สืบเนื่องจากหัวข้อ การทำงานคือ การปฎิบัติธรรมหรือเปล่า ขอเรียนถามวิทยากรของทางมูลนิธิฯ ดังนี้ การสอนหนังสือวิชาการความรู้ทางโลกให้กับเด็ก นักเรียน นักศึกษา โดยไม่คิดค่าตอบแทน เพื่อจะได้นำไปประกอบอาชีพเลี้ยงตน การอบรมความรู้ให้กับชาวบ้านเกษตรกร เช่นนี้ จัดเป็นทานหรือไม่ จิตที่เป็นกุศลขณะนั้น ถือเป็นการปฎิบัติธรรมได้หรือไม่ อย่างไร

ขอบคุณครับ

การให้วิชชาความรู้อันไม่มีโทษแก่ผู้อื่นเป็นการให้ทานอย่างหนึ่งคือธรรมทาน เป็นกุศลจิต เป็นการเจริญกุศลหรือปฏิบัติธรรมระดับหนึ่ง แต่ไม่ใช่การปฏิบัติธรรมเพื่อการรู้แจ้งอริยสัจจธรรมตามคำสอนของพระพุทะเจ้าโดยตรง การปฏิบัติธรรมตามหลักคำสอน ท่านมุ่งหมายถึงการอบรมศีล สมถะและวิปัสสนา เพื่อการรู้แจ้งความจริง ละคลายกิเลส พ้นจากทุกข์ในวัฏฏะ ฉะนั้น ในการกระทำหน้าที่ของบุตรที่มีต่อพ่อแม่ ครู อา-จารย์หรือกระทำหน้าที่ของตนด้วยกุศล เป็นกุศลขั้นศีล ก็เป็นการปฏิบัติธรรมขั้นหนึ่งซึ่งยังไม่เพียงพอเพื่อการตรัสรู้ธรรม จึงต้องมีการอบรมเจริญกุศลขั้นสูงยิ่งขึ้นไป คืออบรมการเจริญปัญญา จึงจะเป็นการปฏิบัติธรรมที่สมบูรณ์