เพราะพระอรหันต์ อยู่มีด้วยธรรม ไม่ใช่เห็นว่าเราว่าเขา จึงกล่าวได้หรือไม่ว่า ท่านไม่มีจิต ไม่มีเจตสิก มีแต่สิ่งที่เรียกว่า สักว่าธรรมตามกำลังของเหตุ ของปัจจัย

ขออาจารย์ช่วย ขยายสักหน่อยขอรับ

ขอนอบน้อมแด่พระผู้มีพระภาคอรหันตสัมมาสัมพุทธเจ้าพระองค์นั้น

พระอรหันต์ คือ ผู้ที่ดับกิเลสหมดสิ้นแล้ว แต่พระอรหันต์ ก็คือ การประชุมรวมกันของนามธรรมและรูปธรรม คือ ยังมีขันธ์ ๕ อยู่ แต่ไม่มีขันธ์ที่เป้นสังขารขันธ์ที่เป็น เจตสิก ที่เป็นอกุศลธรรมเกิดขึ้นอีกเลย แต่พระอรหันต์ยังมีจิต เจตสิกและรูปครับ ยกตัวอย่าง เช่น พระอรหันต์ มีพระพุทธเจ้า เป็นต้น ยังมีการเห็น การได้ยิน การได้กลิ่น การลิ้มรส การรู้กระทบสัมผัส ซึ่งสิ่งที่กล่าวมานี้ คือ จิตเห็น จิตได้ยิน จิตได้กลิ่น จิตลิ้มรส จิตรู้กระทบสัมผัสและก็มีเจตสิกอื่นๆ เกิดร่วมด้วย กับจิตเห็น มีผัสสเจตสิก เป็นต้นและเจตสิกอื่นๆ เกิดร่วมด้วยครับ ดังนั้น พระอรหันต์ยังมีจิต เจตสิกและมีรูปด้วย พระอรหันต์ยังมี ธาตุดิน น้ำ ไฟ ลม สี กลิ่น รส โอชา ประชุมรวมกัน เป็น รูปร่างกาย ทำให้ พระอรหันต์ มีพระพุทธเจ้า เป็นต้น ยังมีการได้รับกระทบสัมผัสที่ไม่ดี เช่น พระพุทธเจ้าปวดหลัง เป็นต้น ก็เพราะมีรูป จึงทำให้มีการปวดหลังได้ และขณะที่ปวด เจ็บ ก็เป็นทุกขกายวิญญาณ การกระทบสัมผัสไม่ดี ก็เป็น จิต เจตสิกที่เกิดขึ้นอีกเช่นกัน พระอรหันต์จึงยังมีจิต เจตสิก พระอหันต์ ก็ยังมีจิตที่ดี มีความเมตตา เมตตาจะมีไม่ได้เลยถ้าไม่มีจิต เจตสิกครับ พระอรหันต์ท่านจึงมีจิต ๒ ชาติ คือ จิตชาติวิบาก และ กิริยาชาติ ที่เป็นกิริยาจิต และมีเจตสิกเกิดร่วมด้วยกับครับ แต่ไม่มีจิต เจตสิกที่เป็นกุศลจิตและอกุศลจิตครับ

แต่พระอรหันต์มีปัญญารู้ตามความเป็นจริงแล้ว เห็นสักว่าเห็นด้วยปัญญา ซึ่งเมื่อปัญญาที่เกิดขึ้น ก็เป็นเจตสิกอีกเช่นกัน และมีจิตที่เป็นกิริยาจิตประกอบด้วยปัญญาเกิดร่วมด้วย ครับ

ส่วนขณะที่ไม่มีจิต เจตสิกของพระอรหันต์ คือ ขณะที่พระอรหันต์ที่ได้ฌานสูงสุด เข้าสัญญาเวทยิตนิโรธสมาบัติ ดับ จิต เจตสิกในขณะนั้น แต่ยังมีรูปเกิดอยู่ครับ และการดับจิต เจตสิกและรูปโดยรอบ หมดสิ้นทั้งหมด คือ เมื่อพระอรหันต์ปรินิพพาน จุติจิตของท่านเกิด พระอรหันต์จึงไม่เกิดอีกเลย คือ ไม่มีการเกิดของจิต เจตสิกและรูปอีกครับ เพราะฉะนั้น พระอรหันต์ เมื่อยังไม่สิ้นชีวิต ยังมีขันธ์ ๕ มี จิต เจตสิกและรูป แต่ท่านมีปัญญารู้ตามความเป็นจริงครับ

