จากการศึกษาอภิธรรมพบว่า เมื่อเห็นหรือได้ยิน ฯลฯ จิตก็ทำกิจต่างๆ เกิด กุศลและอกุศล ในวันๆ หนึ่ง จะเกิดกุศลหรืออกุศลก็ตามการสะสมมา ให้เกิดกุศลหรืออกุศล
ถ้าจะให้เกิดกุศลบ่อยๆ จากการเห็นได้ยิน ฯลฯ จะต้องสะสมอย่างไรครับ
เคยได้ยินว่าเกี่ยวข้องกับโยนิโสมนสิการ ขอยกเหตุการณ์ว่า ถ้ามีเพื่อนบ้านที่อยู่ติดกันเปิดเครื่องเสียงสร้างความลำคาญให้บ้านเรา เราจะโยนิโสมนสิการอย่างไรให้เกิดกุศลจิต ขอคำอธิบายด้วยครับ

ขอนอบน้อมแด่พระผู้มีพระภาคอรหันตสัมมาสัมพุทธเจ้าพระองค์นั้น
ไม่มีตัวตนที่จะไปทำอะไรได้ เพราะธรรมเกิดขึ้นเป็นไปตามเหตุปัจจัย จะเห็นอะไร จะได้ยินอะไร เป็นต้น ล้วนมีเหตุปัจจัยทั้งสิ้น ความเข้าใจถูกเห็นถูก เท่านั้น ที่จะนำไปในกิจทั้งปวงที่เป็นกุศลคุณความดีทั้งหมด แม้ประสบกับสิ่งที่ไม่น่าพอใจ ก็ไม่หวั่นไหว อดทนได้ ไม่เป็นอกุศลได้ ขณะที่กุศลเกิดขึ้น นั้น เป็นการใส่ใจอย่างถูกต้องโดยแยบคาย (โยนิโสมนสิการ) แล้ว แต่ในทางตรงกันข้าม ขณะที่อกุศลเกิดขึ้น นั่นแหละ คือ การใส่ใจอย่างไม่ถูกต้องไม่แยบคาย (อโยนิโสมนสิการ) จึงเป็นอกุศล ทั้งหมดทั้งปวง เป็นธรรมที่เกิดเพราะเหตุปัจจัย ไม่อยู่ในอำนาจบังคับบัญชาของใครทั้งสิ้น ครับ
...อนุโมทนาในกุศลจิตของทุกๆ ท่านครับ...

ทุกขณะที่เห็น ที่ได้ยิน ได้กลิ่น ลิ้มรส กระทบสัมผัส เป็นผลของกรรม ถ้าเห็นดี ได้ยินเสียงดี เป็นกุศลวิบาก ตรงกันข้ามได้ยินเสียงดัง เสียงด่า ก็เป็นผลของอกุศลวิบาก ให้พิจารณาเรื่องของกรรมที่ทำเหตุมาจึงได้ยินเสียงไม่ดี ถ้าปัญญาเกิดก็รู้ว่าขณะนั้นเป็นธรรมะเกิดแล้วดับไม่ใช่เราค่ะ

ขออนุโมทนาครับ