กราบเรียนถามครับ

จากการติดตามฟังธรรมจากการสนทนาของท่านอาจารย์สุจินต์ ฯ และคณะวิทยากร ทำให้เข้าใจแจ่มแจ้งถึงการตายแล้วต้องเกิดเพราะยังมีอวิชชาเป็นปัจจัยตามหลักปฏิจจสมุปบาท คืออวิชชาเป็นปัจจัยให้เกิดสังขาร (กุศลกรรม อกุศลกรรม) สังขารเป็นปัจจัยให้เกิดวิญญาน (ปฏิสนธิจิต)

วิญญานเป็นปัจจัยเกิดนามรูป (เป็นชีวิตในภพใหม่) และเป็นเหตุปัจจัย ต่อๆ ไป

ความสงสัยคือ ตรงที่ตัณหาเป็นปัจจัยให้เกิดอุปาทานๆ เป็นปัจจัยเกิด ภวะ ตามด้วย ชาติ ชรา มรณะฯลฯ ที่เคยเข้าใจก่อนหน้านี้ว่า ชาติ คือเกิดเป็นชีวิต แล้วจึง ชรามรณะ ความเข้าใจนี้จึงน่าจะไม่ถูกต้อง ที่ถูกต้อง คำว่า ภวะ เป็นปัจจัยให้เกิด ชาติจะหมายความถึงอะไร อย่างไรครับ

ขอขอบพระคุณครับ

ขอนอบน้อมแด่พระผู้มีพระภาคอรหันตสัมมาสัมพุทธเจ้าพระองค์นั้น
ปฏิจจสมุปบาท หมายถึง สภาพธรรมที่เกิดขึ้นด้วยดี คือเป็นไปตามลำดับโดยอาศัยปัจจัยเป็นธรรมที่อาศัยกันและกันเกิดขึ้น เป็นเหตุ เป็นผลที่ทำให้สังสารวัฏฏ์เป็นไปทรงแสดงถึงเหตุและผลที่เกิดจากเหตุ ปฏิจจสมุปบาทไม่พ้นไปจากสภาพธรรมที่เกิดขึ้นเป็นไป เป็นจิต เจตสิก และ รูป เมื่อกล่าวอย่างกว้างๆ แล้ว เพราะมีอวิชชาคือ ความไม่รู้ จึงเป็นเหตุให้มีการกระทำที่เป็นบุญบ้างเป็นบาปบ้าง ซึ่งจะเป็นเหตุให้เกิดในภพต่อไป มีจิต เจตสิก และ รูป เกิดขึ้นเป็นไป ทำให้สังสารวัฏฏ์ยืดยาวต่อไป ปฏิจจสมุปบาทมีองค์ ๑๒ ได้แก่

๑. อวิชชา ๒. สังขาร ๓. วิญญาณ ๔. นามรูป ๕. สฬายตนะ ๖. ผัสสะ ๗. เวทนา ๘. ตัณหา ๙. อุปาทาน ๑๐. ภพ ๑๑. ชาติ ๑๒. ชรา มรณะ โสกะ ปริเทวะทุกข์ โทมนัส อุปายาส

ความเป็นปัจจัยของปฏิจจสมุปบาท คือ

อวิชชา เป็นปัจจัยให้เกิด สังขาร

สังขาร เป็นปัจจัยให้เกิด วิญญาณ

วิญญาณ เป็นปัจจัยให้เกิด นามรูป

นามรูป เป็นปัจจัยให้เกิด สฬายตนะ

สฬายตนะ เป็นปัจจัยให้เกิด ผัสสะ

ผัสสะ เป็นปัจจัยให้เกิด เวทนา

เวทนา เป็นปัจจัยให้เกิด ตัณหา

ตัณหา เป็นปัจจัยให้เกิด อุปาทาน

อุปาทาน เป็นปัจจัยให้เกิด ภพ ภพ เป็นปัจจัยให้เกิด ชาติ

ชาติ เป็นปัจจัยให้เกิด ชรา มรณะ โสกะ (ความเศร้าโศก) ปริเทวะ (ความคร่ำครวญ) ทุกข์ (ทุกข์กาย) โทมนัส (ทุกข์ใจ) อุปายาส (ความคับแค้นใจ)

ชาติ ในปฏิจจสมุปบาท หมายถึงการเกิดขึ้นของวิบากจิต (และเจตสิกที่เกิดร่วมด้วย) และ กัมมชรูป ในขณะแห่งปฏิสนธิจิต ซึ่งก็คือ อุปัตติภพ อันเป็นผลมาจากกุศลกรรม หรือ อกุศลกรรมซึ่งเป็น กรรมภพ นั่นเอง ดังนั้น ชาติ ในปฏิจจสมุปบาท จึงหมายถึง ทั้งนามชาติ (คือ การเกิดขึ้นของปฏิสนธิจิต และ เจตสิกที่เกิดร่วมด้วย) และ ทั้งรูปชาติ คือ การเกิดขึ้นของรูปธรรม ที่เป็นกรรมชรูป ด้วย อันเป็นผลมาจาก ภพ ที่เป็นกรรมภพ คือ กุศลกรรม หรือ อกุศลกรรม ที่กระทำในชาติปัจจุบันนี้ นั่นเอง ชาติ เป็นสภาพธรรมที่จะเกิดในอนาคต นำมาซึ่งชรา มรณะ เป็นต้น ต่อไป แต่สำหรับในชาติ นี้ ความเป็นไปของสภาพธรรม จนถึงจุติจิต ก็ต้องสืบต่อเป็นไป ตั้งแต่จากขณะแรกคือ วิญญาณ แล้ว ครับ
…ยินดีในความดีของทุกๆ ท่านครับ...

ขออนุโมทนาครับ

กราบขอบพระคุณและขออนุโมทนาในกุศลจิตของทุกท่านครับ