ขออนุโมทนา

รู้ว่าไม่เกิด รู้ว่าไม่ตาย เพราะ รู้ว่า ว่างจากทุกอย่าง

ขอกราบอนุโมทนาขอรับ

ขอนอบน้อมแด่พระผู้มีพระภาคอรหันตสัมมาสัมพุทธเจ้าพระองค์นั้น

เมื่อกล่าวถึงปุถุชน กับ พระอรหันต์ มีความแตกต่างกันอย่างสิ้นเชิง ปุถุชน คือ บุคคลผู้หนาแน่นไปด้วยกิเลส ยังไม่สามารถดับกิเลสใดๆ ได้เลย แต่พระอริยบุคคลขั้นสูงสุด คือ พระอรหันต์ เป็นผู้ดับกิเลสทั้งปวงได้อย่างหมดสิ้น พระอรหันต์ เป็นผู้ที่ห่างไกลจากกิเลสทั้งหลายทั้งปวง เป็นผู้ทำลายข้าศึก คือกิเลสได้หมดสิ้น เป็นผู้ไม่มีภพใหม่อีกต่อไปหลังจากที่ดับขันธปรินิพพานแล้ว ไม่มีการเกิดอีก จึงเป็นผู้ดับวัฏฏะได้อย่างเด็ดขาด, การบรรลุถึงความเป็นพระอริยบุคคลขั้นต่างๆ เริ่มตั้งแต่พระโสดาบันบุคคล ถึง ความเป็นพระอรหันต์นั้น ต้องเป็นผู้ที่สะสมอบรมเจริญปัญญา สะสมการสดับตรับฟังพระธรรมจากพระพุทธเจ้าองค์ก่อนๆ มาเป็นระยะเวลาที่ยาวนาน และต้องเป็นผู้ดำเนินตามทางที่พระผู้มีพระภาคเจ้าทรงแสดงไว้ คือ การอบรมเจริญอริยมรรค ถ้าไม่มีปัญญาแล้ว ก็ไม่สามารถบรรลุถึงความเป็นพระอริยบุคคลได้เลย

เมื่อกล่าวโดยสภาพธรรมแล้ว ไม่มีสัตว์ ไม่มีบุคคล ไม่มีตัวตน มีแต่ธรรมเท่านั้น แม้แต่ความเป็นอรหันต์ ก็เพราะมีความเจริญขึ้นของปัญญาจนกระทั่งถึงขณะที่อรหัตตมัคคจิตเกิดขึ้นดับไป แล้วเป็นปัจจัยให้อรหัตตผลจิตเกิดขึ้น สามารถดับกิเลสทั้งปวงได้อย่างไม่มีเหลือ เมื่อได้บรรลุถึงความเป็นพระอรหันต์แล้ว ความเป็นไปของท่านก็ดำเนินไปตามปกติของผู้ที่เป็นพระอรหันต์ แต่ไม่มีจิตและเจตสิกที่เป็นไปกับด้วยกิเลสเกิดขึ้นอีกเลย จนกว่าจะถึงการดับขันธปรินิพพาน เมื่อดับขันธปรินิพพานแล้ว ก็ไม่มีปัจจัยที่จะให้ขันธ์หรือสภาพธรรมใดๆ เกิดขึ้นอีกเลย ครับ

...ขออนุโมทนาในกุศลจิตของทุกๆ ท่านครับ...

ขอนอบน้อมแด่พระผู้มีพระภาคอรหันตสัมมาสัมพุทธเจ้าพระองค์นั้น

ขอบคุณ และขออนุโมทนาครับ

ขอนอบน้อมแด่พระผู้มีพระภาคอรหันตสัมมาสัมพุทธเจ้าพระองค์นั้น

ขอบพระคุณ และขออนุโมทนาค่ะ

พระอรหันต์ (ที่ยังมีชีวิตอยู่) มีจิต, เจตสิกค่ะ แต่ไม่มีกิเลส