เรียนอาจารย์ทั้งสองท่าน
"ตามดู" ในความหมายของท่านอาจารย์หมายถึงอย่างไรครับ หรือท่านหมายความให้ตามดูสภาพธรรมหรือครับ ขอความอนุเคราะห์ด้วยครับ
ขออนุโมทนาครับ
ขอนอบน้อมแด่พระผู้มีพระภาคอรหันตสัมมาสัมพุทธเจ้าพระองค์นั้น
ตามดู เป็นการแสดงถึง ความเป็นจริงของสภาพธรรม ที่เป็น สติ และ ปัญญาในขั้นการเจริญวิปัสสนา ที่เรียกว่า อนุปัสสี ตามดู สภาพธรรม คือ ขณะใดที่สติและปัญญาเกิดที่เป็นสติปัฏฐาน ระลึกรู้ลักษณะของสภาพธรรมที่กำลังปรากฏ ทางตา หู จมูก ลิ้น กาย และใจ ชื่อว่ากำลังตามดู ในสภาพธรรมที่กำลังปรากฏ โดยไม่มีตัวตน ตัวเราที่ตามดูตามจดจ้อง เพราะ ไม่เช่นนั้นก็เป็นโลภะ คามยินดีพอใจ ที่จะพยายามตามดู แต่ไม่ใช่การทำหน้าที่ของสติ ที่จะตามดู ครับ
เพราะฉะนั้น เมื่อปัญญาถึงพร้อมอันอาศัย การฟัง การศึกษาพระธรรม ปัญญาเกิดพร้อมสติที่รู้ลักษณะของสภาพธรรมเมื่อไหร่ เมื่อนั้น ก็กำลังตามดูแล้ว โดยเป็นกิจหน้าที่ของสติและปัญญา ครับ ขออนุโมทนา
ขอนอบน้อมแด่พระผู้มีพระภาคอรหันตสัมมาสัมพุทธเจ้าพระองค์นั้น
ธรรม เป็นจริงอย่างไร ก็เป็นจริงอย่างนั้น และมีจริงๆ ในชีวิตประจำวัน ไม่ได้ห่างไกลจากชีวิตประจำวัน มีธรรมเกิดขึ้นเป็นไปอยู่ตลอด ถ้าไม่มีความเข้าใจตั้งแต่ในขั้นของการฟังในเรื่องของสิ่งที่มีจริงๆ ในขณะนี้ ก็ไม่สามารถมีปัญญาในขั้นที่เป็นการรู้สภาพธรรมที่กำลังปรากฏในขณะนี้ตามความเห็นจริงได้เลย สำหรับในประเด็นเรื่องของการ "ตามดู" หรือ "ตามเห็น" นั้น ถ้าไม่มีความเข้าใจถูกเห็นถูก ก็เป็นตัวเรา ที่ตามดู ตามเห็น ด้วยความติดข้องต้องการ แต่ในความมุ่งหมายในประเด็นคำถาม นั้น มุ่งหมายถึง มีตัวจริงของสภาพธรรม แล้วสติและปัญญาพร้อมด้วยโสภณธรรมอื่นๆ เกิดขึ้นทำกิจหน้าที่ ระลึกรู้สภาพธรรม ที่กำลังปรากฏ ตามความเป็นจริงของสภาพธรรม นั้นๆ มีธรรมจริงๆ แล้วรู้ ธรรม นั้นๆ ตามความเป็นจริง ครับ
...ขออนุโมทนาในกุศลจิตของทุกๆ ท่านครับ...
ตามดู ไม่มีเราดู แต่สติปัญญาเกิดตามดู ค่ะ
ขออนุโมทนา
ขออนุโมทนาค่ะ
ขออนุโมทนาครับ