ในวิถีจิตทางปัญจทวาร ๗ วิถี ขอเรียนถามดังนี้

1. เมื่อมีรูปมากระทบ และหลังจากที่ตทาลัมพนจิต ๒ ขณะดับไปแล้ว รูปนั้น เช่น แข็งก็ดับไปแล้ว ยังไม่มีรูปใหม่มากระทบอีก ภวังคจิตทำงานเกิดดับต่อไป ใช่ ไหมครับ

2. เมื่อมีรูปมากระทบ และหลังจากที่ตทาลัมพนจิต ๒ ขณะดับไปแล้ว แต่รูปนั้น เช่น แข็งยังไม่ดับ จิตดวงใหนจะทำงานต่อไปครับ

3. เมื่อมีรูปที่มากระทบ ยังไม่ดับแต่ปัญจวิญาณดับไปแล้ว และจิตดวงอื่นกำลัง ทำงานอยู่ตามลำดับ ถือว่ายังเป็นการรู้สิ่งกระทบผัสสะหรือไม่ ถ้าไม่ จะเกิด ภวังคจิตแทรกระหว่างวิถีจิตในปัญจทวาร ๗ วิถี ใช่หรือไม่

๑. ตามหลักคำสอน โดยนัยพระอภิธรรมปิฎก เมื่อวิถีจิตทางปัญจทวารเกิดขึ้นรู้รูปที่มากระทบดับไปแล้ว ย่อมมีภวังคจิตเกิดต่อเสมอและจากนั้น วิถีจิตทางมโนทวาร เกิดขึ้นต่อเป็นธรรมดา

๒. รูปธรรมมีอายุเท่ากับจิตเกิดดับ ๑๗ ขณะ เมื่อรูปกระทบที่ปสาท ภวังคจิตเปลี่ยนไป คือ อตีตภวังคค์ ภวังคจลนะ ภวังคุปัจเฉทะ จากนั้นวิถีจิตเกิดขึ้นตั้งแต่ ปัญจทวาราอาวัชชะ ปัญจวิญญาณ เป็นต้น จนถึงตทาลัมพนะ รูปมีอายุครบ ๑๗ ขณะ ถ้าอารมณ์ไม่ชัดเจน ไม่ถึงตทาลัมพนะ รูปดับไปก่อนก็ได้ เพราะวิถีจิตเกิดขึ้นเมื่อรูป เกิดล่วงไปหลายขณะจิต แต่รูปจะไม่มีอายุเกินตทาลัมพนะ

๓. ทางปัญจทวาร เมื่อรูปมากระทบ และมีวิถีจิตเกิดรับรู้อารมณ์ตามทวารนั้นๆ ปัญจวิญญาณเกิดเพียงขณะเดียวเท่านั้น จากนั้นจิตอื่นๆ เกิดขึ้นรู้อารมณ์นั้นต่อ คือ มีอารมณ์เดียวกันกับปัญจวิญญาณ ได้แก่ สี เสียง กลิ่น รส โผฏฐัพพะ

ขออนุโมทนาครับ