

ยินดีในกุศลจิตครับ