เมื่อเป็นชาวพุทธมีหน้าที่อะไร และควรปฏิบัติตนอย่างไร

หน้าที่ของอุบาสกและอุบาสิกา ก็คือ การเป็นอุบาสกอุบาสิกาที่ดี ศึกษาและประพฤติปฏิบัติตามพระธรรมคำสอนตามสมควรแก่ฐานะของตน ไม่เชื่อมงคลตื่นข่าว ไม่แสวงหาเขตบุญภายนอกพระศาสนา เชื่อกรรม

[เล่มที่ 17] พระสุตตันตปิฎก มัชฌิมนิกาย มูลปัณณาสก์ เล่ม ๑ ภาค ๑ - หน้าที่ 336

อุบาสกนั้นมีศีลเป็นอย่างไร มีอาชีพเป็นอย่างไร มีวิบัติเป็นอย่างไร มีสมบัติเป็นอย่างไร ที่ว่า มีสมบัติเป็นอย่างไร ได้แก่ ความถึงพร้อมด้วยศีลและความถึงพร้อมด้วยอาชีวะของอุบาสกนั้นชื่อว่า สมบัติ

อนึ่ง ธรรม ๕ ประการมีศรัทธาในพระรัตนตรัยเป็นต้นของอุบาสกนั้นเหล่าใด ธรรม ๕ ประการเหล่านั้นชื่อว่า สมบัติ เหมือนอย่างที่พระพุทธเจ้าตรัสไว้ว่า ดูก่อนภิกษุทั้งหลาย อุบาสกผู้ประกอบด้วยธรรม ๕ อย่าง ย่อมเป็นอุบาสกแก้ว เป็นอุบาสกดอกปทุม และเป็นอุบาสกดอกบุณฑริก

ธรรม ๕ อย่าง เป็นอุบาสกดอกปทุมและเป็นอุบาสกดอกบุณฑริก ธรรม ๕ อย่าง มีอะไรบ้าง (คือ)

เป็นผู้มีศรัทธา (ในพระรัตนตรัย) ๑

เป็นผู้มีศีล ๑

เป็นคนไม่ถือมงคลตื่นข่าว คือ เชื่อกรรม ไม่เชื่อมงคล ๑

ไม่แสวงหาทักขิไณยบุคคลนอกพุทธศาสนานี้ ๑

บำเพ็ญกุศลในพุทธศาสนานี้ ๑.

[เล่มที่ 36] พระสุตตันตปิฎก อังคุตตรนิกาย ปัญจก-ฉักกนิบาต เล่ม ๓ - หน้าที่ 373

๕. จัณฑาลสูตร

ว่าด้วยธรรมสำหรับอุบาสกดีและอุบาสกชั่ว

[๑๗๕] ดูก่อนภิกษุทั้งหลาย อุบาสกผู้ประกอบด้วยธรรม ๕ ประการ ย่อมเป็นอุบาสกผู้เลวทราม เศร้าหมอง และน่าเกลียด

ธรรม ๕ ประการ เป็นไฉน คือ

อุบาสกเป็นผู้ไม่มีศรัทธา ๑

เป็นผู้ทุศีล ๑

เป็นผู้ถือมงคลตื่นข่าว เชื่อมงคลไม่เชื่อกรรม ๑

แสวงหาเขตบุญภายนอกศาสนานี้ ๑

ทำการสนับสนุนในศาสนานั้น ๑

ดูก่อนภิกษุทั้งหลาย อุบาสกผู้ประกอบด้วยธรรม ๕ ประการนี้แล เป็นอุบาสกผู้เลวทราม เศร้าหมอง และน่าเกลียด.

ดูก่อนภิกษุทั้งหลาย อุบาสกผู้ประกอบด้วยธรรม ๕ ประการ ย่อมเป็นอุบาสกแก้ว อุบาสกปทุม อุบาสกบุณฑริก

ธรรม ๕ ประการเป็นไฉน คือ

อุบาสกย่อมเป็นผู้มีศรัทธา ๑

เป็นผู้มีศีล ๑

เป็นผู้ไม่ถือมงคลตื่นข่าว เชื่อกรรมไม่เชื่อมงคล ๑

ไม่แสวงหาเขตบุญภายนอกศาสนานี้ ๑

ทำการสนับสนุนในศาสนานี้ ๑

ดูก่อนภิกษุทั้งหลาย อุบาสกผู้ประกอบด้วยธรรม ๕ ประการนี้แล เป็นอุบาสกแก้ว อุบาสกปทุม อุบาสกบุณฑริก.

