ถ. (ไม่ได้ยิน)

สุ. โล่งใจที่ได้ประจักษ์ลักษณะของนามและรูปตามความเป็นจริง จึงไม่ยึดถือว่าเป็นตัวตน เวลาที่โลภะเกิดอาจจะเดือดร้อนเหลือเกินสำหรับผู้ที่กลัวโลภะเวลาที่โทสะเกิดเดือดร้อนมากกระวนกระวายมากเพราะไม่รู้ลักษณะของโทสะ แต่ผู้ที่จะถึงความโล่งใจ คือ ผู้ที่ประจักษ์ลักษณะของโลภะ โทสะ ความเกิดขึ้น ความดับไป ความไม่เที่ยง ความไม่ใช่ตัวตน เพราะเกิดขึ้นโดยมีปัจจัย ไม่เดือดร้อน ถึงความโล่งใจว่า เป็นแต่เพียงสภาพนามธรรมแต่ละชนิด รูปธรรมแต่ละชนิดเท่านั้นเอง

ถ. จะโล่งใจได้อย่างไร

สุ. เจริญสติ รู้แน่ รู้ชัด

จะพยายามเทียบเคียงสอบถามความรู้สึกนานาประการ ก็ไม่เหมือนกับเจริญสติด้วยตนเอง แล้วรู้ชัดด้วยตนเอง เคยนึกว่าจะทำวิปัสสนาไหม ก็เคย ขณะนั้นเป็นนาม หรือเป็นรูป ทราบไหม ก็ไม่ทราบ เพราะเหตุว่าเป็นตัวตนที่จะทำวิปัสสนา แต่ผู้ที่เจริญสติรู้ว่า สติเป็นสภาพที่ระลึก ถ้านึกอย่างนั้น สติก็ระลึกว่า เป็นนามธรรมที่คิด แล้วก็มีนามมีรูปอื่นที่สติระลึกต่อไป แต่ถ้าไม่รู้ตรงนั้น ไม่รู้ในขณะนั้น ก็เป็นตัวตนที่ทำวิปัสสนา เพราะไม่รู้ว่า ในขณะที่แม้คิดอย่างนั้นก็เป็นนามธรรมชนิดหนึ่ง แล้วนามอื่นรูปอื่นก็เกิดปรากฏเพราะเหตุปัจจัย แล้วสติก็ระลึกรู้ลักษณะของนามและรูปที่กำลังปรากฏ ไม่ต้องไปทำอะไรเลย เพราะเหตุว่ามีนามรูปเกิดปรากฏเพราะเหตุปัจจัยแล้ว

ที่มา และ อ่านเพิ่มเติม ...

แนวทางเจริญวิปัสสนา ตอนที่ 78