ข้อความใน ปรมัตถทีปนี อรรถกถา จริยาปิฎก มีว่า

ภาวนาในโพธิสมภารมี ๔ อย่าง คือ สัพพสัมภารภาวนา ๑ นิรันตรภาวนา๑ จิรกาลภาวนา ๑ สักกัจจภาวนา ๑

อ.คำปั่น: ภาวนาที่ ๓ ครับท่านอาจารย์ จิรกาลภาวนา อันนี้ก็อบรมเจริญกุศล อบรมคุณความดีต้องอาศัยกาลเวลาที่ยาวนานครับ

ท่านอาจารย์: ไปนั่ง ๓ วัน ๗ วัน เป็นจิรกาลภาวนาไหม?

อ.คำปั่น: อันนั้นไม่ใช่เลย อันนั้นเป็นอกุศลครับ ไม่ใช่ภาวนาเลยครับ

ท่านอาจารย์: เพราะธรรมลึกซึ้ง เป็นธรรมที่เกิดจากการตรัสรู้ของพระสัมมาสัมพุทธเจ้าทรงประจักษ์แจ้งแล้ว ก็ทรงแสดงความลึกซึ้งว่า กว่าจะเข้าใจ เดี๋ยวนี้ เป็นธรรม แค่นี้ และธรรมเป็นอนัตตา จิรกาลไหม?

อ.คำปั่น: ต้องจิระ แน่นอนครับ ยาวนานครับ ยิ่งฟังก็ยิ่งซาบซึ้งครับ แม้แต่ในตอนต้นที่ อ.อรรณพ ได้กล่าวถึงที่ท่านอาจารย์ได้กล่าวว่า เพราะเหตุใดพระสัมมาสัมพุทธเจ้าจึงทรงแสดงพระธรรมถึง ๔๕ พรรษา ซึ่งคำตอบที่ได้ฟังก่อนหน้านี้ก็จะได้ฟังว่า เพราะสัตว์โลกมากไปด้วยความไม่รู้ แต่ว่าในการสนทนาที่เนปาลในวันแรก ท่านอาจารย์ก็กล่าวถึงว่า เพราะธรรมลึกซึ้งอย่างยิ่ง ครับ

ท่านอาจารย์ครับ ก็เกี่ยวเนื่องกันใช่ไหมครับ สอดคล้องกันทั้งหมด

ท่านอาจารย์: เป็นความจริงที่เปลี่ยนไม่ได้ แต่ละเอียดทุกประการโดยประการต่างๆ

อ.คำปั่น: ชัดเจนมากครับ แล้วก็ภาวนาสุดท้ายที่ อ.วิชัย ได้กราบเรียนสนทนากับท่านอาจารย์ คือ สักกัจจภาวนา การเจริญกุศลด้วยความเคารพครับ เคารพในกุศลซึ่งท่านอาจารย์ก็ได้กล่าวถึง สละอกุศล สละสิ่งที่ไม่ดี เพราะเป็นผู้ที่เห็นคุณของกุศลครับ ก็ชัดเจนอย่างยิ่งครับ

ก็ขอโอกาสท่านอาจารย์ มีข้อความหนึ่งที่ท่านอาจารย์ได้สนทนาในรายการแนวทางเจริญวิปัสสนา ซึ่งกระผมก็ซาบซึ้งในความเกื้อกูลของท่านอาจารย์อย่างยิ่ง ท่านอาจารย์ได้กล่าวถึงความละเอียดด้วยครับ ได้กล่าวช่วงหนึ่งว่า ถ้าเป็นผู้ที่เคารพในกุศลธรรมจริงๆ ก็จะยอมสละอกุศลได้ ท่านผู้ฟังที่เคยโกรธ เคยระลึกได้บ้างไหมว่า ควรจะอดกลั้น ไม่ควรจะโกรธ แต่ถ้ายังบำเพ็ญกุศลไม่พอ การคิดนึกอย่างนี้ หรือโยนิโสมนสิการอย่างนี้ ก็ไม่มีครับ

กราบเท้าท่านอาจารย์ในความละเอียดด้วยครับ

ท่านอาจารย์: เป็นความจริงไหม?

