ถ. .............

ส. ดิฉันไม่อยากจะใช้คำว่า ดู เพราะรู้สึกว่าจะทำให้รู้สึกว่ามีตัวตนอยู่ที่กำลัง ดู หมายความว่า สติจะเกิดขึ้นแล้วแต่ว่าลักษณะของนามใดรูปใดจะปรากฏ แล้วสติรู้ที่ลักษณะของนามรูป ไม่มีการเจาะจง ไม่มีการเตรียม ไม่มีการตั้งใจจงใจว่าจะดูนั่นดูนี่ ถ้าสติไม่เกิด ไม่พิจารณาสภาพนั้น ปัญญาไม่เกิด จะถึงความสมบรูณ์ของปัญญาเป็นขั้นๆ ได้อย่างไร แต่ว่าถ้าผู้ใดเจริญสติ ผู้นั้นไม่มีความหวั่นไหวเลย ไม่ผิดปกติ ไม่ต้องจำกัดสถานที่ด้วย ถ้ายังจำกัดสถานที่ หมายความว่า ยังรู้ไม่ทั่ว เพราะเหตุว่าเป็นสังขารธรรมทั้งนั้น เกิดขึ้นแล้วก็ดับไปเหมือนกันหมด ถ้ายังมีความคิดความเข้าใจว่าต้องอยู่ในที่จำกัด ยังรู้ไม่ทั่วเลย เพราะถ้าทั่วแล้ว ตลอดชีวิตเป็นสังขารธรรม ที่เกิดดับทั้งนั้น และการละคลายก็จะต้องละคลายด้วยความรู้ เพราะถ้าไม่รู้แล้วละไม่ได้เลย ในสัพพสูตร พระผู้มีพระภาคตรัสว่า

ดูกร ภิกษุทั้งหลาย เราจักแสดงสิ่งทั้งปวงแก่เธอทั้งหลาย เธอทั้งหลายจงฟังข้อนั้น ดูกร ภิกษุทั้งหลาย ก็อะไรเป็นสิ่งทั้งปวง จักษุกับรูป หูกับเสียง จมูกกับกลิ่น ลิ้นกับรส กายกับโผฏฐัพพารมณ์ ใจกับธรรมารมณ์ อันนี้ เรากล่าวว่า สิ่งทั้งปวง ก็คงจะไม่มีข้อสงสัยเลย ว่าจะต้องรู้อะไร จะต้องพิจารณาอะไร เพราะว่าการคิดนึก ก็เป็นสภาพของนาม ของจริงชนิดหนึ่ง ที่ผู้เจริญสติจะต้องรู้ สภาพที่คิดนั้นก็เป็นสภาพที่รู้ รู้เรื่องที่คิดนั้นแล้วก็ดับไป แล้วก็คิดเรื่องอื่นต่อไป ไม่ว่าจะเป็นสุขเป็นทุกข์ใดๆ ก็เป็นเรื่องของตา หู จมูก ลิ้น กาย ใจ ทั้งนั้น

ที่มา และ อ่านเพิ่มเติม ...

แนวทางเจริญวิปัสสนา ตอนที่ 15