โดย อาจารย์สุจินต์ บริหารวนเขตต์

ประธานกรรมการมูลนิธิศึกษาและเผยแพร่พระพุทธศาสนา

อ้างอิงจาก เก็บไว้ในหทัย ๖๖๓ ประโยชน์สูงสุดในสังสารวัฏฏ์

การเข้าใจความลึกซึ้งของธรรม จะเป็นเหตุเป็นปัจจัยให้เคารพในการที่พระสัมมาสัมพุทธเจ้าทรงแสดงความจริงที่ลึกซึ้ง จนกระทั่งสามารถเข้าใจเพิ่มขึ้นได้ ความไม่รู้มากมายเหลือเกินในสังสารวัฏฏ์ ผลคือเดี๋ยวนี้ก็ไม่รู้ จนกว่าจะค่อยๆ เข้าใจคำของพระสัมมาสัมพุทธเจ้าเพิ่มขึ้นตามลำดับ ทุกอย่างที่เกิด ไม่พ้นจากเหตุปัจจัย ไม่ว่าคุณอาคิลเข้าใจมากน้อยเท่าไหร่ คุณอาช่า คุณมานิส คุณระวิ เข้าใจเท่าไหร่ ตามเหตุตามปัจจัย จะเป็นคนดีคนชั่ว ตามเหตุตามปัจจัย แต่ต้องรู้ว่าเป็นธรรมไม่ใช่เรา

เรารู้ว่าคนอื่นไม่ดี แต่ขณะนั้นเรารู้ไหมว่าจิตที่คิด ดีหรือเปล่า? การรู้ว่าคนอื่นไม่ดี ไม่สามารถจะทำให้เขาดีได้ แต่การรู้จักตัวเองเพิ่มขึ้นว่าไม่ดีตรงไหน คนนั้นเท่านั้นที่สามารถที่จะละความไม่ดีนั้นได้ คนอื่นแม้พระสัมมาสัมพุทธเจ้าก็ไม่สามารถจะละความไม่ดีของคนอื่นได้ เพราะฉะนั้น ถ้าไม่รู้ว่าตัวเองไม่ดี ความไม่ดีเพิ่มขึ้น จนสามารถจะถึงอย่างท่านพระเทวทัตได้ ต้องไม่ประมาทแม้ความชั่วเพียงเล็กน้อย แม้ความดีเพียงเล็กน้อย เพราะสิ่งที่เล็กน้อยนี่แหละ จะค่อยๆ เพิ่มขึ้นจนมาก เพราะฉะนั้น ดีและชั่วของแต่ละคน คนอื่นทำให้ไม่ได้เลย นอกจากปัญญาที่สามารถที่จะเข้าใจถูก ทำให้สามารถที่จะละความชั่วไปทีละน้อยได้ และความดีเพิ่มขึ้นทีละน้อยได้

เพราะฉะนั้น ความเข้าใจธรรมเป็นที่พึ่ง อย่างอื่นไม่ใช่ที่พึ่งเลย เพราะฉะนั้น พึ่งพระสัมมาสัมพุทธเจ้า ประโยชน์สูงสุด คือเป็นผู้เดียวที่จะทำให้มีความเห็นที่ถูกต้องจนสามารถที่จะดับกิเลสได้ หวังว่าทุกคนจะเข้าใจความจริงนี้เพิ่มขึ้น ซึ่งเป็นการที่เคารพในความเป็นพระสัมมาสัมพุทธเจ้าเพิ่มขึ้น จึงสามารถที่จะเจริญในกุศลและก็ทำให้อกุศลลดน้อยลงได้ นี่เป็นประโยชน์สูงสุดในสังสารวัฏฏ์ ไม่ใช่เฉพาะชาตินี้ชาติเดียว