อ.คำปั่น: เป็นความจริงครับ

ท่านอาจารย์: เพราะฉะนั้น เคารพอะไร?

อ.คำปั่น: ต้องเคารพในความดีครับ

ท่านอาจารย์: ไม่เคารพความไม่ดีใช่ไหม?

อ.คำปั่น: ไม่เคารพความไม่ดีครับ

ท่านอาจารย์: ถ้าไม่ตรงต่อความจริง เคารพความจริงหรือเปล่า?

อ.คำปั่น: ถ้าไม่ตรงต่อความจริง ก็ไม่เคารพในความจริงครับ

ท่านอาจารย์: เพราะฉะนั้น เคารพอะไร?

อ.คำปั่น: ต้องเคารพในความจริงครับ

ท่านอาจารย์: เคารพในความจริงของธรรม มิเช่นนั้น ก็ดูหมิ่นง่ายมาก ไม่ต้องศึกษามาก ปฏิบัติเลย นั่นเคารพในความจริงหรือเปล่า?

อ.คำปั่น: อันนั้นไม่ใช่เลยครับ

ท่านอาจารย์: เพราะฉะนั้น สิ่งที่ควรเคารพสูงสุด ก็คือความจริงซึ่งเปลี่ยนไม่ได้ สัจจธรรม

อ.คำปั่น: ซาบซึ้งมากๆ เลยครับ เป็นข้อความที่ได้ฟังแล้ว ก็เป็นวิริยารัมภกถาครับ ก็คือถ้อยคำที่เป็นไปเพื่อที่จะได้ตั้งต้นแล้วตั้งตันอีก ในการที่จะศึกษาพระธรรม ฟังคำของพระสัมมาสัมพุทธเจ้าเพื่อเข้าใจความจริง เพื่อเคารพในความจริงครับ

ท่านอาจารย์: แม้พระสัมมาสัมพุทธเจ้าเป็นพระอรหันตสัมมาสัมพุทธเจ้า ทรงเคารพอะไร?

อ.คำปั่น: พระองค์ก็ทรงเคารพธรรม เคารพความจริงครับ

ท่านอาจารย์: ถ้าไม่เคารพความจริง จะเพียงศึกษาเพื่อที่จะรู้ความจริงซึ่งเพราะเปลี่ยนไม่ได้ เคารพในความเป็นอย่างนั้นเพราะเปลี่ยนไม่ได้

เคารพในความเป็นอย่างนั้นเพราะเปลี่ยนไม่ได้ ความจริงต้องเป็นความจริงเท่านั้น

อ.อรรณพ: เคารพในความจริงของธรรมที่เปลี่ยนไม่ได้ สะสมความเคารพอย่างนี้ตลอดไปครับ ก็กราบท่านอาจารย์อีกนิดครับ ที่จะมีความเคารพในความจริงของธรรมที่เปลี่ยนไม่ได้ ก็คือต้องมีปัญญาที่เข้าใจความจริงของสิ่งที่มีจริงๆ ธรรม นั่นเองครับ

ขอเชิญอ่านได้ที่

เหตุใดจึงต้องเป็น ... จิรกาลภาวนา?

รู้ว่า เป็น จิระกาละภาวนา ... ต้องอบรม

วิริยารัมภกถา

ขอเชิญฟังได้ที่..

จิรกาลภาวนา

ถึงกาลที่บุญกุศลให้ผลได้ฟังพระธรรม

กราบเท้าบูชาคุณท่านอาจารย์สุจินต์ บริหารวนเขตต์ ด้วยความเคารพยิ่งค่ะ

กราบยินดีในกุศลจิตของ อ.อรรณพ และ อ.คำปั่น ด้วยความเคารพค่ะ