[เล่มที่ 71] พระสุตตันตปิฎก ขุททกนิกาย อปทาน เล่ม ๘ ภาค ๒ - หน้า 724

เถราปทาน

ปัณณทายกวรรคที่ ๒๙

ปัจจุคคมนิยเถราปทานที่ ๓ (๒๘๓)

ว่าด้วยผลแห่งการต้อนรับ

อ่านหัวข้ออื่นๆ ... [เล่มที่ 71]

พระสุตตันตปิฎก ขุททกนิกาย อปทาน เล่ม ๘ ภาค ๒ - หน้า 724

ปัจจุคคมนิยเถราปทานที่ ๓ (๒๘๓)

ว่าด้วยผลแห่งการต้อนรับ

[๒๘๕] เรามีใจผ่องใส ได้ทำการต้อนรับพระผู้มีพระภาคเจ้า พระนามว่าสิทธัตถะ ผู้ประเสริฐกว่านระ ส่องโลกให้สว่างไสว ทรงเยียวยาสัตว์โลกทั้งปวง เสด็จเที่ยวอยู่ในป่าดังราชสีห์ องอาจดังม้าอาชาไนย สวยงามดังต้นรกฟ้า ซึ่งกำลังเสด็จมา. ในกัปที่ ๙๔ แต่กัปนี้ เราได้ต้อนรับพระผู้มีพระภาคเจ้า ผู้ประเสริฐกว่านระ ด้วยกรรมนั้น เราไม่รู้จักทุคติเลย นี้เป็น ผลแห่งการต้อนรับ.

ในกัปที่ ๒๗ แต่กัปนี้ เราได้เป็นพระเจ้าจักรพรรดิพระองค์หนึ่ง เป็นจอมแห่งชน มีนามว่า ปริวาระ มีพละมาก.

คุณวิเศษเหล่านี้ คือ ปฏิสัมภิทา ๔ วิโมกข์ ๘ และ อภิญญา ๖ เราทำให้แจ้งชัดแล้ว คำสอนของพระพุทธเจ้า เราได้ทำเสร็จแล้ว ดังนี้.

ทราบว่า ท่านพระปัจจุคคมนิยเถระได้กล่าวคาถาเหล่านี้ ด้วย ประการฉะนี้แล.

จบปัจจุคคมนิยเถราปทาน

พระสุตตันตปิฎก ขุททกนิกาย อปทาน เล่ม ๘ ภาค ๒ - หน้า 725

๒๘๓. อรรถกถาปัจจุคคมนิยเถราปทาน

พึงทราบเรื่องราวในอปทานที่ ๓ ดังต่อไปนี้ :-

บทว่า สีหํ ยถา วนจรํ เชื่อมความว่า ซึ่งพระผู้มีพระภาคเจ้า พระนามว่า สิทธัตถะ ผู้เสด็จเที่ยวไปอยู่ ดุจราชสีห์เที่ยวไปในป่า ฉะนั้น. บทว่า นิสภาชานิยํ ยถา ความว่า โคที่ประเสริฐที่สุดมี ๔ คือ วสภะ นิสภะ วิสภะ อาสภะ บรรดาโคที่ประเสริฐที่สุดทั้ง ๔ เหล่า นั้น ที่ชื่อว่า วสภะ คือ ประเสริฐที่สุดของโคร้อยตัว. ที่ชื่อว่า นิสภะ คือ ประเสริฐที่สุดของโคพันตัว ที่ชื่อว่า วิสภะ คือ ประเสริฐที่สุด ของโคแสนตัว. ที่ชื่อว่า อาสภะ คือ ประเสริฐที่สุดของโคแสนโกฏิตัว. อธิบายว่า แต่ในที่นี้ อาสภะ ท่านเรียกว่า นิสภะ ได้แก่ม้าอาชาไนย ซึ่งคล้ายกับโคอุสภราชที่ไม่กลัว ไม่หวั่นไหวฉะนั้น. บทว่า กกุธํ วิลสนฺตํ ว ความว่า เรามีใจเลื่อมใสเพราะสัมปยุตด้วยศรัทธา พอได้ พบเห็นพระผู้มีพระภาคเจ้าพระนามว่า สิทธัตถะ ผู้องอาจผู้สูงสุดกว่า นรชนทั้งหลาย งดงามปานประหนึ่งต้นรกฟ้า ที่สมบูรณ์ด้วยดอกและ ใบอ่อนฉะนั้น กำลังเสด็จมาจึงได้กระทำการต้อนรับ.

จบอรรถกถาปัจจุคคมนิยเถราปทาน