ได้อ่านในกระทู้ปี 48 อธิบายไว้ว่า ลักขณูปนิชฌาน เพ่งลักษณะ มีอนิจจลักษณะ ลักขณูปนิชฌาน เป็นการอบรมวิปัสสนา คือรู้ลักษณะของสภาพธรรมตาม ความเป็นจริง

ขอเรียนถามว่าต้องเป็นวิปัสสนาญานขั้นไหนค่ะ

ขอขอบพระคุณค่ะ

โดยตรงแล้วการจะรู้อนิจจลักษณะ ต้องเป็นวิปัสสนาญาณขั้นที่ ๓ ขึ้นไปแต่ ลักขณูปนิชฌาน รวมวิปัสสนาญาณทุกระดับ และรวมถึงการอบรมเจริญสติปัฏฐานเข้าด้วย เพราะวิปัสสนาญาณจะเกิดขึ้นไม่ได้ถ้าไม่มีการอบรม

เจริญสติปัฏฐาน ในบางแห่งท่านใช้คำว่า เจริญอริยมรรคมีองค์แปด ครับ

สาธุ

ขออนุโมทนาและขอขอบพระคุณค่ะ

สาธุ

ผมขอเสนอลิ้งค์

หนังสือปรมัตถธรรมสังเขป

ขออนุโมทนาในธรรมทานกุศลครับ

กว่าจะไปถึงขั้นวิปัสสนาญาณ ก็ต้องมีขั้นฟัง ขั้นพิจารณา อบรมเจริญสติปัฏฐานคือ ระลึกรู้ตรงลักษณะของสิ่งที่กำลังปรากฏขณะนี้ (ก็ยังแสนยาก) ก็ต้องอบรมต่อไปจน กว่าปัญญาจะเจริญขึ้นถึงระดับรู้ลักษณะของความไม่เที่ยง เป็นทุกข์ เป็นอนัตตาค่ะ

ขอขอบคุณ ทุกๆ ท่าน ที่ช่วยหาคำอธิบายเพิ่มเติม มาให้ผู้ที่มีความรู้น้อยได้เข้าใจมากขึ้น

อนุโมทนา

วิปัสสนาญาณขั้นที่ 3 หรือสัมสนญาน เป็นปัญญาที่ประจักษ์แจ้งการเกิดดับอย่างรวดเร็วของธรรมะจึงเป็นความแนบแน่นที่ประจักษ์ในมรรคมีองค์แปด

น่าจะหมายความว่า สัมมสนญาน เป็นปัญญาที่ประจักษ์แจ้งการเกิดดับสืบต่ออย่างรวดเร็วของนามธรรมและรูปธรรม ซึ่งเป็นการประจักษ์ลักษณะของนามธรรมและรูปธรรม โดยความไม่เที่ยง เป็นทุกข์ เป็นอนัตตา ไม่ใช่เป็นความแนบแน่นที่ประจักษ์ในมรรคมีองค์แปด ค่ะ

ขอขอบพระคุณ ขออนุโมทนาในกุศลจิตของทุกๆ ท่านค่ะ

ขอนอบน้อมแด่พระรัตนตรัย

ฌาน หมายถึง การเพ่งหรือการเผาธรรมที่เป็นข้าศึกซึ่งฌานมี 2 อย่างคือ อารัมมณูปนิชฌาน และ ลักขณูปนิชฌาน

อารัมมณูปนิชฌาน หมายถึงการอบรมสมถภาวนาซึ่งเป็นการเพ่งอารมณ์ เช่น เพ่งอารมณ์ของกสิณ เป็นต้นจนได้สมาบัติ ๘ เป็นอารัมมณูปนิชฌาน (การเพ่งอารมณ์) ซึ่ง ไม่ใช่การเพ่งพิจารณาหรือการรู้ลักษณะของสภาพธรรม

ลักขณูปนิชฌาน หมายถึงการเพ่งพิจารณาลักษณะของสภาพธรรมที่มีจริง นั่นคือ ต้องเป็นปรมัตถธรรม ซึ่งเป็นการพิจารณาลักษณะของสภาพธรรมที่ไม่เที่ยง เป็นต้น

ลักขณูปนิชฌานจะรวมถึงวิปัสสนาญาณที่พิจารณาลักษณะที่เป็นไตรลักษณ์และขณะที่เป็นมรรคจิตก็เป็นลักขณูปนิชฌาน เพราะสำเร็จกิจหน้าที่ของการพิจาณาลักษณะของสภาพธรรมที่ไม่เที่ยง ก็ด้วยมรรคจิตและลักขณูปนิชฌาน ยังหมายถึงผลจิตด้วย เพราะเพ่งพิจารณาลักษณของสภาพธรรมคือพระนิพพานอันเป็นลักษณะที่แท้จริงครับ สรุปคือลักขณูปนิชฌาน หมายถึงวิปัสสนาญาณ มรรคจิตและผลจิตด้วยครับ

เชิญคลิกอ่านเพิ่มเติมที่นี่ครับ..

อารัมมณูปนิชฌาน-ลักขณูปนิชฌาน

อุทิศกุศลให้สรรพสัตว์

ขออนุโมทนาและขอขอบพระคุณทุกๆ ท่านด้วยครับ เพิ่ง "เริ่ม" เข้าใจเรื่อง ฌาน ญาน ก็วันนี้เอง

ขออนุโมทนาในกุศลจิตและขอขอบพระคุณทุกๆ ท่านค่ะทำให้เข้าใจเรื่อง อารัมมณูปนิชฌาน และลักขณูปนิชฌาน ชัดเจนขึ้นเช่นกันค่ะโดยเฉพาะ ความเห็นที่ 11 โดยคุณpaderm ได้คลิกเข้าไปอ่านละเอียดลึกซึ้งมากค่ะ

การเพ่งพิจารณาลักษณะของสภาพธรรมที่มีจริง ทำอย่างไรครับ

อ้างอิงจาก : หัวข้อ 11026 ความคิดเห็นที่ 14 โดย จำแนกไว้ดีจ๊ะ

การเพ่งพิจารณาลักษณะของสภาพธรรมที่มีจริง ทำอย่างไรครับ

โดยการค่อยๆ ศึกษา ค่อยๆ เข้าใจ ค่อยๆ รู้ขึ้น ทีละเล็กทีละน้อย เมื่อปัญญาสมบูรณ์ ปัญญาย่อมแทงตลอดในลักษณะตามความเป็นจริง

ขออนุโมทนาครับ