บุญญกิริยาทั้งหมด เป็นเรื่องของการขัดเกลาจิตใจ ให้เบาบางจากกิเลสเป็นขั้นๆ เพียรเจริญความดี ซึ่งเป็นธรรมฝ่ายกุศลให้มากขึ้น จนกระทั่งมีกำลัง สามารถที่จะขัดเกลากิเลส อกุศลให้เบาบางลงได้
คุณวันทนา สำหรับการสนทนาของเราในวันนี้ เราก็คงจะได้พูดกัน ถึงเรื่องของบุญญกิริยาวัตถุประการอื่น อันมีชื่อว่า ภาวนา ก่อนอื่นอาจารย์จะกรุณาให้ความหมายของ การภาวนาที่เป็นบุญญกิริยาได้หรือไม่ เพราะว่าในภาษาไทยเรา ที่พูดกันว่า ภาวนาขอให้ฝนตก ในขณะที่ฝนแล้ง หรือว่าถ้าฝนตกก็ภาวนาขอให้ฝนหายเสียโดยเร็วเถอะ อย่างนี้จะจัดเป็น ภาวนาที่เป็นบุญญกิริยาวัตถุไหม
ท่านอาจารย์ ที่ภาวนาขอให้ฝนตก หรือว่าภาวนาขอให้ฝนหายนั้น ไม่ใช่การเจริญภาวนาที่เป็นบุญญกิริยาวัตถุ เพราะเหตุว่าบุญญกิริยาทั้งหมดนั้น เป็นเรื่องของการขัดเกลาจิตใจ ให้เบาบางจากกิเลสเป็นขั้นๆ คือตั้งแต่ขั้นการละความติดข้องในวัตถุสิ่งของ ทรัพย์สมบัติ ด้วยการบริจาคให้เป็นประโยชน์แก่คนอื่น ซึ่งเป็นทานกุศล และขั้นศีล ซึ่งเป็นการขัดเกลากิเลสอย่างหยาบ ที่ทำให้เกิดกายทุจริต วจีทุจริต เบียดเบียนคนอื่นให้เดือดร้อน ด้วยกาย วาจา ที่ไม่ดีงาม และขั้นสมถภาวนา ซึ่งเป็นการเจริญสมาธิ ระงับกิเลสอย่างกลาง ไม่ให้เกิดขึ้นได้เป็นครั้งคราว และขั้นวิปัสสนาภาวนา ซึ่งเป็นการเจริญปัญญา ละกิเลสอย่างละเอียดให้หมดไปเป็นประเภทๆ ตามระดับของปัญญาแต่ละขั้น
สิ่งไหนที่เกิดบ่อยๆ สิ่งนั้นก็จะต้องมีกำลังมากกว่าสิ่งที่นานๆ จะเกิดสักครั้งหนึ่ง เพราะฉะนั้นเราก็จะต้องพิจารณาให้รู้แน่ชัดเสียก่อน ว่าอะไรดี อะไรชั่ว เมื่อเข้าใจ และก็รู้ชัด และเชื่อแน่แล้ว เราก็จะต้องเพียรเจริญความดี ซึ่งเป็นธรรมฝ่ายกุศลให้มากขึ้น จนกระทั่งมีกำลัง สามารถที่จะขัดเกลากิเลส อกุศลให้เบาบางลงได้
ที่มา ฟัง และ อ่านเพิ่มเติม
บุญญกิริยาวัตถุ แผ่นที่ 1 ตอนที่ 1
บุญญกิริยาวัตถุ แผ่นที่ ๑
อนุโมทนาค่ะ