จบจัณฑาลสูตรที่ ๕

การฟังพระธรรมที่ถูกต้องและเข้าใจพระธรรมและหนทางที่ถูกต้องย่อมทำให้เป็นอุบาสกที่ดีครับ

[เล่มที่ 37] พระสุตตันตปิฎก อังคุตตรนิกาย สัตตก-อัฏฐก-นวกนิบาต เล่ม ๔ - หน้าที่ 80

๙. หานิสูตร

[๒๗] ดูก่อนภิกษุทั้งหลาย ธรรม ๗ ประการนี้ ย่อมเป็นไปเพื่อความเสื่อมแก่อุบาสก ๗ ประการ เป็นไฉน คือ

อุบาสกขาดการเยี่ยมเยียนภิกษุ ๑

ละเลยการฟังธรรม ๑

ไม่ศึกษาในอธิศีล ๑

ไม่มากด้วยความเลื่อมใสในภิกษุทั้งที่เป็นเถระ ทั้งเป็นผู้ใหม่ทั้งปานกลาง ๑

ตั้งจิตติเตียนคอยเพ่งโทษฟังธรรม ๑

แสวงหาเขตบุญภายนอกศาสนานี้ ๑

ทำสักการะก่อนในเขตบุญภายนอกศาสนานี้ ๑

ดูก่อนภิกษุทั้งหลาย ธรรม ๗ ประการนี้แล ย่อมเป็นไปเพื่อความเสื่อมแก่อุบาสก

ดูก่อนภิกษุทั้งหลาย ธรรม ๗ ประการนี้ ย่อมเป็นไปเพื่อความไม่เสื่อมแก่อุบาสก ๗ ประการ เป็นไฉน คือ

อุบาสกไม่ขาดการเยี่ยมเยียนภิกษุ ๑

ไม่ละเลยการฟังธรรม ๑

ศึกษาในอธิศีล ๑

มากด้วยความเลื่อมใสในภิกษุทั้งที่เป็นเถระทั้งเป็นผู้ใหม่ ทั้งปานกลาง ๑

ไม่ตั้งจิตติเตียน ไม่คอยเพ่งโทษฟังธรรม ๑

ไม่แสวงหาเขตบุญภายนอก ๑

กระทำสักการะก่อนในเขตบุญในศาสนานี้ ๑

ดูก่อนภิกษุทั้งหลาย ธรรม ๗ ประการนี้แล ย่อมเป็นไปเพื่อความไม่เสื่อมแก่อุบาสก

ขอนอบน้อมแด่พระรัตนตรัย

หน้าที่ของอุบาสกและอุบาสิกา

หน้าที่ต่อตนเอง

เลี้ยงชีพด้วยอาชีพสุจริต เว้นอาชีพดังต่อไปนี้ คือ วณิชชา ๕ (การค้าขาย ๕ อย่าง ในที่นี้หมายถึง การค้าขายที่เป็นอกรณียะสำหรับอุบาสก คือ อุบาสกไม่ควรประกอบ

๑. สัตถวณิชชา (ค้าขายอาวุธ)

๒. สัตตวณิชชา (ค้าขายมนุษย์)

๓. มังสวณิชชา (ค้าขายเนื้อสัตว์ อรรถกถาแก้ว่า เลี้ยงสัตว์ไว้ขาย)

๔. มัชชวณิชชา (ค้าขายน้ำเมา)

๕. วิสวณิชชา (ค้าขายยาพิษ)

เจริญกุศล (ทาน ศีล และภาวนา) และเว้นอกุศลเพื่อเป็นที่พึ่งของตนทั้งโลกนี้และโลกหน้า ศึกษาพระธรรมคำสอนให้เข้าใจถูกต้องเพื่อใช้ธรรมเป็นแนวทางดำเนินชีวิตอย่างถูกต้อง

หน้าที่ต่อพระศาสนา ศึกษาพระธรรมคำสอนและพระวินัยให้เข้าใจถูกต้อง เพื่อจะได้ปฏิบัติตนได้อย่างถูกต้อง ทั้งการประพฤติปฏิบัติธรรม และการปฏิบัติต่อพระภิกษุสงฆ์ให้รู้ว่าสิ่งใดควรหรือไม่ควรปฏิบัติต่อพระภิกษุสงฆ์ จะได้ช่วยสอดส่องดูแลเมื่อเห็นพระภิกษุประพฤติผิดพระธรรมวินัยที่จะนำมาซึ่งความเสื่อมเสียของพระศาสนาจะได้ตอบข้อสงสัยหรือชี้แจงได้เมื่อมีผู้เข้าใจผิดหรือจาบจ้วงพระศาสนา ทำนุบำรุงพระสงฆ์ ด้วยการใส่บาตร บำรุงซ่อมแซมวัด เพื่อรักษาสถาบันสงฆ์ให้คงอยู่ เพราะท่านเป็นผู้รักษาและสืบทอดพระศาสนาโดยตรงและเป็นเนื้อนาบุญของโลก

ขออนุโมทนากับข้อมูล

การทำหน้าที่อุบาสก นั้นไม่มีใครประเมิน ดังนั้นเจ้าตัวเองต้องมีจิตตั้งมั่นและทำหน้าที่เองคอยตรวจสอบตนเองเนืองๆ

สาธุ สาธุ สาธุ อนุโมทามิ และขอบพระคุณเป็นอย่างยิ่งค่ะ

ขอบพระคุณ และขออนุโมทนาครับ

ยินดีในกุศลจิตค่ะ