ขอเรียนถามว่า สัจจานุโลมิกญาณคืออะไร ทำไมจึงไม่ปรากฎอยู่ในวิปัสสนาญาทั้ง ๑๖

ขอบพระคุณค่ะ

สัจจานุโลมิกญาณ คือ วิปัสสนาปัญญา ที่รู้ความจริงที่คล้อยตามสัจจะ คือความจริง มีความไม่เที่ยงเป็นต้น ซึ่งหมายถึงวิปัสสนาญาณ ตั้งแต่

สัมมสนญาณ อุทยัพพยญาณ เป็นต้นไป

เชิญคลิกอ่าน...

สัจจานุโลมิกญาณ เป็นไฉน? [วิภังค์]

เชิญคลิกอ่าน.....เรียกสัจจานุโลมิกญาณ ก็เพราะคล้อยตามสัจจะ ๔[วิภังค์]

เพราะเหตุใด จึงกล่าวว่าวิปัสสนาญาณ ทุกญาณ ยกเว้น สัจจานุโลมิกญาณ เป็นกัมมัสสกตญาณ? จากความเห็นที่ ๑ แสดงว่าสัมมสนญาณและอุทยัพพยญาณ

ไม่เป็นกัมมัสสกตญาณ?

ขอบพระคุณค่ะ

ในวิภังค์ จตุกนิทเทส ข้อ ๘๒๒ ท่านจำแนก ญาณวัตถุ ๔ หมวด

มีกัมมัสสกตาญาณ และสัจจานุโลมิกญาณเป็นต้นนั้น เพื่อให้เห็นว่าปัญญา

มีหลายระดับ คือ กัมมัสสกตาปัญญา ไม่ใช่สัจจานุโลมิกปัญญา คือต่างกัน

ก็แต่ว่า ขณะที่เป็น สัจจานุโลกญาณนั้น ไม่ได้ปราศจาก กัมมัสสกตา-

ปัญญา เพราะปัญญาที่รู้ความจริงนั้น ไม่นอกเหนือไปจาก กัมมัสสกตา ปัญญาเลย แต่เมื่อจำแนกเป็นประเภทแล้ว ปัญญาที่คล้อยตาม สัจจะ

ต้องเป็นปัญญา ขั้นประจักษ์แจ้งในไตรลักษณ์

ก่อนอื่นต้องขอประทานโทษ ท่านวิทยากรด้วยค่ะ คือตั้งใจจะถาม " ปัจจานุโลมิ

กญาณ " แต่พิมพ์ผิดค่ะ ขอถามใหม่นะคะ... เพราะเหตุใด ท่านจึงกล่าวว่าวิปัสสนา

ญาณทุกๆ ญาณ ยกเว้น " ปัจจานุโลมิกญาณ " เป็น กัมมัสสกตญาณ?

ขอบพระคุณค่ะ

ยังไม่พบคำว่า " ปัจจานุโลมิกญาณ " ในพระไตรปิฎกและอรรถกถา

ค่ะ นี่ก็เป็นผลของการจดจำผิด ทำให้ตรึกระลึกได้ว่า สัญญาเจตสิกต้องมีความ

สำคัญมาก มิฉะนั้นพระผู้มีพระภาคจะไม่ทรงจำแนกออกเป็น "สัญญาขันธ์" เพราะ

เมื่อจดจำผิด ก็ย่อมระลึกผิด เมี่อระลึกผิดก็ย่อมปฏิบัติผิด และเมื่อปฏิบัติผิดก็ย่อม

หลุดพ้นผิด